Rối loạn ấu dâm: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Rối loạn ấu dâm (còn gọi là rối loạn ái nhi) là một rối loạn sức khỏe tâm thần. Thuộc nhóm các rối loạn lệch lạc tình dục và có tiêu chuẩn chẩn đoán cụ thể. Được định nghĩa là sự xuất hiện những kích thích tình dục mạnh mẽ và liên tục thúc giục như tưởng tượng hoặc các hành vi liên quan đến hoạt động tình dục với trẻ em. Trong độ tuổi nhỏ hơn 13, khoảng thời gian ít nhất là sáu tháng. Người bệnh có thể bị thu hút bởi cả trẻ nam lẫn nữ.

>>>Có thể bạn quan tâm: Chúng ta thường đồng nhất hành vi lạm dụng trẻ em với thuật ngữ ấu dâm. Dùng để nói đến tất cả người có bất cứ chủ đề tình dục nào với trẻ em là kẻ ấu dâm. Vậy “Bạn đã thật sự hiểu đúng về tình trạng ấu dâm?“

1. Khái quát về rối loạn ấu dâm

Rối loạn ấu dâm có thể được chẩn đoán ở những người sẵn sàng tiết lộ vấn đề của họ trước khi “hành vi ấu dâm” xẩy ra. Đa số trường hợp những người này kìm hãm ham muốn tình dục đối với trẻ em. Và những ham muốn này gây đâu khổ về mặt lâm sàng. 

Một số khác được chẩn đoán khi ra soát lại trên các tội phạm ấu dâm. Ước tính 20 phần trăm trẻ em Mỹ đã bị quấy rối tình dục, làm cho ấu dâm trở thành một rối loạn lệch lạc tình dục phổ biến. Người phạm tội thường là bạn bè gia đình hoặc người thân. Các nghiên cứu cho thấy rằng những trẻ không được chăm sóc hoặc cô đơn có nguy cơ bị lạm dụng cao hơn. Do thiếu khả năng tự bảo vệ.

Tỷ lệ mắc bệnh rối loạn ấu dâm chưa được biết. Do những định kiến xã hội và đồng nhất giữa rối loạn ấu dâm và tội phạm ấu dâm. Tuy nhiên, những số liệu ghi nhận tỷ lệ mắc bệnh cao nhất trong dân số nam, xấp xỉ từ 3 đến 5 phần trăm. Tỷ lệ lưu hành trong dân số nữ được cho là thấp hơn.

Cần chú ý rằng ấu dâm là một vấn đề rối loạn về sức khỏe, không phải là tội. Không phải ai mắc rối loạn ấu dâm cũng có hành vi tình dục với trẻ em. Cũng như những người có hành vi tình dục với trẻ em không chắc chắn là mắc rối loạn ấu dâm.

2. Dấu hiệu nhận biết và chẩn đoán

Việc chẩn đoán khá khó khăn vì đa số bệnh nhân không bộc lộ nhiều về cảm xúc của họ, kể cả khi bác sĩ hỏi trực tiếp. Vì vậy, khai thác đầy đủ thông tin rất quan trọng cho việc chẩn đoán.

Theo Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5), để chẩn đoán rối loạn ấu dâm, cần phải đáp ứng các tiêu chí sau:

• Sự tưởng tượng về tình dục mạnh mẽ, lặp đi lặp lại, hoặc thôi thúc tình dục, có các hành vi liên quan đến tình dục với trẻ em trước tuổi dậy thì (thường từ 13 tuổi trở xuống) trong thời gian ít nhất 6 tháng.
• Những ham muốn này đã được hành động hoặc gây đâu khổ, cản trở tới cuộc sống xã hội, nghề nghiệp và các mối quan hệ cá nhân của họ.
• Tiêu chuẩn chẩn đoán một người mắc lệch lạc tình dục ái nhi là người đó phải ít nhất 16 tuổi, và ít nhất lớn hơn trẻ 5 tuổi. 

Ấu dâm thường được người bệnh tự phát hiện khi qua khỏi tuổi dậy thì. Khi xu hướng hấp dẫn tình dục của họ vẫn tập trung vào đối tượng trẻ em mà không có hứng thú với người cùng tuổi. Người bệnh không thể chọn xu hướng tình dục của bản thân và thường cảm thấy sợ hãi vì cảm xúc của mình. Sự kỳ thị của xã hội làm người bệnh trốn tránh khỏi xã hội và cảm thấy khó tiếp xúc với người khác. Đây cũng là một lý do khiến người bệnh cảm thấy hấp dẫn bởi trẻ em vì trẻ em dễ gần và không phán xét như người lớn.

3. Nguyên nhân gây ra rối loạn

Hiện nay vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra ấu dâm. Có một số bằng chứng cho thấy ấu dâm mối liên quan giữa các thành viên và thế hệ trong gia đình. Như là thế hệ trước có người mắc rối loạn ấu dâm thì thế hệ sau có nguy cơ cao mắc ấu dâm. Đến nay vẫn chưa rõ liệu điều này bắt nguồn từ di truyền hoặc học tập hành vi.

Một số chuyên gia giả thuyết rằng các nhân tố tính cách có ảnh hưởng. Bao gồm các vấn đề:

• Mối quan hệ gắn bó đầu đời
• Gia cảnh gia đình bất thường
• Bị quấy rối khi còn nhỏ

Tuy nhiên, bằng chứng cho những kết luận này là không nhiều. Các nghiên cứu tiếp theo từ năm 2002 về yếu tố sinh học gây ra bệnh ấu dâm được tiến hành. Các yếu tố được nghiên cứu và giả thuyết đưa ra chủ yếu như:

• Thuận tay phải hơn, chỉ số IQ và trí nhớ kém
• Ít chất trắng trong não bộ và ít mạch liên kết trong não hơn
• Ít hormone testosterone
• Các vận hành trong não bộ

Trong số các yếu tố trên, các vận hành của não bộ được tán thành nhiều nhất. Rối loạn ấu dâm là kết quả từ việc não bộ thất bại trong việc xác định những kích thích môi trường nào nên gợi ra phản ứng tình dục.

Ví dụ ở người thường, khi nhìn thấy trẻ em, não bộ sẽ tự động phát ra xung thần kinh gợi ra những ý tưởng bảo vệ. Tuy nhiên, ở người mắc rối loạn ấu dâm, các cảm xúc này bị nhiễu. Làm cho người bệnh cảm thấy có hứng thú tình dục.

4. Điều trị rối loạn ấu dâm

Testosterone là hormone tình dục quan trọng ở nam giới. Chữa trị làm giảm hormone tình dục được chứng minh hiệu quả. Phương pháp này còn được biết dưới tên “thiến hóa học”. Khi dùng phương pháp này thì những kích thích tình dục ở người ái nhi bị giảm và họ sẽ tình nguyện tham gia hổ trợ tâm lý hơn.

Những nghiên cứu sau này khẳng định niềm tin rằng lệch lạc tình dục có liên quan OCD và có thể dùng chung phương pháp điều trị.

Một số loại đặc biệt thuốc chống hấp thụ ngược serotonin (SSRIs) được dùng chữa trị OCD được tìm thấy có ít tác dụng phụ hơn thiến hóa học. Thêm vào đó, những người ấu dâm được điều trị bằng SSRI báo cáo ít tác dụng phụ và họ có khả năng tham gia và gầy dựng mối quan hệ tình dục lành mạnh.

Bên cạnh đó là phương pháp nhận thức hành vi chú trọng vào việc thay đổi suy nghĩ của những người rối loạn ấu dâm. Thông qua đó thay đổi hành vi của họ bằng cách dùng các phương pháp giúp loại trừ những suy nghĩ tình ái trước trẻ em.

Những phương pháp này tuy không thể chữa trị hết lệch lạc tình dục ái nhi nhưng sự kết hợp giữa phương pháp nhận thức hành vi và thuốc có thể giúp người ái nhi quản lý những thôi thúc tình dục, tránh phạm tội và đảm bảo cuộc sống tương đối bình thường cho người bệnh.

Nếu bạn nghĩ mình bị bệnh ấu dâm, cách tốt nhất là tìm sự hổ trợ ở các chuyên gia sức khỏe tâm thần như bác sĩ tâm thần hoặc tâm lý để tìm ra hướng điều trị. 

Bác sĩ : Nhiêu Quang Thiện Nhân