Bật mí những điều bạn cần biết về tinh trùng loãng

Tinh dịch thường là chất lỏng đặc và có màu trắng đục, nhưng nó có thể khác nhau về màu sắc và độ đặc ở mỗi người. Tình trạng tinh dịch loãng hay tinh trùng loãng có thể xảy ra do số lượng tinh trùng thấp. Có nhiều yếu tố làm cho tinh trùng loãng như yếu tố lối sống, thiếu dinh dưỡng… Trong bài viết này, Youmed sẽ cùng nam giới tìm hiểu một số nguyên nhân gây ra tinh trùng loãng và cách phòng ngừa tình trạng này.

Tinh trùng loãng là gì?

Tinh dịch là chất dịch được tiết ra qua niệu đạo của nam giới trong quá trình xuất tinh. Nó mang tinh trùng và chất lỏng từ tuyến tiền liệt và các cơ quan sinh sản khác. Bình thường, tinh dịch là một chất lỏng đặc sệt, màu trắng đục. Tuy nhiên vẫn có một số yếu tố có thể làm cho tình trùng loãng hơn bình thường.

Tinh trùng loãng có thể là dấu hiệu của số lượng tinh trùng thấp. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) số lượng tinh trùng thấp là khi sản xuất ít hơn 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch. Tinh trùng loãng có thể làm cho đối tượng khó có con cùng người khác giới nhưng không có nghĩa là người đó bị vô sinh.

Tại sao tinh trùng loãng?

Một số nguyên nhân có thể dẫn đến tinh trùng loãng, bao gồm:

1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong bìu bị sưng to. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam có thể điều trị được. Mặc dù chưa rõ nguyên nhân chính xác dẫn đến giãn tĩnh mạch thừng tinh. Có ghi nhận rằng khi giãn tĩnh mạch thừng tinh, lưu lượng máu đến bìu nhiều hơn. Hậu quả làm cho nhiệt độ vùng bìu tăng và ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng.

2. Nhiễm trùng

Một số bệnh nhiễm trùng có thể cản trở sản xuất tinh trùng hoặc giảm chất lượng tinh trùng. Những bệnh nhiễm trùng có thể là viêm mào tinh hoàn hoặc viêm tinh hoàn và một số bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, HIV…

3. Xuất tinh ngược dòng

Xảy ra khi tinh dịch đi vào bàng quang khi đạt cực khoái thay vì xuất ra ngoài. Một số vấn đề sức khỏe có thể gây xuất tinh ngược dòng hoặc không xuất tinh, bao gồm: Bệnh tiểu đường, người đã từng bị chấn thương cột sống, trước đó có phẫu thuật bàng quang, niệu đạo hoặc tuyến tiền liệt.

4. Khối u

Ung thư và các khối u không ác tính có thể là nguyên nhân gây ảnh hưởng trực tiếp đến cơ quan sinh sản của nam giới. Nó có thể thông qua các tuyến tiết ra hormone sinh sản chẳng hạn như tuyến yên. Ngoài ra, phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị để điều trị khối u cũng có thể làm cho tinh trùng loãng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.

5. Tinh hoàn ẩn

Trong quá trình phát triển của bào thai, một hoặc cả hai tinh hoàn đôi khi không thể đi qua ổ bụng vào túi chứa tinh hoàn (bìu). Nếu có tinh hoàn ẩn có thể làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới.

6. Rối loạn hormone

Vùng dưới đồi, tuyến yên và tinh hoàn là nơi đảm nhiệm vai trò sản xuất các hormone cần thiết để tạo ra tinh trùng. Nếu có những thay đổi trong các hormone này hoặc từ các hệ thống khác như tuyến giáp và tuyến thượng thận có thể làm giảm sản xuất tinh trùng.

7. Tổn thương các ống vận chuyển tinh trùng

Các ống vận chuyển tinh trùng bao gồm: Trong tinh hoàn, các ống dẫn tinh, trong mào tinh hoặc niệu đạo, có thể bị tắc do chấn thương, nhiễm trùng trước đó hoặc phát triển bất thường.

8. Rối loạn nhiễm sắc thể

Các rối loạn di truyền điển hình là hội chứng Klinefelter. Trong đó nam giới được sinh ra có nhiễm sắc thể giới tính là XXY thay vì XY. Đây chính là nguyên nhân gây ra sự phát triển bất thường của cơ quan sinh sản nam. Các hội chứng di truyền khác có thể là hội chứng Kallmann và hội chứng Kartagener.

9. Một số loại thuốc

Những liệu pháp thay thế testosterone, sử dụng các chất thuộc nhóm steroid trong thời gian dài, thuốc điều trị ung thư (hóa trị liệu), một số loại thuốc kháng sinh và kháng nấm, hoặc cũng có thể là một số loại thuốc điều trị loét và các loại thuốc khác có thể làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng và giảm khả năng sinh sản của nam giới.

10. Xuất tinh thường xuyên gây ra tinh trùng loãng

Xuất tinh thường xuyên cũng có thể dẫn đến tinh trùng loãng. Nếu thủ dâm nhiều lần trong ngày thì chất lượng tinh dịch ở những lần sau sẽ loãng hơn. Cơ thể bạn lúc này cần nghỉ ngơi nhiều giờ hoặc vài ngày để sản xuất tinh dịch bình thường.

11. Thiếu kẽm

Một nguyên nhân khác có thể làm cho tinh trùng loãng là do thiếu kẽm. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người đàn ông có đủ lượng kẽm trong cơ thể có thể chống lại tác động của kháng thể chống tinh trùng tốt hơn. Những kháng thể này được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch xem tinh trùng như một vật thể lạ và tấn công chúng.

12. Tiền sử phẫu thuật trước đó

Một số thủ thuật hoặc biến chứng phẫu thuật có thể gây hạn chế phóng tinh, bao gồm: Thắt ống dẫn tinh, phẫu thuật thoát vị bẹn, phẫu thuật bìu hoặc tinh hoàn, phẫu thuật tuyến tiền liệt và phẫu thuật bụng lớn được thực hiện do ung thư tinh hoàn và trực tràng.

Dấu hiệu nhận biết tinh trùng loãng

Dấu hiệu chính của tinh trùng loãng là làm giảm khả năng giúp cho bạn tình có thai. Ngoài ra, nó có thể không có dấu hiệu hoặc triệu chứng rõ ràng nào khác.

Ở một số nam giới, các vấn đề tiềm ẩn như bất thường nhiễm sắc thể, rối loạn nội tiết tố, giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc tồn tại những cản trở sự di chuyển của tinh trùng có thể gây ra các triệu chứng như: 

• Vấn đề về chức năng tình dục. Điển hình như ham muốn tình dục thấp hoặc khó duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương).
• Đau, sưng hoặc nổi u cục ở vùng tinh hoàn.
• Rụng tóc trên khuôn mặt hoặc cơ thể hoặc các dấu hiệu khác liên quan đến bất thường nhiễm sắc thể hoặc rối loạn nội tiết tố.

Đối tượng nào dễ mắc bệnh tinh trùng loãng?

Những đối tượng có một số yếu tố nguy cơ dẫn đến tinh trùng loãng, bao gồm:

• Hút thuốc lá: Theo báo cáo, đối tượng hút thuốc lá có số lượng tinh trùng thấp hơn những người không hút thuốc.
• Uống rượu: Có thể làm giảm nồng độ testosterone gây giảm sản xuất tinh trùng.
• Thừa cân- Béo phì: Có thể làm giảm khả năng sinh sản theo một số cách, như tác động trực tiếp đến tinh. trùng hoặc gây ra những thay đổi hormone làm giảm khả năng sinh sản của nam giới.
• Bị trầm cảm hoặc căng thẳng nghiêm trọng: Căng thẳng cảm xúc nặng hoặc kéo dài, bao gồm căng thẳng về khả năng sinh sản, có thể gây cản trở các hormone cần thiết để sản xuất tinh trùng.
• Sử dụng corticoid: Steroid kích thích tế bào cơ phát triển có thể làm cho tinh hoàn co lại và sản xuất tinh trùng giảm. Sử dụng cocaine hoặc cần sa cũng có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Đã từng bị chấn thương tinh hoàn.
• Có người thân cùng huyết thống có chứng rối loạn khả năng sinh sản.
• Đang điều trị ung thư, chẳng hạn như xạ trị.
• Dùng một số loại thuốc có ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh.
• Đã từng thắt ống dẫn tinh trước đó hoặc phẫu thuật vùng bụng hoặc vùng chậu lớn.

Nam giới nên làm gì để phòng tránh tinh trùng loãng?

Một số thay đổi quan trọng về lối sống sau đây có thể giúp phòng tránh tinh trùng loãng:

• Hạn chế và tốt hơn là ngừng hút thuốc lá.
• Giảm uống rượu bia.
• Duy trì thói quen tập thể dục và ăn những thực phẩm lành mạnh.
• Nên giữ cho tinh thần thoải mái.
• Giữ cho không gian phòng ngủ luôn sạch sẽ, thoáng mát.
• Cân nhắc tăng lượng kẽm nếu cần từ các nguồn thực phẩm. Chẳng hạn như hàu, thịt đỏ, các loại hạt, đậu và các sản phẩm từ sữa.
• Cân nhắc giảm hoạt động tình dục thường xuyên. Trong trường hợp tinh dịch loãng do xuất tinh thường xuyên, kiêng hoạt động tình dục trong vài ngày có thể giúp giải quyết tình trạng này.

Tinh trùng loãng đôi khi có thể là hậu quả của một số vấn đề sức khỏe hoặc do yếu tố lối sống, dinh dưỡng. Tinh trùng loãng không nhất thiết có nghĩa là người đó bị vô sinh. Tuy nhiên, với những người đang khó khả năng làm bạn tình có thai cần nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. Ngoài ra, nam giới cần đến thăm khám bác sĩ ngay cả khi tinh dịch đổi màu hoặc có lẫn máu.