Những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ mà có thể bạn chưa biết

Trong một bài viết gần đây, chúng ta đã cùng tìm hiểu thực phẩm hữu cơ là gì và vai trò của chúng đối với sức khỏe con người. Vậy, những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ nào được đặt ra? Một sản phẩm phải đáp ứng yêu cầu gì để được công nhận và dán nhãn “organic”? ThS.BS Trần Quốc Phong sẽ giúp bạn giải đáp ngay sau đây!

Thực phẩm hữu cơ là gì?

Hữu cơ là thuật ngữ để ghi nhãn và dán lên một loại thực phẩm hay sản phẩm nông nghiệp. Loại thực phẩm này nói “không” với các hóa chất nhân tạo, hooc – môn, kháng sinh. Đồng thời, thành phần trong sản phẩm không chứa các sinh vật biến đổi gen.

Để được dán nhãn “hữu cơ”, thực phẩm hay sản phẩm nông nghiệp đó phải tuân thủ phương pháp sản xuất với những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ nhất định do Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) phê duyệt.

Thực phẩm hữu cơ cần đảm bảo hoàn toàn không chứa các chất phụ gia: chất bảo quản, chất tạo ngọt, chất tạo màu nhân tạo, hương liệu và monosodium glutamate (MSG).

Rau củ quả trồng theo quy trình hữu cơ là rau củ quả phát triển nhờ phân bón tự nhiên. Các loài động vật cũng được chăm sóc theo tiêu chuẩn “hữu cơ”: nói “không” với kháng sinh và hooc – môn. Nguồn nước sử dụng cho các loại thực phẩm này là mạch nước sạch lấy từ lòng đất.

Thực phẩm hữu cơ phổ biến nhất hiện nay gồm các loại rau, củ, quả, hạt, bơ sữa và thịt. Ngoài ra còn có soda, bánh quy, ngũ cốc ăn sáng.

Những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ

Gồm 3 nhóm tiêu chuẩn lớn:

• Tiêu chuẩn cây trồng.
• Tiêu chuẩn gia súc và gia cầm.
• Tiêu chuẩn xử lý.

Tiêu chuẩn cây trồng

Cây trồng hữu cơ phải tuân thủ các yêu cầu về tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ:

• Đất trồng: không có chất cấm (chất gây ô nhiễm). Thời gian quy định ít nhất 03 năm trước khi thu hoạch một loại cây trồng hữu cơ.
• Độ phì nhiêu của đất và chất dinh dưỡng trong cây trồng: được quản lí thông qua các biện pháp làm đất, canh tác, luân canh và độ che phủ cây trồng. Từ đó bổ sung thêm phân tự nhiên và các loại phân tổng hợp được phép sử dụng.
• Sâu bệnh, cỏ dại, dịch bệnh cây trồng: được kiểm soát thông qua nhiều biện pháp. Bao gồm kiểm soát vật lý, cơ học và sinh học. Tuy nhiên, khi các biện pháp này không đủ kiểm soát, cần sử dụng thêm một chất sinh học, một loài thực vật khác hoặc một chất tổng hợp được phép.
• Khi trồng cây phải sử dụng hạt giống hữu cơ hoặc gốc ghép hữu cơ sẵn có.
• Cấm sử dụng các kỹ thuật di truyền, bức xạ ion hóa và chất bùn thải.

Tiêu chuẩn gia súc và gia cầm

Tiêu chuẩn gia súc và gia cầm được áp dụng cho động vật lấy thịt, trứng, sữa và các sản phẩm động vật khác. Một số tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ đối với động vật bao gồm:

Động vật giết mổ phải được nuôi trong điều kiện quản lý hữu cơ. Thời gian quy định từ 1/3 cuối thai kỳ khi còn trong bụng động vật mẹ. Có thể muộn hơn nhưng không sau ngày thứ 2 kể từ khi được sinh ra.

Nguồn thức ăn sử dụng cho động vật phải có thành phần 100% hữu cơ. Ngoài ra có thể bổ sung vitamin và khoáng chất cho phép.

Công tác phòng ngừa được áp dụng để bảo vệ động vật khỏe mạnh. Khi động vật bị bệnh hoặc bị thương cần được tiến hành điều trị. Tuy nhiên, động vật bị sử dụng chất cấm (trong quá trình nuôi, chăm sóc hay điều trị) không được bán dưới dạng hữu cơ.

Động vật nhai lại cần được chăn thả ngoài đồng cỏ ít nhất 120 ngày. Lượng thức ăn, chất khô từ đồng cỏ phải cung cấp tối thiểu 30% nhu cầu thức ăn cho những động vật này.

Tất cả các động vật hữu cơ phải được tiếp xúc quanh năm với môi trường tự nhiên (bên ngoài). Động vật chỉ có thể bị nuôi nhốt tạm thời do các vấn đề môi trường hoặc sức khỏe đã được ghi nhận.

Tiêu chuẩn xử lý

Áp dụng cho tất cả các thành phần phi nông nghiệp (tổng hợp hay không tổng hợp). Cần tuân thủ quy định về các chất được phép và các chất bị cấm theo Danh sách quốc gia.

• Đối với một sản phẩm nhiều thành phần được dán nhãn “hữu cơ”, tất cả các thành phần nông nghiệp phải được sản xuất theo tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ. Trừ khi các thành phần đó không có sẵn trên thị trường dưới dạng hữu cơ.
• Người xử lý phải ngăn chặn mọi hành vi trộn lẫn các sản phẩm hữu cơ và không hữu cơ. Cần lưu ý bảo vệ các sản phẩm hữu cơ không tiếp xúc với các chất bị cấm.
• Ghi nhãn các sản phẩm đa thành phần.
• Các sản phẩm được bán với nhãn “hữu cơ” hoặc “phần lớn thành phần hữu cơ” (100% organic hoặc organic): cần đảm bảo ít nhất 95% hàm lượng hữu cơ được công nhận.
• Các sản phẩm được bán với nhãn “được làm từ thành phần hữu cơ”: phải chứa ít nhất 70% hàm lượng hữu cơ được công nhận. Các sản phẩm này có thể không có con dấu “hữu cơ” (organic) của USDA.
• Các sản phẩm ít hơn 70% thành phần hữu cơ không được xem là thực phẩm organic. Có thể xác định cụ thể các thành phần là hữu cơ trong bảng danh sách thành phần.

Xem thêm: Những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ mà có thể bạn chưa biết

Lợi ích của thực phẩm hữu cơ

Thực phẩm hữu cơ có hàm lượng chất chống oxy hóa cao vượt trội. Đồng thời, nồng độ chất béo tốt cao, hỗ trợ “dọn dẹp” mỡ thừa cũng là một ưu điểm khiến thực phẩm hữu cơ ngày càng được mọi người tin tưởng và lựa chọn.

Xem thêm: Liệu bạn đã biết đến lợi ích của thực phẩm hữu cơ?

Thực phẩm hữu cơ đã và đang tạo nên “cơn sốt” trong suốt hai thập kỷ vừa qua. Để được công nhận và dán nhãn “organic” khi được bày bàn trên thị trường, một sản phẩm phải đáp ứng những tiêu chuẩn thực phẩm hữu cơ gắt gao, được kiểm soát vô cùng chặt chẽ từ khâu nuôi trồng, canh tác, chăm sóc, chế biến. Dựa vào phần trăm thành phần hữu cơ trong bảng thành phần sản phẩm chia làm 03 loại: hữu cơ, phần lớn thành phần hữu cơ và được làm từ thành phần hữu cơ.