Plaquenil (hydrochloroquin) có phải là cứu tinh thực sự trong cuộc chiến chống lại Covid-19?

Hiện nay, có thông tin cho rằng sử dụng thuốc Plaquenil (hydrocloroquin) có thể điều trị được Covid-19. Liệu Plaquenil có thực sự là vị cứu tinh hay không, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Dược sĩ Nguyễn Ngọc Cẩm Tiên để tìm được câu trả lời về Plaquenil nhé!

Thuốc Plaquenil (hydrochloroquin) là thuốc gì?

Plaquenil là thuốc có chứa thành phần hydroxychloroquine, làm giảm đau và sưng viêm khớp, ngăn ngừa tổn thương khớp và giảm nguy cơ tàn tật lâu dài.

Thành phần hydroxychloroquine có trong thuốc là một trong những thành phần hoạt chất đầu tiên được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị bệnh sốt rét. Ngoài ra, hydroxychloroquine được sử dụng để điều trị thấp khớp viêm khớp, một số triệu chứng của bệnh lupus, viêm khớp tự phát thiếu niên và các bệnh tự miễn khác.

Tuy vẫn chưa rõ lí do hydroxychloroquin có hiệu quả trong điều trị tự miễn. Nhưng người ta tin rằng hydroxychloroquin có thể can thiệp vào giao tiếp của các tế bào trong hệ thống miễn dịch.

Thuốc Plaquenil (hydrochloroquin) có thể chống lại virus Covid-19 bằng cách nào?

Trước hết, điều cơ bản cần biết là vi-rút không phải vật thể sống. Do đó, nó cần vật chủ (người, động vật) để nhân bản và tiếp tục phát triển.

Vi-rút gây Covid-19 có thể bám vào thụ thể protein ACE2 trên bề mặt tế bào phổi. Đây cũng chính là thụ thể mà vi-rút Sars-Cov-1 gây ra bệnh SARS năm 2003 đã từng xâm nhập vào.

Hiểu một cách nôm na, khi protein của Covid-19 (Sars-Cov-2) bám vào protein ACE2, tương tác xảy ra, vỏ của vi-rút hoà lẫn vào vỏ của tế bào và tế bào mở cổng cho vi-rút vào.

Nghiên cứu cho thấy rằng, nồng độ kẽm trong tế bào cao hơn mức bình thường sẽ ức chế quá trình nhân đôi của vi-rút bên trong tế bào. VÀ Plaquenil – thuốc có thể mang kẽm (Zinc) từ bên ngoài vào bên trong tế bào thông qua một cổng protein, làm tăng nồng độ của kẽm trong máu.

Ngoài ra, Plaquenil giúp tăng độ pH bên trong tế bào, ức chế nhiều loại protein khác, làm chậm và hoãn đi quá trình nhân đôi của vi-rút. Từ đó, làm giảm virus Covid-19.

Xem thêm: Uống thuốc chống sốt rét trong điều trị viêm phổi Covid-19, nên hay không?

Dùng thuốc hydrochloroquin (Plaquenil) hay là chloroquin để điều trị Covid-19?

• Đây là 2 là thuốc kê đơn đã được sử dụng để điều trị bệnh sốt rét và chỉ định trong một số tình trạng viêm. Cả hai loại thuốc này đều có hoạt tính in vitro (trong ống nghiệm) chống lại Covid-19.
• Hydroxychloroquin (Plaquenil) có hiệu lực tương đối cao hơn với Covid-19.
• Cả chloroquin và hydroxychloroquin đều có bằng chứng an toàn với tình trạng nhiễm độc tim (hội chứng QT kéo dài) khi sử dụng kéo dài ở bệnh nhân rối loạn chức năng gan hoặc thận và ức chế miễn dịch nhưng được báo cáo là dung nạp tốt ở bệnh nhân Covid-19.

1. Chloroquin

• Cloroquin đã được sử dụng để điều trị sốt rét và điều trị dự phòng.
• Một số thông tin từ nghiên cứu ở Trung Quốc đã cho thấy điều trị bằng chloroquin cho bệnh nhân COVID-19 có lợi ích lâm sàng và đã được thêm vào như một loại thuốc kháng vi-rút được khuyên dùng để điều trị COVID-19 ở Trung Quốc.

2. Hydrochloroquin (trong Plaquenil)

• Hydrochloroquin được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống và porphyria cutanea tarda.
• Dùng hydrochloroquin an toàn hơn so với chloroquin.
• Do hoạt tính trong ống nghiệm (in vitro) cao hơn trong điều trị Covid-19 và tính phổ biến rộng rãi hơn ở Hoa Kỳ so với chloroquin,  hydroxycloroquin được dùng để điều trị cho bệnh nhân nhập viện do COVID-19 ở nhiều quốc gia, kể cả ở Hoa Kỳ một cách không kiểm soát.
• Nên thận trọng khi dùng thuốc này trên bệnh nhân có bệnh lý mạn tính (ví dụ như suy thận, bệnh gan) hoặc sử dụng cùng các thuốc có thể tương tác gây rối loạn nhịp tim.
• Không những vậy,  hydroxycloroquin hiện đang được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng trong điều trị dự phòng trước phơi nhiễm hoặc sau phơi nhiễm Covid-19 và điều trị bệnh nhân mắc COVID-19 nhẹ, trung bình và nặng. 

=> Từ phép so sánh trên, cho thấy so với chloroquine thì hydroxycloroquin vượt trội hơn về hiệu quả cũng như an toàn hơn khi dùng thuốc trong quá trình điều trị chống lại Covid-19.

Liều dùng thuốc

Hiện tại, vẫn chưa có thông báo về hướng dẫn lâm sàng cũng như liều lượng điều trị bệnh. 

Mặc dù  vẫn chưa rõ liều lượng và thời gian tối ưu của Plaquenil để điều trị Covid-19 nhưng, một số bác sĩ lâm sàng Hoa Kỳ đã báo cáo liều HCQ khác nhau như:

• Vào ngày đầu tiên, 400 mg x 2 lần/ ngày.
• Sau đó, 400 mg x 2 lần/ ngày vào ngày đầu tiên và 200mg x 2 lần/ ngày x 4 ngày tiếp theo.
• Hoặc một trường hợp khác dùng 600 mg x 2 lần/ ngày vào ngày đầu tiên, sau đó 400 mg/ ngày x 4 ngày tiếp theo.

“Người dân tuyệt đối không nên tự ý đi mua Plaquenil để uống vì thuốc có thể có những tác dụng phụ nguy hiểm. Đây là loại thuốc đặc trị, cần có bác sĩ chuyên khoa theo dõi và chỉ định khi dùng.”

Một lần nữa, đây là cách dùng và liều dùng được tổng hợp từ nghiên cứu và bác sĩ điều trị tại nước ngoài. Các thông tin đều mang tính chất tham khảo và chưa được áp dụng cũng như được Bộ Y Tế Việt Nam khuyến nghị. Do đó, người đọc chỉ tham khảo KHÔNG ÁP DỤNG cho bản thân nếu chưa được sự cho phép của bác sĩ chuyên khoa.

Planequil đã được FDA chính thức chấp thuận trong điều trị chống Covid-19 chưa?

Về mặt lý thuyết, FDA (Cục quản lý Dược Hoa Kỳ) chỉ chấp thuận Plaquenil cho chữa trị các bệnh trên (thấp khớp, lupus ban đỏ, và sốt rét), chưa chấp thuận cho Plaquenil chữa Covid-19. Tuy nhiên, trong trường hợp khẩn cấp như hiện tại, dựa vào các nghiên cứu đã có, FDA có thể đồng ý mở rộng sử dụng Plaquenil trong trường hợp bệnh nặng.

Thực tế, nhiều nước đã sử dụng hydroxycloroquin trong điều trị Covid-19 và có những bước thành công nhất định. Trung Quốc trong bản công bố mới nhất về hướng dẫn chữa trị Covid-19 đã dùng hydroxycloroquin cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19.

Độc tính của thuốc Plaquenil (hydrochloroquin) 

• Cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu.
• Ói mửa buồn nôn, đau bụng.
• Nổi mẩn đỏ trên da.
• Xuất huyết dưới da.
• Có sự thay đổi về tình trạng của tóc.
• Ảnh hưởng đến mắt và thị lực.
• Nếu bạn có bệnh thận, tiểu đường, và mắt phải thật cẩn thận khi uống và cần phải theo dõi kỹ với bác sĩ khi dùng.
• Kéo dài khoảng QT trên điện tâm đồ ECG và có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim.

Có nên trữ Plaquenil (hydrochloroquin) để tự điều trị Covid-19 nếu nhiễm

“Câu trả lời là KHÔNG.”

Với các lý do sau:

• Thuốc mặc dù có hiệu quả trong trường hợp chống lại Covid-19. Tuy nhiên, độc tính của thuốc cũng rất cao, nặng nề nhất là gây độc tim (kéo dài khoảng QT) thậm chí có thể gây tử vong.
• Ngoài ra, vẫn chưa có hướng dẫn lâm sàng cụ thể nào về liều dự phòng hoặc điều trị. Cho nên, KHÔNG ĐƯỢC TỰ Ý DÙNG mà không có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
• Bệnh nhân khi xuất hiện các triệu chứng như ho khan, sốt, mệt mỏi, yếu cơ. Hoặc xuất hiện các triệu chứng khác như mất vị giác. Hãy tìm ngay các cơ sở y tế gần đó để được lấy mẫu chẩn đoán và cách li.
• Do đó, thay vì tích trữ thuốc. Hãy tuân thủ các nguyên tắc để phòng tránh nhiễm Covid-19 một cách nghiêm chỉnh để giảm thiểu tối đa nguy cơ lây và bị lây nhiễm.

Ngoài Plaquenil, các thuốc chống vi-rút nào có thể được sử dụng

1. Remdesivir

Remdesivir là một loại thuốc tiêm tĩnh mạch có hoạt tính kháng vi-rút rộng, ức chế sự nhân lên của vi-rút thông qua việc chấm dứt sớm quá trình phiên mã RNA và có hoạt tính trong ống nghiệm chống lại SARS-CoV-2 và hoạt động in-vitro và in-vivo chống lại các betacoronavirus liên quan.

2. Lopinavir-ritonavir

Thuốc chưa cho thấy sự hứa hẹn trong điều trị bệnh nhân Covid-19 nhập viện bị viêm phổi trong một thử nghiệm lâm sàng gần đây tại Trung Quốc . 

Tuy nhiên, thử nghiệm này không đủ mạnh và lopinavir-ritonavir đang được điều tra trong một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới.

Các ca cấp cứu đặc biệt vì dùng thuốc vô ý có liên quan đến Planequil không?

1. Các case cấp cứu đặc biệt trong và ngoài nước

• Ngày 22-3-2020, thông tin từ khoa cấp cứu tại một bệnh viện Huyện ở Hà Nội cho biết, một bệnh nhân nam 44 tuổi đã nhập viện trong tình trạng mờ mắt, nôn nhiều và suy hô hấp vì đã uống hơn 15 viên thuốc chữa sốt rét để ngừa Covid-19 theo như hướng dẫn trên mạng.Được biết, bệnh nhân đã mua hơn 100 viên Chloroquine để “phòng Corona” cho mình và cho tất cả người thân trong gia đình. Đây cũng là ca ngộ độc thuốc sốt rét đầu tiên vì phòng Covid-19 tại Việt Nam được ghi nhận.
• Trường hợp đáng tiếc thứ hai xảy ra tại Arizona , bệnh viện Banner Health cho biết cặp vợ chồng, cả hai đều ở độ tuổi 60, đã dùng chloroquine phosphate, một chất phụ gia thường được sử dụng tại bể cá để làm sạch bể cá với mục đích “DỰ PHÒNG COVID-19”. Hậu quả là người đàn ông chết vì ngừng tim và người phụ nữ được đưa vào tình trạng nguy kịch.

2. Có liên quan đến Plaquenil hay không?

• Câu trả lời là KHÔNG liên quan đến Plaquenil.
• Thuốc mà các bệnh nhân ở 2 case trên dùng đều liên quan đến hoạt chất chloroquin. Trong đó, hoạt chất bên trong Plaquenil là hydrochloroquin.
• Mặc dù, cả 2 hoạt chất đều được dùng để điều trị sốt rét. NHƯNG Plaquenil có nhiều nghiên cứu về hiệu quả cũng như an toàn cao hơn so với chloroquin.
• Do đó, cả 2 trường hợp trên đều không phải là hậu quả do dùng thuốc PLAQUENIL.
• Tuy nhiên, đây vẫn là thuốc có độc tính cao, cho nên người dân vẫn không được tự ý dùng. Điều này có thể gây ra nhiều tác động nghiêm trọng thậm chí có thể gây tử vong.

Kết luận

Plaquenil (hydrocholorquinine) hiện tại mặc dù đã được nghiên cứu, và thậm chí đã có thể sử dụng để điều trị trong trường hợp cấp bách. TUY NHIÊN, Plaquenil vẫn chưa được FDA chấp thuận trong điều trị bệnh nhiễm Covid-19 cũng như vẫn chưa có bất kì một hướng dẫn hoặc phác đồ điều trị nào của thuốc này trên bệnh nhân nhiễm Covid-19. Ngoài ra, đây là một thuốc kê đơn, có độc tính cao, vô cùng nguy hiểm. Do đó, người dân không được tự ý MUA và DÙNG theo những hướng dẫn không có căn cứ trên thông tin mạng. Hãy gọi điện cho các bệnh viện nếu bạn có dấu hiệu của bệnh, hãy cách ly tại nhà và hạn chế tiếp xúc để giảm nguy cơ mắc bệnh.

“Một người vì mọi người. Mọi người vì một người. Việt Nam sẽ sớm đẩy lùi ĐẠI DỊCH COVID-19!”

Xem thêm bài viết liên quan về Covid-19:

Bí quyết cho nơi làm việc sẵn sàng trước Covid-19

6 cách bảo vệ sức khỏe tinh thần giữa tâm dịch Covid-19