Những lưu ý hết sức cơ bản cần biết về nội soi dạ dày

Nội soi dạ dày là một phương pháp được áp dụng phổ biến trong chẩn đoán các bệnh về dạ dày. Đặc biệt, nó thường được thực hiện khi bạn có các triệu chứng như ợ hơi, đau bụng, khó tiêu… Bài viết dưới đây của Thạc sĩ, Bác sĩ Thái Việt Nguyên sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cơ bản về các phương pháp nội soi dạ dày, những lưu ý cần biết trước và sau khi tiến hành nội soi. Mời bạn cùng tìm hiểu nhé.

Khi nào nên nội soi dạ dày?

Nội soi dạ dày là phương pháp mà bác sĩ sẽ đưa một ống mềm nhỏ, đường kính khoảng 1cm đi qua thực quản vào trong dạ dày. Ống soi có gắn đèn chiếu sáng, camera thu hình trực tiếp và hiển thị lên màn hình để bác sĩ thăm khám trực tiếp.

Qua đó, bác sĩ có thể trực tiếp thấy được tổn thương nhỏ chỉ vài milimet bên trong dạ dày. Nội soi dạ dày thường được chỉ định khi có các triệu chứng về tiêu hóa như sau:

• Đau vùng bụng phía trên rốn;
• Ợ hơi, ợ chua, ợ nóng;
• Trào ngược thức ăn lên họng;
• Đầy bụng, khó tiêu;
• Buồn nôn, nôn sau khi ăn;
• Nóng rát, đau tức ngực;
• Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân đột ngột;
• Đi ngoài phân đen hoặc có dính máu.

Qua nội soi, các bác sĩ sẽ thấy được các bất thường, mức độ viêm loét ở dạ dày – thực quản. Trong quá trình nội soi, nếu có nhu cầu, bác sĩ có thể kết hợp lấy mẫu xét nghiệm vi khuẩn HP và chẩn đoán ung thư thực quản, dạ dày.

Có mấy phương pháp nội soi dạ dày?

1. Nội soi qua đường miệng, không gây mê

Phương pháp này rất phổ biến. Thường ít đau nhưng bệnh nhân sẽ cảm thấy buồn nôn, nôn mửa do dây soi đưa vào dạ dày qua họng. Cảm giác buồn nôn chính là nguyên nhân khiến rất nhiều bệnh nhân sợ hãi việc nội soi. Để giảm bớt tình trạng khó chịu này, bạn cần thả lỏng cơ thể và thực hiện đúng theo hiệu lệnh của bác sĩ trong quá trình nội soi.

Nếu gặp bất cứ khó chịu nhỏ nào trong suốt quá trình, bạn có thể hít thở sâu, chậm rãi để thoải mái hơn.

2. Nội soi có thuốc gây mê

Người bệnh sẽ được gây mê trước khi nội soi. Vì trong quá trình thực hiện, người bệnh đã chìm vào giấc ngủ nên sẽ không có cảm giác khó chịu như phương pháp nội soi thông thường. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp nguy cơ dị ứng thuốc mê, sốc thuốc do sử dụng thuốc gây mê, tuy khá hiếm gặp. Phương pháp này có giá thành cao hơn phương pháp không gây mê.

3. Nội soi qua đường mũi

Người bệnh vẫn tỉnh táo và có thể nói chuyện với bác sĩ trong khi nội soi. Phương pháp này ít gây khó chịu hơn nội soi qua đường miệng, nhưng thường có giá thành cao hơn.

4. Nội soi dạ dày giúp biết được điều gì?

Sau khi nội soi, bác sĩ sẽ có thể đưa ra kết luận là bạn đã bị viêm, sung huyết, phù nề, loét dạ dày hay không. Kèm theo đó là kết quả xác định vi khuẩn HP (nếu trước đó có yêu cầu xét nghiệm HP). Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bạn. Để thoát cảnh phải nội soi, mỗi bệnh nhân dạ dày cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị và tái khám theo lịch hẹn để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Cần chuẩn bị gì trước khi nội soi?

• Nhịn ăn trong vòng 8 giờ trước khi đi nội soi dạ dày. Bạn có thể đi nội soi vào buổi sáng, khi chưa ăn sáng. Việc nhịn ăn này là để ngăn ngừa tình trạng nôn, sặc và giúp bác sĩ quan sát rõ vùng niêm mạc dạ dày.
• Trước khi nội soi, không uống các loại nước có màu như: cà phê, sữa, nước cam, nước uống có gas… Bạn có thể uống nước lọc nhưng với một lượng ít, không uống đầy bụng.

• Nếu bản thân có dị ứng với các loại thuốc tê, thuốc gây mê, băng dính thì cần báo với bác sĩ trước khi tiến hành nội soi dạ dày.
• Không hút thuốc để giúp bác sĩ dễ quan sát, soi rõ được tổn thương.
• Không sử dụng các thuốc tráng bao tử (như Phosphalugel, thường gọi là gói thuốc chữ P; Gastropulgite,…) hoặc thuốc viên than hoạt trước khi nội soi.
• Khi đi nội soi dạ dày, đặc biệt là nội soi có gây mê, nên có người thân đi cùng để hỗ trợ sau khi nội soi. Với nội soi gây mê, sẽ cần một khoảng thời gian để tỉnh táo trở lại và thuốc mê hết tác dụng hoàn toàn (thường là khoảng 1 giờ). Vì vậy, tốt nhất là nên có người nhà đi cùng và đưa về.

Ngoài những điều kể trên thì tinh thần ổn định, thoải mái cũng là yếu tố rất quan trọng. Bạn không nên quá căng thẳng lo lắng trước thời điểm thực hiện nội soi.

Những ai không được nội soi dạ dày?

Nội soi dạ dày là một thủ thuật phổ biến và khá an toàn với hầu hết tất cả mọi người. Tuy nhiên, có một số trường hợp phải hoãn nội soi dạ dày nếu:

• Nghi ngờ bị thủng dạ dày, bỏng do uống phải a-xít.
• Suy tim, nhồi máu cơ tim cấp, suy hô hấp.
• Bệnh nhân vừa mới ăn no.
• Bị loét thủng ống tiêu hóa. Bệnh nhân có túi phình lớn ở động mạch chủ.

Sau bao lâu thì có kết quả nội soi dạ dày?

Thông thường bác sĩ sẽ trả hình ảnh kết quả ngay sau khi nội soi. Trường hợp có lấy mẫu để chẩn đoán nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter pylori hay H. pylori) kết quả sẽ được trả 1 – 2 giờ sau đó.

Kết quả sinh thiết tế bào để chẩn đoán ung thư thường có trong vòng 1 tuần. Bệnh nhân có thể hỏi bác sĩ về thời gian nhận kết quả nội soi và sinh thiết của mình.

Cần lưu ý gì sau khi nội soi?

• Nếu nội soi không gây mê, người bệnh hoàn toàn tỉnh táo có thể tự về nhà. Nếu nội soi gây mê, sẽ cần một khoảng thời gian để thuốc mê hết tác dụng (thường là khoảng 1 giờ). Người bệnh nên nghỉ ngơi chờ tỉnh táo, có người nhà đi cùng và đưa về.
• Sau khi nội soi, người bệnh có thể cảm thấy: đau rát họng, khó nuốt, đau bụng, chướng bụng nhẹ. Tình trạng này sẽ giảm dần trong ngày.
• Ăn món ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, món hầm nhừ. Có thể dùng sữa nguội nhưng không nên uống sữa nóng có thể làm tổn thương dạ dày.
• Ngày đầu tiên sau khi nội soi, bệnh nhân tránh ăn rau củ quả có vị chua như chanh, xoài, bưởi,… hay các món ăn được muối chua như dưa kiệu, cà muối… Tránh xa rượu, bia, các loại thuốc lá, cà phê. Những chất kích thích này sẽ phá hủy lớp niêm mạc dạ dày, khiến cho dạ dày bị tổn thương.

Khi bác sĩ có chỉ định nội soi, người bệnh nên phối hợp nhiệt tình. Nội soi dạ dày là một thủ thuật khá an toàn, được áp dụng phổ biến nên người bệnh không cần quá lo lắng.