Tổng quan về ung thư vú mà bạn không thể bỏ qua

Ung thư vú là một trong những căn bệnh được nhiều người quan tâm. Bệnh có thể xảy ra ở cả nam giới và phụ nữ, nhưng nó phổ biến hơn nhiều ở phụ nữ. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh này qua bài viết dưới đây của Bác sĩ Phan Văn Giáo nhé!

Ung thư vú là gì?

Ung thư vú là ung thư phát triển trong các tế bào vú. Thông thường, ung thư hình thành trong các tiểu thùy hoặc các ống dẫn của vú. Ung thư cũng có thể xảy ra trong mô mỡ hoặc mô liên kết dạng sợi trong vú của bạn.

Các tế bào ung thư không được kiểm soát thường xâm lấn các mô vú khỏe mạnh khác và có thể di chuyển đến các hạch bạch huyết dưới cánh tay. Các hạch bạch huyết là một con đường chính giúp các tế bào ung thư di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể.¹

Các loại ung thư vú

Bệnh chia thành hai loại chính: “xâm lấn” và “không xâm lấn” (còn gọi là “tại chỗ”). Trong khi ung thư xâm lấn đã lây lan từ các ống dẫn hoặc tuyến vú đến các bộ phận khác của vú, ung thư không xâm lấn đã không lây lan từ mô ban đầu.²

Hai loại này được sử dụng để mô tả các loại phổ biến nhất, bao gồm:²

• Ung thư biểu mô ống dẫn trứng tại chỗ.
• Ung thư biểu mô dạng thùy tại chỗ.
• Ung thư biểu mô ống xâm lấn.
• Ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn.

Các loại ung thư vú khác, ít phổ biến hơn bao gồm:²

• Bệnh Paget của núm vú. Loại này bắt đầu trong các ống dẫn của núm vú. Nhưng khi phát triển, nó bắt đầu ảnh hưởng đến da và quầng vú của núm vú.
• Khối u Phyllodes. Loại này rất hiếm gặp này phát triển trong mô liên kết của vú. Hầu hết các khối u này là lành tính, nhưng một số là ung thư.
• Angiosarcoma. Đây là ung thư phát triển trên các mạch máu hoặc mạch bạch huyết ở vú.
• Ung thư vú dạng viêm hiếm gặp nhưng cực kì nguy hiểm. Đây là một bệnh dễ chẩn đoán nhầm với nhiễm trùng vú, do đó nó cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây ung thư vú

Ung thư vú xảy ra khi một số tế bào vú bắt đầu phát triển bất thường. Các tế bào này phân chia nhanh hơn các tế bào khỏe mạnh và tiếp tục tích tụ, tạo thành một khối hoặc một khối. Các tế bào có thể lây lan (di căn) qua vú đến các hạch bạch huyết hoặc đến các bộ phận khác của cơ thể.¹

Bệnh thường bắt đầu với các tế bào trong ống dẫn sản xuất sữa (ung thư biểu mô ống dẫn sữa xâm lấn). Tuy nhiên nó cũng có thể bắt đầu trong mô tuyến được gọi là tiểu thùy (ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn) hoặc trong các tế bào hoặc mô khác trong vú.¹

Các yếu tố nội tiết tố, lối sống và môi trường cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư vú. Nhưng không rõ tại sao một số người không có yếu tố nguy cơ lại phát triển ung thư, trong khi những người khác có yếu tố nguy cơ lại không bao giờ bị. Có khả năng ung thư này là do sự tương tác phức tạp giữa cấu tạo gen và môi trường của bạn.¹

Dấu hiệu nhận biết sớm

Ung thư vú thường không gây cảm giác đau đớn trong giai đoạn đầu. Điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ thật sớm nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào sau đây:

• Thay đổi kích thước hoặc hình dạng một hoặc cả hai bên vú.
• Bạn có thể sờ thấy một khối u ở vú hoặc nách không biến mất trong thời gian dài. Tuy nhiên, sờ thất một khối u bất thường ở vú không phải luôn là biểu hiện của ung thư.
• Có một vết lõm trên núm vú hoặc những nơi khác trên vú. Núm vú có thể bị tụt vào trong.
• Sưng đỏ, loét, thay đổi màu sắc da hay ngứa, đau vùng vú.
• Vú tiết dịch bất thường, có thể lẫn máu.

Các bất thường trên cũng có thể được phát hiện thông qua tầm soát ung thư vú định kì. Bao gồm khám sức khỏe, siêu âm hoặc chụp nhũ ảnh. Đây là cách đáng tin cậy nhất để phát hiện sớm ung thư vú. Nếu nghi ngờ, bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra thêm bằng các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

Đối tượng nào dễ mắc bệnh hơn

Các yếu tố liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú bao gồm:¹

• Phụ nữ có nhiều khả năng mắc phải hơn nam giới.
• Nguy cơ ung thư tăng lên khi bạn già đi.
• Nếu bạn bị ung thư ở một bên vú, bạn sẽ có nguy cơ phát triển ung thư ở vú bên kia.
• Nếu mẹ, chị gái hoặc con gái của bạn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, đặc biệt là khi còn trẻ, thì nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ tăng lên.
• Một số đột biến gen làm tăng nguy cơ ung thư vú có thể được truyền từ cha mẹ sang con cái. Các đột biến gen được biết đến nhiều nhất được gọi là BRCA1 và BRCA2.
• Nếu bạn được điều trị bức xạ vào ngực khi còn nhỏ hoặc thanh niên, nguy cơ của bạn sẽ tăng lên.
• Béo phì làm tăng nguy cơ ung thư.
• Bắt đầu có kinh trước 12 tuổi làm tăng nguy cơ ung thư.
• Nếu bạn bắt đầu mãn kinh ở độ tuổi lớn hơn, bạn có nhiều khả năng bị ung thư.
• Phụ nữ sinh con đầu lòng sau 30 tuổi có thể tăng nguy cơ ung thư.
• Những phụ nữ chưa từng mang thai có nguy cơ mắc cao hơn những phụ nữ đã từng mang thai một hoặc nhiều lần.
• Phụ nữ dùng thuốc điều trị hormone kết hợp estrogen và progesterone để điều trị các dấu hiệu và triệu chứng của thời kỳ mãn kinh có nguy cơ mắc cao hơn.
• Uống rượu làm tăng nguy cơ ung thư.

Các giai đoạn của ung thư vú

Ung thư vú có năm giai đoạn chính: giai đoạn 0 đến 5. Cụ thể như sau:²

Giai đoạn 0

Giai đoạn 0 là DCIS. Các tế bào ung thư trong DCIS vẫn giới hạn trong các ống dẫn trong vú và chưa lan sang các mô lân cận.

Giai đoạn 1

• Giai đoạn 1A: Khối u nguyên phát rộng từ 2 cm trở xuống và các hạch bạch huyết không bị ảnh hưởng.
• Giai đoạn 1B: Ung thư được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó và không có khối u ở vú hoặc khối u nhỏ hơn 2 cm.

Giai đoạn 2

• Giai đoạn 2A: Khối u nhỏ hơn 2 cm và đã lan đến 1-3 hạch bạch huyết gần đó, hoặc từ 2 đến 5 cm và không lan đến bất kỳ hạch bạch huyết nào.
• Giai đoạn 2B: Khối u có kích thước từ 2 đến 5 cm và đã lan đến 1-3 hạch bạch huyết ở nách (nách), hoặc lớn hơn 5 cm và không lan đến bất kỳ hạch bạch huyết nào.

Giai đoạn 3

Giai đoạn 3A:

• Ung thư đã lan đến 4-9 hạch bạch huyết ở nách hoặc đã mở rộng các hạch bạch huyết bên trong tuyến vú và khối u nguyên phát có thể có kích thước bất kỳ.
• Các khối u lớn hơn 5 cm và ung thư đã lan đến 1-3 hạch bạch huyết ở nách hoặc bất kỳ hạch nào ở xương ức.

Giai đoạn 3B: Một khối u đã xâm lấn vào thành ngực hoặc da và có thể đã hoặc không xâm lấn tới 9 hạch bạch huyết.

Giai đoạn 3C: Ung thư được tìm thấy trong 10 hoặc nhiều hơn các hạch bạch huyết ở nách, các hạch bạch huyết gần xương đòn hoặc các hạch bên trong tuyến vú.

Giai đoạn 4

Ở giai đoạn 4 có thể có một khối u ở bất kỳ kích thước nào, và các tế bào ung thư của nó đã lan đến các hạch bạch huyết gần và xa cũng như các cơ quan ở xa.

Xương là vị trí di căn phổ biến nhất của ung thư vú. Ung thư vú di căn xương ảnh hưởng đáng kể đến cả chất lượng cuộc sống và khả năng sống sót của bệnh nhân. Để hiểu rõ hơn về ung thư vú di căn xương, hãy theo dõi bài viết sau: Bạn đã hiểu rõ về ung thư vú di căn xương?

Cách nhận biết ung thư vú

Tự khám vú

Phương pháp tự khám vú được khuyến cáo tiến hành hàng tháng vào 1 ngày cố định đối với phụ nữ từ 20 tuổi trở lên. Với phụ nữ còn kinh là sau khi sạch kinh 7-10 ngày.

Quan sát xem các thay đổi ở vú như u cục, độ dầy, lõm da hay thay đổi về màu sắc da. Xem xét chuyển động của vú khi di chuyển vai. Nặn nhẹ đầu vú xem có dịch chảy ra không. Dùng tay sờ nắn vú, áp sát ngón tay vào thành 1 mặt phẳng. Ép đều đặn lên các vùng khác nhau của tuyến vú vào thành ngực để cảm nhận, phát hiện các u cục, các đám rắn của tuyến vú. Kiểm tra hố nách.

Chụp X – quang tuyến vú

Chụp X – quang tuyến vú có thể cho thấy khối u vú lên đến 2 năm trước khi chúng có thể được cảm nhận. Hầu hết những người phụ nữ không có yếu tố nguy cơ bắt đầu chụp X-quang vú khi 40 tuổi. Nếu bạn có nguy cơ mắc cao hơn, bác sĩ khuyên bạn nên bắt đầu ở độ tuổi trẻ hơn.

Siêu âm vú

Bác sĩ có thể chỉ định phương pháp này nếu bạn có bộ ngực dày. Nó cũng là một lựa chọn nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh cao và đang mang thai. Điều này giảm thiểu tiếp xúc với tia X so so với chụp X – quang tuyến vú.

Chụp cộng hưởng từ tuyến vú (MRI)

Xét nghiệm thường được sử dụng khi bạn được chẩn đoán ung thư. Và để đánh giá xem ung thư đã lan rộng bao xa. Tuy nhiên, bác sĩ có thể kết hợp nó với chụp X quang tuyến vú như một xét nghiệm sàng lọc nếu:

• Bạn có nguy cơ cao bị ung thư vú.
• Bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư vú hoặc buồng trứng.
• Ngực dày đặc và chụp X-quang tuyến vú không tìm thấy ung thư vú trước đó.
• Bộ ngực đã có những thay đổi tiền ung thư vú như tăng sản không điển hình hoặc ung thư biểu mô tiểu thùy tại chỗ.
• Có đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2.
• Bạn đã xạ trị đến vùng ngực trước khi bạn 30 tuổi.

Điều trị ung thư vú

Các phương pháp điều trị ung thư vú đang ngày càng hiệu quả. Và mọi người ngày nay có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết. Tất cả các phương pháp điều trị đều có mục tiêu chính:

• Loại bỏ cơ thể ung thư càng nhiều càng tốt.
• Để ngăn ngừa bệnh quay trở lại.

Một số phương pháp điều trị loại bỏ hoặc tiêu diệt tế bào ung thư trong vú và các mô lân cận. Đó là:¹

• Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú hoặc chỉ loại bỏ khối u và các mô xung quanh nó. Lúc này nó được gọi là phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc bảo tồn vú.
• Xạ trị là sử dụng sóng năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư.
• Hóa trị là sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư. Vì là hóa chất để chống lại căn bệnh này.
• Liệu pháp hormon sử dụng các loại thuốc để ngăn ngừa hormone đặc biệt là estrogen. Vì hormon này thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ung thư vú. Tác dụng phụ có thể bao gồm bốc hỏa và khô âm đạo. Một số loại của liệu pháp này hoạt động bằng cách ngăn chặn buồng trứng sản xuất hormone.
• Các loại thuốc mới có tên liệu pháp nhắm mục tiêu như lapatinib, pertuzumab và trastuzumab. Những loại thuốc này thúc đẩy hệ thống miễn dịch của cơ thể tiêu diệt ung thư. Chúng nhắm mục tiêu các tế bào ung thư vú có hàm lượng protein cao gọi là HER2.

Phòng ngừa ung thư vú

Giảm nguy cơ cho phụ nữ có nguy cơ trung bình¹

Thay đổi cuộc sống hàng ngày của bạn có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Cố gắng:

• Hỏi bác sĩ về việc tầm soát ung thư vú.
• Làm quen với vú của bạn thông qua việc tự kiểm tra vú để nhận biết về vú.
• Không nên sử dụng các chất có cồn.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Hạn chế liệu pháp hormone sau mãn kinh.
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Chọn một chế độ ăn uống lành mạnh.

Giảm nguy cơ cho phụ nữ có nguy cơ cao¹

Nếu bác sĩ đã đánh giá tiền sử gia đình của bạn và xác định rằng bạn có các yếu tố khác, chẳng hạn như tình trạng tiền ung thư vú, làm tăng nguy cơ ung thư vú, bạn có thể thảo luận về các lựa chọn để giảm nguy cơ, chẳng hạn như:

• Thuốc phòng ngừa (phòng ngừa bằng hóa chất).
• Dự phòng phẫu thuật.

Ung thư vú là căn bệnh gây tử vong cao nhất ở nữ giới. Do đó việc phát hiện các triệu chứng của bệnh và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Hãy trang bị đầy đủ cho mình kiến thức về căn bệnh này bạn nhé!

Mặc dù ung thư vú nam giới hiếm gặp, nhưng việc biết được các yếu tố nguy cơ có liên quan là vô cùng cần thiết. Hãy tham khảo bài viết sau để hiểu rõ hơn: Ung thư vú ở nam giới: Ít được quan tâm, hậu quả khôn lường!