Ong đốt có nguy hiểm không?

Ong đốt là tai nạn thường thấy trong cuộc sống. Ngoài đau đớn, nó có thể gây tử vong nếu bạn bị dị ứng với nọc độc của chúng. Sau khi xử trí vết thương bị ong đốt, cần theo dõi và phát hiện các triệu chứng cấp tính để chữa trị kịp thời. Nếu bạn từng bị ong đốt và có bất kỳ phản ứng dị ứng nào, bạn có nguy cơ cao bị sốc phản vệ. Đây là phản ứng nặng đe dọa đến tính mạng.

Hiểu biết về nọc độc của ong đốt

Thành phần chính của nọc độc gây đau và ngứa ở người gồm: melittin; histamine và các amin sinh học khác.

Nọc độc của ong có tính axit. Cho nên những sản phẩm chứa chất kiềm thường được khuyến nghị để vô hiệu hóa nọc độc như:

• Muối
• Baking soda
• Giấm
• Kem đánh răng
• Đất sét
• Tỏi
• Hành tây
• Aspirin.
• Amoniac: như các chất tẩy rửa, thường được đề xuất là cách làm sạch da ngay lập tức và loại bỏ nọc độc dư thừa
• Mồ hôi (cũng chứa một lượng nhỏ amoniac) có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng.

Tuy nhiên, vài trường hợp việc vô hiệu hóa vết chích không có hiệu quả. Vì nọc độc được tiêm dưới da và sâu vào các mô, nơi mà chất kiềm bôi tại chỗ không thể đạt được quá trình trung hòa.

Xem thêm: Xử trí thế nào khi trẻ bị côn trùng cắn?

Triệu chứng sau khi bị ong đốt

Hầu như luôn có phản ứng cục bộ như: đỏ, sưng, ngứa và đau sau bị ong đốt.

• Đau: Các vết chích có thể đau trong vài giờ
• Sưng và ngứa: có thể kéo dài trong một tuần. Cần giữ vùng bị chích không trầy xước vì nó sẽ chỉ làm tăng ngứa và sưng. Nếu sưng kéo dài hơn một tuần hoặc có diện tích lớn hơn 7-10 cm, bạn cần được chăm sóc y tế.

• Khoảng 2% dân số, một quá mẫn cảm có thể phát triển sau khi bị chích, tạo ra một phản ứng nghiêm trọng hơn khi bị đốt lại sau đó. Sự nhạy cảm này có thể xảy ra sau một lần chích hoặc sau một loạt vết chích nơi chúng phản ứng bình thường. Một người bị dị ứng cao có thể bị sốc phản vệ từ một số protein trong nọc độc, có thể đe dọa đến tính mạng và cần được điều trị khẩn cấp.

Xem thêm: Xử trí như thế nào khi trẻ bị rắn cắn?

Cách xử lý vết chích do ong đốt

Chúng ta thường bị đốt bởi ong mật, ong vò vẽ, ong bắp cày, ong vàng. Trong đó chỉ có ong mật là để lại ngòi ong sau khi chích.

Sơ cứu tại chỗ khi bị ong đốt

• Đối với ong mật chích, bước đầu tiên cần loại bỏ ngòi càng nhanh càng tốt.. Càng để lâu, nó sẽ giải phóng nhiều nọc độc và gây đau đớn hơn cho bệnh nhân. Cần lấy bỏ ngòi cắm trên da bằng cách dùng một cái nhíp nhỏ để gắp hoặc dùng một vật có bờ sắc để gạt nhẹ ngòi.
• Rửa sạch vết thương bằng nước, xà phòng
• Đắp miếng gạc ẩm, lạnh hoặc quấn đá lạnh vào khăn sạch rồi chườm lên vết đốt để giảm đau và sưng.
• Thoa các sản phẩm chứa chất kiềm như: Muối, baking soda, giấm, kem đánh răng, tỏi, hành tây, tinh dầu oải hương, aspirine lên vết đốt

Điều trị thuốc

• Uống acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau khi cần thiết. Một loại thuốc gây tê tại chỗ có chứa benzocaine sẽ tiêu diệt cơn đau nhanh chóng
• Ngứa và sưng có thể được giảm bớt bằng thuốc kháng histamine hoặc kem steroid, tinh dầu bạc hà
• Nếu bạn có tiền sử dị ứng với nọc độc trước đó. Bạn cần uống một loại thuốc kháng histamine như diphenhydramine hoặc loratadine càng sớm càng tốt. Các thuốc này thể làm chậm phản ứng phản vệ, nhưng sẽ không đảo ngược nó. Nếu bạn được kê toa epinephrine dưới dạng EpiPen tự tiêm luôn mang theo trong người và sử dụng theo chỉ dẫn.

• Nếu đã hơn 10 năm kể từ lần chích ngừa uốn ván cuối cùng của bạn. Bạn hãy tiêm thuốc trong vòng vài ngày tới
• Uống nhiều nước và nằm nghỉ ngơi nơi thoáng mát

Bạn cần gặp bác sĩ khi nào?

Khi có các dấu hiệu của phản ứng phản vệ sau:

• Phản ứng da như nổi mày đay, đỏ bừng, ngứa khắp cơ thể
• Sưng môi, lưỡi, mặt, họng
• Khó thở hay khò khè
• Da tái nhợt, Chóng mặt, choáng váng, hoặc tụt huyết áp
• Mạch nhanh, yếu
• Buồn nôn, nôn, tiêu chảy

Bên cạnh đó, bạn nên đến cơ sở y tế trong các trường hợp sau:

• Bị ong đốt nhiều hơn 10 vết, nhưng không có bằng chứng về phản ứng dị ứng,. Khi đó, bạn cần được theo dõi kéo dài ở bệnh viện để phát hiện và xử trí biến chứng kịp thời. Vì ngay cả những người ít dị ứng nhất cũng sẽ gặp rắc rối khi được cung cấp đủ nọc ong
•  Khi bị chích bên trong miệng hoặc cổ họng, bạn cũng nên  tới cơ sở y tế để theo dõi can thiệp kịp thời

Cách phòng tránh bị ong đốt

• Mang thiết bị bảo hộ: đầu đội mũ, đeo găng tay, mặc quần áo kín và dày khi đi vào những nơi nguy hiểm có nhiều ong. Tránh mặc quần áo sáng màu, màu sắc sặc sỡ

• Sử dụng thuốc chống côn trùng
• Không nên dùng các loại dược phẩm có mùi thơm ngọt trên người khi đi vào vùng có nhiều ong.
• Không trêu chọc, phá các tổ ong
• Khi bị ong đốt, hãy bình tĩnh và từ từ bước ra khỏi khu vực. Không nên dùng tay hay cây xua đuổi, đánh đập chúng
• Sau khi bị ong đốt, hãy cố gắng tránh xa phạm vi hoạt động của chúng. Những con ong giải phóng một mùi hương khi gặp nguy hiểm để thu hút những con ong khác. Ví dụ như ong mật giải phóng pheromones khiến những con ong khác gần đó đến để tấn công kẻ thù.

Tóm lại, ong đốt sẽ không nguy hiểm nếu như bạn trang bị đầy đủ kiến thức được tóm tắt trong bài viết này. Bạn cần nắm rõ các triệu chứng, cũng như dấu hiệu nặng nghi ngờ sốc phản vệ để xử trí kịp thời. Việc sơ cứu vết đốt tại chỗ đúng và an toàn là hết sức cần thiết. Và cuối cùng quan trọng nhất là nắm vững các cách phòng tránh ong đốt nhé!