Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh có thể xảy ra trong hai tuần đầu sau sinh. Nguyên nhân là do trẻ có nhu cầu phát triển xương mạnh, đòi hỏi lượng can xi cung cấp rất lớn. Tuy nhiên sau khi cắt rốn, lượng canxi được cung cấp từ mẹ đã bị cắt đột ngột. Hơn nữa nguồn canxi được cung cấp từ bên ngoài cho trẻ qua sữa thường không đủ. Vậy các bậc phụ huynh cần làm gì trong lúc này? Tất cả sẽ được Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Chí Hiếu giải đáp qua bài viết dưới đây. Mời bạn cùng tìm hiểu nhé!

Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh là gì?

Hạ canxi máu là khi nồng độ canxi trong máu thấp hơn giới hạn bình thường. Tình trạng này nếu xảy ra ở trẻ sơ sinh sẽ được gọi là hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh.

Trẻ có thể có tình trạng này vào những thời điểm khác nhau và do các nguyên nhân khác nhau:

• Hạ canxi máu sớm: xảy ra trong 2 – 3 ngày đầu đời của trẻ. Nó có khả năng tự khỏi sau này.
• Hạ canxi máu muộn: trong tuần đầu tiên hoặc vài tuần sau khi sinh. Hậ canxi máu muộn ít có khả năng tự khỏi.

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh?

Hạ canxi máu giai đoạn đầu có thể do nhiều nguyên nhân và thường sẽ tự khỏi. Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh giai đoạn muộn thường hiếm gặp và có thể do một số nguyên nhân:

• Uống sữa bò hoặc sữa công thức chứa nhiều phosphat.
• Rối loạn hormone tuyến cận giáp.
• Trẻ mắc hội chứng DiGeorge (hội chứng mất đoạn NST 22q11.2).
• Lượng magiê máu thấp.

Trẻ sơ sinh nào có nguy cơ bị hạ canxi máu?

Không phải trẻ nào sau khi sinh cũng có nguy cơ hạ canxi máu. Một số tình trạng hoặc yếu tố khiến trẻ sơ sinh hạ canxi là:

• Trẻ sinh non hoặc trẻ nhẹ cân. Điều này là do tuyến cận giáp của chúng chưa phát triển hoàn thiện.
• Trẻ có tốc độ tăng trưởng chậm trước khi sinh vì ít canxi đi qua nhau thai.
• Trẻ sinh khó.
• Trẻ có mẹ mắc bệnh tiểu đường.

Triệu chứng hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh

Các triệu chứng của hạ canxi có thể không rõ ràng ở trẻ sơ sinh. Hầu hết trẻ sơ sinh hạ canxi không có triệu chứng. Nếu có, thì các triệu chứng có thể là:

• Trẻ quấy khóc, không chịu ăn hoặc bú.
• Trẻ dễ bị giật mình, hay ngủ gà.
• Trẻ hoạt động ít hơn, thở mạnh hơn, đôi khi có khó thở.
• Co rút cơ, nặng hơn là co giật.
• Tóc rụng thành hình vành khăn ở sau gáy.  Đây là dấu hiệu khá điển hình của tình trạng hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh.
• Tăng phản xạ gân xương.

Các triệu chứng hạ canxi ở trẻ sơ sinh có thể giống như các tình trạng sức khỏe khác. Hãy chắc chắn rằng con bạn gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe của mình để được chẩn đoán.

Chẩn đoán và điều trị hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh

Bác sĩ sẽ làm các xét nghiệm để kiểm tra lượng canxi trong máu của trẻ.

Hạ canxi máu có thể thuyên giảm mà không cần điều trị. Đặc biệt là trẻ không có triệu chứng. Hạ canxi máu sớm thường hết sau vài ngày. Trẻ sơ sinh bị hạ canxi máu muộn có thể được bổ sung canxi qua chế độ ăn hoặc tiêm tĩnh mạch.

Điều trị hạ canxi muộn là bổ sung calcitriol hoặc canxi vào sữa công thức cho trẻ sơ sinh cho đến khi duy trì mức canx bình thường. Nếu trẻ bị suy giảm chức năng thận thì cần một công thức có hàm lượng khoáng chất thấp (bao gồm cả phốt phát thấp). Các chế phẩm canxi đường uống có hàm lượng sucrose cao, có thể gây tiêu chảy ở trẻ sinh non.

Biến chứng nguy hiểm khi trẻ bị hạ canxi

Hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh sẽ nguy hiểm với sức khỏe, tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện kịp thời, chăm sóc, điều trị đúng cách. Ngoài ra, tình trạng này nếu kéo dài có thể đi kèm với nhiều biến chứng nguy hiểm.

Cụ thể, nếu không được điều trị đúng cách thì lâu dài sẽ ảnh hưởng đến hệ xương và gây còi xương sớm ở trẻ. Tệ hơn có thể có biến dạng xương, gù vẹo cột sống. Ở các trường hợp thiếu canxi nặng, trẻ có thể ngưng thở, có những cơn tăng nhịp tim. Nặng hơn có thể gây suy tim, thậm chí tử vong.

Phòng ngừa hạ canxi cho trẻ

Hạ canxi ở trẻ sơ sinh nếu sớm phát hiện và điều trị thì sẽ không có quá nhiều ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên cha mẹ cũng cần quan tâm đến vấn đề phòng ngừa hạ canxi cho trẻ.

Ở mỗi độ tuổi cần có lượng canxi khác nhau. Vì vậy cha mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa nhi về chế độ ăn uống của trẻ để bổ sung đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Đối với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chủ yếu. Vì vậy người mẹ cũng cần chú ý bổ sung đầy đủ canxi qua chế độ ăn để bổ sung canxi cho trẻ. Mẹ nên ăn những thực phẩm giàu canxi như sữa, chế phẩm từ sữa, lòng đỏ trứng gà, ngũ cốc, các loại rau xanh đậm.

Cha mẹ cũng nên cho trẻ tắm nắng để bổ sung vitamin D. Đây là chất giúp cơ thể trẻ hấp thụ canxi tốt hơn.

Không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc các sản phẩm bổ sung canxi cho trẻ mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ. Vì lượng canxi dư thừa cũng gây ra những hậu quả không tốt cho trẻ.

Trên đây là bài viết của về tình trạng hạ canxi máu ở trẻ sơ sinh. Hy vọng qua bài viết trên, các bậc cha mẹ đã có thêm cho mình những kiến thức cần thiết để chăm sóc cho trẻ. Nếu có bất kì lo lắng gì về sức khỏe của trẻ, cha mẹ có thể đến khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn.