Hạ Natri máu và những điều bác sĩ muốn bạn biết

Hạ natri máu là một tình trạng có nghĩa là bạn không có đủ natri trong máu. Bạn cần một lượng natri trong máu để kiểm soát lượng nước trong và xung quanh các tế bào trong cơ thể. Hạ natri máu là dạng mất cân bằng điện giải phổ biến nhất. Nó xảy ra ở khoảng 20% ​​những người nhập viện và 10% những người trong hoặc sau một sự kiện thể thao. Trong số những người nhập viện, tình trạng này có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong. Nó có thể xảy ra do một số bệnh lý, một số loại thuốc bạn có thể đang dùng hoặc nếu bạn uống quá nhiều nước. Sau đây, Bác sĩ Hoàng Thị Việt Trinh sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng bệnh lý này.

Định nghĩa

Hạ natri máu là nồng độ của nó trong máu thấp. Tình trạng này hường được định nghĩa khi nồng độ natri dưới 135 mmol / L (135 mEq / L). Hạ natri máu nghiêm trọng khi nó dưới 120 mEq / L.

Triệu chứng

Triệu chứng có thể không có, nhẹ hoặc nặng. Bạn có thể không có bất kỳ triệu chứng nào nếu tình trạng hạ natri máu rất nhẹ. Các triệu chứng thường xuất hiện khi mức natri của bạn đột ngột giảm.

Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng này bao gồm buồn nôn và nôn, đau đầu, mất trí nhớ ngắn hạn, lú lẫn, hôn mê, mệt mỏi, chán ăn, cáu kỉnh, yếu cơ, co thắt hoặc chuột rút, co giật và giảm ý thức hoặc hôn mê.

Hạ natri máu nhẹ (nồng độ nó trong huyết tương ở mức 131–135 mmol / L) có thể liên quan đến các biến chứng và các triệu chứng tinh vi. Ví dụ, tăng té ngã, thay đổi tư thế và dáng đi, giảm chú ý, suy giảm nhận thức.

Các triệu chứng thần kinh thường xảy ra với nồng độ natri huyết tương rất thấp (thường < 115 mmol / L). Khi nồng độ trong máu trở nên rất thấp, nước sẽ xâm nhập vào các tế bào não và khiến chúng sưng lên (phù não). Điều này dẫn đến tăng áp lực trong hộp sọ và gây ra bệnh não hạ natri máu. Khi áp lực tăng lên trong hộp sọ, thoát vị não có thể xảy ra, đó là sự chèn ép của não qua các cấu trúc bên trong của hộp sọ. Điều này có thể dẫn đến đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, lú lẫn, co giật, chèn ép thân não và ngừng hô hấp. Điều này thường gây tử vong nếu không được điều trị ngay lập tức.

Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng phụ thuộc vào mức độ giảm natri trong máu nhanh và nghiêm trọng như thế nào. Sự giảm dần dần, thậm chí đến mức rất thấp, có thể được dung nạp tốt nếu nó xảy ra trong vài ngày hoặc vài tuần. Vì có sự thích ứng của tế bào thần kinh. Sự hiện diện của bệnh thần kinh tiềm ẩn như rối loạn co giật hoặc các bất thường chuyển hóa không do thần kinh, cũng ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng thần kinh.

Giảm natri máu mãn tính có thể dẫn đến các biến chứng như suy giảm thần kinh. Những suy giảm thần kinh này thường ảnh hưởng đến dáng đi và sự chú ý. Đồng thời có thể dẫn đến tăng thời gian phản ứng và té ngã.

Nếu bạn biết mình có nguy cơ bị hạ natri máu và bắt đầu thấy các triệu chứng trên, hãy gọi cho bác sĩ. Nếu các triệu chứng của bạn nghiêm trọng, bạn có thể cần được chăm sóc ngay lập tức.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của giảm natri máu thường được phân loại theo tình trạng chất lỏng trong cơ thể của một người thành thể tích thấp, thể tích bình thường hoặc thể tích cao.

Giảm natri máu khi thể tích thấp có thể xảy ra do tiêu chảy, nôn mửa, dùng thuốc lợi tiểu và đổ mồ hôi. Thuốc lợi tiểu, một số thuốc chống trầm cảm và thuốc giảm đau có thể khiến bạn đi tiểu hoặc đổ mồ hôi nhiều hơn. Điều đó có thể ảnh hưởng đến mức natri của bạn.

Giảm natri máu khi thể tích bình thường được chia thành các trường hợp nước tiểu loãng và nước tiểu cô đặc.

Các trường hợp nước tiểu loãng bao gồm suy tuyến thượng thận, suy tuyến giáp và uống quá nhiều nước hoặc quá nhiều bia. Uống quá nhiều nước có thể làm loãng lượng natri trong máu của bạn. Nó thường xảy ra khi mọi người uống quá nhiều nước trong các sự kiện thể thao như chạy marathon. Và chúng cũng làm mất natri qua mồ hôi của bạn.

Các trường hợp nước tiểu cô đặc bao gồm hội chứng tiết hormone chống bài niệu không thích hợp (SIADH). SIADH có thể khiến bạn giữ nước và một tình trạng được gọi là bệnh Addison có thể ảnh hưởng đến các hormone giúp kiểm soát chất điện giải của bạn. Nếu hormone tuyến giáp của bạn quá thấp, nó cũng có thể ảnh hưởng đến mức natri của bạn.

Giảm natri máu thể tích cao có thể xảy ra do suy tim, suy gan và suy thận. Các tình trạng có thể dẫn đến việc đo natri thấp một cách giả tạo bao gồm nồng độ protein trong máu cao như đa u tủy, lượng mỡ trong máu cao và lượng đường trong máu cao.

Các yếu tố nguy cơ hạ natri máu

Người lớn tuổi thường có nhiều khả năng dùng một số loại thuốc hoặc phát triển các bệnh mãn tính. Họ thường có nhiều khả năng bị hạ natri máu hơn. Nhưng ở mọi lứa tuổi, bạn có nhiều khả năng gặp phải tình trạng này hơn nếu bạn mắc một số bệnh lý nhất định sau, bao gồm:

• Bệnh thận.
• Hội chứng tiết hormone chống bài niệu không thích hợp (SIADH).
• Suy tim.
• Đái tháo nhạt.
• Hội chứng Cushing.
• Polydipsia nguyên phát, một tình trạng tâm thần khiến bạn muốn uống nhiều nước.
• Bạn uống quá nhiều nước khi làm một việc gì đó cực kỳ vất vả như chạy marathon.

Chẩn đoán

Vì các triệu chứng của hạ natri máu có thể khác nhau rất nhiều ở mỗi người, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm máu và nước tiểu để xác định chẩn đoán. Họ có thể hỏi bạn về tiền sử bệnh của bạn và sau đó thăm khám sức khỏe. Họ sẽ cần xem kết quả xét nghiệm của bạn để chắc chắn rằng bạn bị hạ natri máu.

Điều trị

Điều trị dựa trên nguyên nhân cơ bản.

Điều chỉnh quá nhanh có thể dẫn đến các biến chứng. Điều chỉnh một phần nhanh chóng bằng nước muối thông thường 3% chỉ được khuyến cáo ở những người có các triệu chứng đáng kể và đôi khi ở những người mà tình trạng khởi phát nhanh.

Hạ natri máu thể tích thấp thường được điều trị bằng nước muối thông thường truyền tĩnh mạch. SIADH thường được điều trị bằng cách điều chỉnh nguyên nhân cơ bản và hạn chế chất lỏng.

Do lượng natri thấp, lượng nước trong cơ thể bạn tăng lên và làm cho các tế bào của bạn sưng lên. Điều này có thể dẫn đến nhiều vấn đề. Một số là nhẹ, nhưng những người khác có thể nghiêm trọng và thậm chí đe dọa tính mạng.

Các biến chứng hạ natri máu

Nếu bạn bị hạ natri máu thường xuyên (hạ natri máu mãn tính), nồng độ natri của bạn có thể giảm rất chậm trong vài ngày và bạn ít có khả năng bị biến chứng. Nhưng với hạ natri máu cấp tính, nồng độ natri của bạn giảm rất nhanh. Nó có thể gây ra:

• Phù não nhanh chóng.
• Hôn mê.
• Tử vong.

Phòng ngừa hạ natri máu

Có một số cách để bạn có thể ngăn ngừa hạ natri máu.

Nếu bạn có một tình trạng bệnh lý có thể dẫn đến natri trong máu thấp, như suy tuyến thượng thận, hãy đảm bảo bạn được điều trị đầy đủ.

Biết các triệu chứng của hạ natri máu. Hãy để ý chúng nếu bạn uống thuốc lợi tiểu hoặc có một tình trạng có thể khiến bạn gặp rủi ro.

Hãy chú ý đến lượng nước bạn đang hấp thụ, đặc biệt nếu bạn tham gia các hoạt động thể chất cường độ cao. Có hai cách đáng tin cậy để biết bạn nên uống bao nhiêu nước: khát và màu nước tiểu. Có thể bạn đang cung cấp đủ nước nếu không cảm thấy khát và nước tiểu có màu vàng nhạt.

Hãy hỏi bác sĩ xem bạn có nên uống đồ uống thể thao thay vì nước trong khi thực hiện các hoạt động thể chất cường độ cao hay không. Những thức uống này có chất điện giải bao gồm natri. Nhưng nếu bạn không tập luyện thực sự chăm chỉ hoặc trong một thời gian dài, bạn có thể không cần chúng.

Xem thêm: Tăng natri máu nguy hiểm như thế nào?

Bài viết trên hy vọng đã cung cấp cho bạn một số kiến thức bổ ích về tình trạng hạ Natri máu của cơ thể. Qua đó, giúp bạn hiểu rõ bệnh lý này và biết cách phòng tránh các tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra.