Những lưu ý cho đối tượng đặc biệt khi tiêm vaccine ngừa COVID-19

Trong bối cảnh COVID-19 đang lây lan, vaccine là công cụ quan trọng để chấm dứt đại dịch. Vì thế, WHO cùng các tổ chức y tế trên toàn thế giới không ngừng khuyến khích tiêm chủng. Tuy nhiên, có nhiều đối tượng cần lưu ý trước khi tiêm để đảm bảo an toàn, hiệu quả. Trong bài viết sau đây, YouMed sẽ bật mí với bạn những nhóm đối tượng đó. Kính mời bạn đọc cùng theo dõi nhé.

Lợi ích của vaccine phòng COVID-19

Vaccine có tác dụng gì?

Theo dòng lịch sử y học, vaccine đã cứu sống hàng triệu con người khỏi nhiều bệnh tật. Vaccine có tác dụng huấn luyện cơ thể hình thành hàng rào tự vệ. Chúng kích hoạt hệ thống miễn dịch để nhận biết vi rút và vi khuẩn tùy theo mục tiêu của vaccine. Cơ thể bạn sẽ có kháng thể sau mỗi liều tiêm chủng. Vì thế, khi tiếp xúc với những tác nhân gây bệnh thật sự, cơ thể bạn sẽ sẵn sàng tiêu diệt chúng, đẩy lùi các triệu chứng.

Những loại vaccine ngừa COVID-19 hiện nay

Những nghiên cứu gần đây của WHO đã công nhân hiệu quả của 7 loại vaccine. Bao gồm: Pfizer/BionNTech, AstraZeneca của Oxford, AstraZeneca của Viện Huyết thanh Ấn Độ, Janssen, Moderna, Sinopharm/BBIP của Sinovac.

Vaccine COVID-19 đã được phê duyệt có mức bảo vệ cao chống lại bệnh nặng và tử vong. Hiện nay tại Việt Nam, Bộ Y tế đã công nhận và cấp phép các loại vaccine như AstraZeneca, Sputnik V, Vero Cell (của Sinopharm), Comirnaty (của Pfizer/BioNTech), Moderna, Janssen (Việt Nam vẫn chưa tiếp nhận vaccine này).

Những đối tượng đặc biệt khi tiêm vaccine COVID-19

Hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế cập nhật tới ngày 10/8/2021 đã nới lỏng những đối tượng tiêm vaccine COVID-19. Nhóm cần trì hoãn tiêm chủng từ 5 xuống 3 nhóm đối tượng. Cụ thể như sau:

Trẻ em dưới 18 tuổi

Tại Việt Nam hiện chưa tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ em vì số lượng vaccine còn hạn chế. Bên cạnh đó, trẻ em nếu mắc COVID-19 thường có triệu chứng, biến chứng nhẹ hơn rất nhiều so với người lớn. Đồng thời, tỷ lệ bệnh nhi mắc COVID-19 trở nặng và tử vong ở nước ta chưa có. Giữa tháng 7/2021, Bộ Y tế đã đàm phán với hãng Pfizer và đang làm thủ tục ký cam kết mua thêm 20 triệu liều vaccine COVID-19 tiêm cho trẻ em Việt Nam từ 12-18 tuổi. Hiện theo thống kê, nước ta có khoảng 9 triệu trẻ trong độ tuổi này.

Phụ nữ có thai và đang cho con bú

Phụ nữ có thai

Phân loại đối tượng tiêm chủng của Bộ Y tế ngày 10/8/2021 đã tạo điều kiện hơn cho phụ nữ có thai. Theo đó, phụ nữ mang thai trên 13 tuần có thể tiêm chủng tuy nhiên cần thận trọng theo dõi trước và sau khi tiêm. Lưu ý chống chỉ định với vaccine Sputnik V. Ngược lại, phụ nữ có thai dưới 13 tuần cần trì hoãn cho đến khi thỏa điều kiện trên.

Vaccine ngừa COVID-19 an toàn cho thai kỳ. Nhưng có thể gặp những tác dụng phụ nhỏ như: sốt nhẹ, đau tại chỗ chích, có thể cảm thấy không khỏe trong 1 đến 3 ngày.

Phụ nữ đang cho con bú

Tổ chức Y tế Thế giới đã chỉ ra rằng tất cả các loại vaccine phòng COVID-19 được sử dụng hiện nay không chứa virus sống. Chính vì điều đó, nó sẽ không gây ra nguy cơ truyền bệnh từ mẹ sang con qua đường sữa mẹ. Đồng thời, kháng thể có trong sữa mẹ bảo vệ trẻ trước các bệnh nhiễm trùng, nhiễm virus.

Do đó, phụ nữ đang cho con bú có thể tiêm vaccine phòng COVID-19, đồng thời vẫn tiếp tục cho con bú sau tiêm. Tương tự như đối với có thai, phụ nữ cho con bú chống chỉ định với vaccine Sputnik V.

Người có bệnh nền, bệnh mạn tính chưa được kiểm soát tốt

Bệnh nền là những bệnh: bệnh thận mạn tính, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp, đặt stent, viêm gan B, viêm gan C, thiếu máu tán huyết, rối loạn tiền đình, thiếu G6PD và các bệnh lí khác. Những cá nhân ở nhóm này nằm trong đối tượng cần thận trọng tiêm chủng. Vì thế bạn cần kiểm soát bệnh thật tốt trước khi thực hiện tiêm chủng. Nếu bệnh trở nặng cấp tính, bạn không nên tiêm ngay mà cần trì hoãn cho đến khi ổn định.

Người trên 65 tuổi

Nếu người trên 65 tuổi sau khi được khám lâm sàng nếu sức khỏe của họ hoàn toàn bình thường thì có thể chỉ định tiêm ở bệnh viện. Do đó, người dân cần điền đầy đủ thông tin trên phiếu đăng ký tiêm chủng. Ngoài ra, không có ghi nhận rằng người lớn tuổi sau chích ngừa sẽ bị ảnh hưởng sức khỏe. Người càng lớn tuổi càng ít bị hành.

Người thường xuyên bị dị ứng

Cần thận trọng với những người có tiền sử dị ứng nặng cần nhập viện, hay còn gọi là phản vệ nặng (độ III trở lên – sốc phản vệ). Vì thế nếu bạn có tình trạng dị ứng trước đây, cần khai báo với bác sĩ. bác sĩ sẽ căn cứ theo thể trạng, cơ dịa của bạn để đề ra chỉ định thích hợp. Đặc biệt lưu ý, phản vệ là một phản ứng có thể đe dọa tính mạng. Do đó, cần hết sức thận trọng.

Tuy nhiên, không phải tất cả những người từng bị dị ứng đều không thể chích vacccine. Các bằng chứng hiện tại cho thấy chỉ có các trường hợp từng dị ứng nặng với các loại vacccine cùng nhóm hoặc với các thành phần trong vacccine mới là chống chỉ định. Nếu như bạn đã có tiền sử dị ứng với 1 trong các loại vaccine COVID-19, bạn vẫn có thể tiêm nhắc bằng loại vaccine khác dưới sự tư vấn và theo dõi bởi bác sĩ.

Xem thêm: Phản ứng sau tiêm: nhận biết phản ứng nguy hiểm và cách xử trí

Lời khuyên dành cho những đối tượng đặc biệt

Trước khi thực hiện tiêm, bạn cần giữ tinh thần thoải mái hết sức có thể. Đồng thời ăn uống đầy đủ, tránh dùng cà phê và ngủ đủ giấc.

Người mắc bệnh, người có tình trạng béo phì và người trên 65 tuổi sẽ được tiêm ở bệnh viện; những đối tượng còn lại sẽ được tiêm ở các điểm cộng đồng.

Tại nơi tiêm, bạn cần đảm bảo 5K để tránh lây nhiễm. Luôn đeo khẩu trang. Rửa tay diệt khuẩn. Tránh tiếp xúc với bất kì vật gì không cần thiết. Giữ khoảng cách an toàn tối thiểu 2 mét giữa người với người.

Khi tiêm vaccine cho thai phụ cần hỏi rõ tuổi thai và giải thích lợi ích, nguy cơ. Chỉ nên tiêm vaccine phòng COVID-19 khi lợi ích tiềm năng lớn hơn bất kỳ nguy cơ tiềm tàng nào đối với mẹ và thai nhi. Đồng thời thai phụ cần ký cam kết nếu đồng ý tiêm. Những trường hợp này sẽ được chuyển đến các cơ sở có cấp cứu sản khoa để tiêm và theo dõi.

Sau khi tiêm, những đối tượng đặt biệt cần ở lại nơi tiêm theo dõi thêm 15-30 phút. Trong suốt thời gian sau khi chích, bạn cần đặc biệt lưu ý những bất thường. Bình thường, những cảm giác khó chịu sẽ đến và chấm dứt trong tối đa 2 ngày. Nếu kéo dài nhiều hơn, bạn cần liên hệ tư vấn y tế. Đường dây nóng Bộ Y tế: 19009095.

Bên cạnh thông điệp 5K như khử khuẩn, khoảng cách, hay đeo khẩu trang; vaccine sẽ giúp chúng ta hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh hoặc bệnh nặng do COVID-19. Những đối tượng đặc biệt nêu trên cần hết sức cẩn trọng trước, trong và sau khi tiêm. Cần chú ý sức khỏe, phòng ngừa lây nhiễm để có thể đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình khi đi chích.