Những nguyên nhân ung thư phổi mà bạn cần chú ý

Ung thư phổi chiếm gần 25% tổng số ca tử vong do ung thư. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng: mỗi năm số người chết vì ung thư phổi nhiều hơn so với ung thư đại tràng, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt cộng lại. Ung thư phổi rất nguy hiểm. Vậy nguyên nhân gây ra ung thư phổi là gì? Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ ung thư phổi?

Ung thư phổi là gì?

Đầu tiên, muốn hiểu về nguyên nhân ung thư phổi, chúng ta phải hiểu định nghĩa ung thư phổi là gì? Ung thư phổi hay ung thư phế quản là một khối u ác tính phát triển từ biểu mô hệ hô hấp. Các tế bào tăng sinh, phát triển, phân chia ngoài tầm kiểm soát của cơ thể. Những tế bào này phát triển theo hướng tăng khả năng sống còn và giảm khả năng tử vong. Lâu dần, tập hợp của nhiều tế bào bất thường tạo thành mô bất thường.

Cuối cùng là sự biểu hiện của một khối u ác tính. Những khối u ác tính này có thể nằm yên tại chỗ hoặc di căn nơi xa. Hai con đường di căn cơ quan khác phổ biến của tế bào ung thư là: máu và bạch huyết.

Ung thư phế quản phổi có rất nhiều loại. Về cơ bản có thể chia ung thư phế quản phổi thành:

• Carcinoma tuyến.
• Carcinoma tế bào gai.
• Carcinoma tế bào lớn.
• Carcinoma tế bào nhỏ.

Ngoài ra còn có những thể ung thư phổi khác như carcinoid và sarcoma.

Nguyên nhân ung thư phổi

1. Yếu tố di truyền

Yếu tố di truyền có thể là nguyên nhân ung thư phổi. Nếu một thành viên trong gia đình bạn mắc ung thư phổi thì bạn có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn người khác. Họ hàng trực hệ với bạn bao gồm: bố; mẹ; anh chị em; cô; chú; ông bà. Trong trường hợp này, nguy cơ bạn mắc ung thư phổi cũng tăng cao ngay cả khi bạn không hút thuốc lá.

Khi tiếp xúc với các chất gây ung thư phổi, thoạt đầu, cơ thể  sẽ có những cơ chế hoàn hảo để sửa chữa. Khi sự tổn thương diễn ra kéo dài, liên tục và nặng hơn, các tế bào sẽ không còn khả năng tự sửa chữa của mình. Những thay đổi này có thể dẫn đến sự hình thành tế bào bất thường và lâu dần là ung thư.

Các gen đóng vai trò sinh ung trong di truyền

DNA trong nhân tế bào tạo nên hệ gen. Hệ gen kiểm soát cách mà tế bào của cơ thể hoạt động. DNA của chúng ta đến từ cha và mẹ. Ngoài ảnh hưởng đến ngoại hình bên ngoài, DNA còn ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển một số bệnh. Một số gen giúp kiểm soát sự phát triển và chết đi của tế bào:

• Các gen giúp tế bào phát triển, phân chia và tồn tại gọi là gen tiền sinh hung.
• Các gen giúp kiểm soát sự phân chia và chết đi của tế bào: gen ức chế khối u.

Ung thư có thể đươc gây ra bằng cách thay đổi DNA. Bằng cách bật gen sinh hoặc hoặc tắt gen ức chế khối u, một khối u hình thành. Tuy nhiên những thay đổi cần phải xảy ra ở nhiều gen khác nhau để gây ra được ung thư phổi.¹

2. Tuổi tác

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), ung thư phổi sẽ thường xảy ra ở người lớn tuổi. Độ tuổi trung bình tại thời điểm chẩn đoán ung thư phổi là 70.² Tuổi càng cao, thời gian tiếp xúc với các chất độc hại trong không khí khả năng càng cao. Tiếp xúc càng lâu thì càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Vì vậy tuổi tác có thể coi là nguyên nhân ung thư phổi.

3. Tiền căn bệnh phổi

Bạn có nhiều nguy cơ phát triển ung thư phổi nến bạn có tiền sử mắc bệnh phổi mãn tính. Các bệnh phổi trong quá khứ có thể gây viêm và sẹo ở phổi của bạn. Một số bệnh phổi trong quá khứ có thể làm tăng yếu tố nguy cơ mắc ung thư phổi:

• Bệnh lao.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
• Viêm phế quản mãn tính.
• Khí phế thủng.

Yếu tố môi trường

Những người tiếp xúc với thuốc lá và một số hóa chất có thể là nguyên nhân gây ung thư phổi. Theo CDC, gần 90%, tất cả các trường hợp ung thư đều do hút thuốc lá.³ Việc hút các loại xì gà, thuốc lào,… cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi tương tự như thuốc lá.

Hít phải các chất có hại, các chất gây ung thư, làm hỏng các tế bào nhu mô phổi của bản. Một vài ví dụ về các chất gây ung thư bao gồm:

• Khói thuốc lá.
• Amiang.
• Radon.

Các yếu tố nguy cơ làm tăng ung thư phổi

1. Hút thuốc

Hút thuốc lá là yếu tố nguy cơ hàng đầu đối với ung thư phổi. Thuốc lá và khói thuốc lá chứa hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có nhiều chất gây ung thư. Khả năng mắc ung thư phổi của bạn sẽ tỉ lệ thuận với số lượng thuốc lá bạn hút mỗi ngày và thời gian bạn hút thuốc lá. Ví dụ: một người hút thuốc 2 gói mỗi ngày trong 10 năm sẽ có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn người hút ½ gói thuốc lá trong 5 năm. Hơn thế nữa hút thuốc lá cũng là nguyên nhân ung thư phổi hàng đầu.

2. Xạ trị vùng ngực

Một bệnh lý ung thư khác vùng ngực có thể khiến bạn phải tiến hành xạ trị vùng ngực. Việc ăn tia xạ trị tại vùng ngực có thể làm tổn thương nhu mô phổi. Dần dần tổn thương nhu mô phổi không khả hồi, ung thư phổi sẽ được hình thành.

3. Khói thuốc

Ngay cả khi bạn không hút thuốc thì khói thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Mỗi năm từ 2005 đến 2009, khoảng 7300 người lớn không bao giờ hút thuốc lá ở Hoa Kỳ đã chết vì ung thư phổi do hít phải khói thuốc.⁴

4. Radon

Radon là một loại khí xuất hiện khi uranium trong đá và đất phân hủy. Radon không có mùi, không màu, không vị. Khí này thường thấm vào nền móng công trình và không gian sống. Radon quả thực rất khó có thể phát hiện. Radon thực sự làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Radon còn là nguyên nhân ung thư phổi thứ hai ở Hoa kỳ (theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ – American Lung Association).⁵

5. Amiang

Amiang là một vật liệu được dùng để cách nhiệt và làm chất chống cháy trong công nghiệp. Các sợi amiang nhỏ có thể bay trong không khí và bị hít vào phổi. Bạn sẽ có nguy cơ ung thư phổi nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với amiang.

6. Hóa chất khác

Tiếp xúc với hóa chất khác có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Một số chất là:

• Thạch tín.
• Berili.
• Cadimi.
• Vinyl clorua.
• Hợp chất niken.
• Hợp chất crom.
• Sản phẩm than.
• Khí ô nhiễm môi trường.
• Ete clometyl.
• Khí thải diesel.

7. Chế độ ăn uống

Một chế độ ăn uống cân bằng cung cấp cho cơ thể bạn các loại vitamin và khoáng chất cần thiết để duy trì sức khỏe tốt. Nếu bạn không kết hợp đa dạng những loại thực phẩm lành mạnh, bạn có thể tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Điều này càng đúng đắn nếu bạn có hút thuốc lá.

Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi ở những người hút thuốc. Ở những người không hút thuốc, di truyền, tuổi tác sẽ là những yếu tố chính gây ung thư phổi. Điều quan trọng là bạn cần phải biết rõ nguyên nhân ung thư phổi để tránh và giảm tối đa khả năng ung thư phổi. Ho khan, ho có đàm, ho ra máu, khó thở, đau ngực có thể là những biểu hiện đầu tiên của ung thư phổi. Hãy liên hệ ngay với bác sĩ khi có các biểu hiện bất thường.