U nguyên sống là bệnh gì? Có dễ điều trị hay không?

U nguyên sống thoạt nghe giống như một loại u hay K hay ung thư. Nếu như chưa hiểu tường tận về căn bệnh này thì nhiều người vẫn còn khá lo lắng. Vậy bệnh lý u này thuộc loại u lành hay u ác? Có triệu chứng như thế nào? Nó có nguy hiểm hay không? Điều trị có dễ dàng hay không? Tất cả những thắc mắc trên sẽ được Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang giải đáp tường tận qua bài viết sau đây.

1. U nguyên sống là bệnh lý như thế nào?

U nguyên sống (tên tiếng Anh là Chordoma) là một khối u phát triển từ khu vực tồn dư của dây sống. Khối u có thể hiện diện ở bất kỳ vị trí nào trong trục của xương sống. Tuy nhiên, vị trí chủ yếu thường gặp ở hai đầu đó chính là mặt dốc xương đá và xương cùng.

Bệnh u nguyên sống là một căn bệnh rất hiếm, có tỷ lệ mắc bệnh vào khoảng 1/2.000.000 người. Bệnh thường khởi phát ở người trưởng thành, chỉ chiếm tỷ lệ 0,2% các khối u ở hệ thần kinh trung ương.

Bên cạnh đó, loại u này chiếm tỷ lệ 2 đến 4% các khối u xương nguyên phát, nam có nguy cơ mắc bệnh gấp 2 lần nữ. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết bệnh nhân được chẩn đoán bệnh khi họ nằm trong độ tuổi trên 40.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh u nguyên sống

Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa có sự hiểu biết tường tận về nguyên nhân chính xác gây ra bệnh u nguyên sống. Theo thống kê chung, bệnh thường gặp ở độ tuổi trên 40 tuổi, và ở những người có cơ địa suy yếu.

Một số đối tượng sau đây được đánh giá là có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác:

• Từng mắc các loại u ác tính ở não như Carcinoid não, u tiểu não, u tuyến yên.
• Có tiền sử bị viêm não hoặc áp xe não do vi khuẩn.
• Hội chứng tiền đình, thiếu máu não cũng là một yếu tố nguy cơ.
• Trước đây từng bị chấn thương sọ não như dập não, tụ máu ngoài màng cứng, tụ máu dưới màng cứng,…
• Đã từng bị bệnh viêm tủy, nhiễm độc tủy do kim loại nặng, chấn thương tủy sống.
• Cơ địa suy giảm sức đề kháng như: HIV/AIDS, nghiện rượu, tiểu đường, suy dinh dưỡng,…

3. Những triệu chứng chính của bệnh u nguyên sống là gì?

Biểu hiệu của bệnh tùy thuộc vào vị trí của khối u. Các vị trí chính gồm có xương cùng (sacrum), mặt dốc của xương đá và dọc theo cột sống. Trong trường hợp khối u nằm ở vị trí nội sọ, các triệu chứng thường gặp nhất là nhìn đôi, khó nuốt và đau đầu.

Các biểu hiện thuộc về thần kinh khác có thể xảy ra, phần lớn là liệt dây thần kinh sọ. Các khối u nằm ở khu vực cột sống sẽ gây nên cảm giác đau ở vùng bị ảnh hưởng như cổ, lưng, ngực, bẹn,…,

Đau ở tay hoặc chân, yếu hoặc tê và rối loạn hoạt động của bàng quang và ruột cũng thường gặp. Bệnh u nguyên sống thường tiến triển chậm, phá hủy xương với tính chất cục bộ, đồng thời lan sang các mô lân cận. Các tế bào ung thư có thể di căn đến các hạch bạch huyết, phổi, gan và xương.

4. Chẩn đoán bệnh bằng cách nào?

Các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh thông qua hỏi bệnh nhân về các triệu chứng. Thông thường là những triệu chứng thuộc về thần kinh như đau, yếu, tê, liệt, rối loạn cảm giác. Sau đó, các bác sĩ sẽ chỉ định một vài xét nghiệm để chẩn đoán xác định bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính sọ não
• X Quang sọ não
• Chụp cộng hưởng từ sọ não, tủy sống.
• Xét nghiệm máu tìm các marker của ung thư.
• Sinh thiết tế bào thần kinh làm giải phẫu bệnh.

Theo các bác sĩ chuyên khoa ung bướu, bệnh lý u nguyên sống có tính chất hóa u ác không cao. Tuy nhiên tỷ lệ tái phát lại rất cao nếu chúng ta chủ quan và không điều trị triệt để. Bệnh có thể gây ra những biến chứng hoặc di chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống.

5. Điều trị bệnh có dễ hay không?

Hiện nay, nhờ sự tiến bộ của phương pháp phẫu thuật nội soi, việc điều trị bệnh tỏ ra nhẹ nhàng hơn. Các bác sĩ sẽ phẫu thuật lấy khối u qua phương pháp nội soi đường tự nhiên của cơ thể (đường mũi). Hậu phẫu cũng khá nhẹ nhàng, không gây đau nhiều. Đồng thời, nguy cơ của cuộc phẫu thuật cũng giảm đi đáng kể, vết mổ có tính thẩm mỹ cao.

Tuy nhiên, nếu u nguyên sống hóa ác và đã di căn thì không thể điều trị bằng phẫu thuật đơn thuần. Đi kèm với phẫu trị là xạ trị và hóa trị để tiêu diệt các tế bào ung thư di căn trong cơ thể. Vấn đề điều trị lúc này sẽ trở nên khó khăn và tốn kém hơn.

6. Phòng bệnh

Do chưa có tài liệu chính xác về nguyên nhân gây ra bệnh nên chưa có biện pháp phòng bệnh u nguyên sống đặc hiệu. Việc phòng bệnh chủ yếu là giảm nguy cơ mắc bệnh thông qua những biện pháp sau:

• Điều trị tốt các bệnh lý ở não như: viêm não, áp xe não.
• Tuân thủ điều trị bệnh lý tim mạch để hạn chế nguy cơ bị đột quỵ não.
• Ăn uống đầy đủ chất để tăng sức đề kháng của cơ thể với các loại ung thư nói chung.
• Bổ sung vitamin bằng việc ăn trái cây, uống nước trái cây, ăn nhiều rau quả,…

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh u nguyên sống. Hiện nay, những kiến thức về bệnh lý u hiếm gặp này chưa nhiều. Nếu có những thông tin mới về bệnh lý này, các hãy đóng góp cũng YouMed nhé! Rất hân hạnh được đón nhận ý kiến đóng góp từ các bạn!

Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang