Ung thư da đầu: nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
Nội dung bài viết
Thông thường, gần một phần năm số người bị ung thư da vào một thời điểm nào đó trong đời. Ung thư da đầu là một dạng phổ biến của ung thư da bởi da đầu là nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vậy, ung thư da đầu là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị ra sao? Hãy cùng Bác sĩ Phan Văn Giáo tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Tổng quan về ung thư da đầu
1. Định nghĩa ung thư da đầu
Ung thư da đầu là một dạng của ung thư da. Nó chiếm khoảng 13% trong ung thư da.1 Bệnh xảy ra khi các tế bào da phát triển và nhân lên một cách không kiểm soát, không theo trật tự.
Bất kể ai cũng có thể bị ung thư da. Trước 50 tuổi, ung thư da phổ biến hơn ở phụ nữ. Tuy nhiên, sau tuổi 50, nó phổ biến hơn ở nam giới.2
2. Xếp độ mô học của bệnh
Ung thư da nói chung và ung thư da đầu nói riêng thường có ba loại:1
- Ung thư biểu mô tế bào đáy: là loại ung thư phổ biến nhất. Ung thư biểu mô tế bào đáy thường gặp ở đầu và cổ hơn là ở các vị trí khác trên cơ thể. Theo một đánh giá các nghiên cứu 2018, ung thư biểu mô tế bào đáy ở da đầu chiếm từ 2-18% trong tất cả các ung thư biểu mô tế bào đáy.
- Ung thư biểu mô tế bào vảy: là loại ung thư phổ biến thứ hai. Ung thư biểu mô tế bào vảy ở da đầu chiếm từ 3-8% trong tất cả các ung thư biểu mô tế bào vảy. Nó phổ biến ở những người có làn da trắng và những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, bao gồm cả da đầu.
- Khối u ác tính: là một trong những dạng ung thư da nguy hiểm nhất. Khối u ác tính thường xuất phát từ nốt ruồi hay một vùng da khác. Nó có thể xảy ra ở một nốt ruồi mới hình thành hoặc một nốt ruồi cũ. Khối u ác tính da đầu chiếm khoảng từ 3-5% trong tất cả các khối u ác tính ở da.
Xem thêm: Thế nào là nốt ruồi ác tính?
3. Các giai đoạn của bệnh
Các giai đoạn của ung thư thường được phân chia dựa trên kích thước và mức độ lan rộng của khối u. Ung thư da đầu chia làm 4 giai đoạn từ 0 đến 4. Theo nguyên tắc chung, giai đoạn càng thấp thì ung thư càng ít lan rộng.
Nguyên nhân gây ung thư da đầu
Nguyên nhân chính của tất cả các loại ung thư da là do tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Da đầu là vị trí tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng mặt trời, đặc biệt trong trường hợp người bị hói hay tóc thưa. Vì thế, ung thư da đầu khá phổ biến.
Một trong những nguyên nhân tiềm ẩn nữa gây ra ung thư da đầu là việc điều trị bức xạ vùng đầu và cổ.
Triệu chứng của bệnh
Các triệu chứng của ung thư da đầu phụ thuộc vào loại ung thư:1
1. Ung thư biểu mô tế bào đáy
Các triệu chứng của loại ung thư tế bào đáy bao gồm:
- Xuất hiện vết sưng nhỏ, mịn, như ngọc trai hoặc sáp.
- Xuất hiện một tổn thương phẳng, có màu hồng/đỏ hoặc nâu.
- Các vùng trên da trông giống như sẹo.
- Các vết loét đóng vảy, lõm ở giữa hoặc thường xuyên chảy máu.
2. Ung thư biểu mô tế bào vảy
Các dấu hiệu của ung thư tế bào vảy bao gồm:
- Một nốt cứng màu hồng hoặc đỏ.
- Một tổn thương sần sùi, có vảy, có thể ngứa, và chảy máu.
3. Khối u ác tính
Các dấu hiệu của khối u ác tính bao gồm:
- Một mảng da hoặc vết sưng có sắc tố màu nâu.
- Một nốt ruồi bất thường, có thay đổi về màu sắc, kích thước hoặc chảy máu.
Khi nào đến gặp bác sĩ?
Bất cứ khi nào cảm thấy lo lắng về sự xuất hiện của các đốm nhỏ, tổn thương hay nốt ruồi trên da, đặc biệt là vùng da hay tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Hãy đến bác sĩ da liễu để được thăm khám và kiểm tra chính xác.
Chẩn đoán bệnh như thế nào?
Chuẩn đoán sớm bệnh ung thư sẽ góp phần giúp kết quả điệu trị bệnh trở nên tốt hơn. Quy trình chuẩn đoán ung thư da thường giống nhau cho tất cả các vị trí bao gồm cả ung thư da đầu.
Trước tiên, bác sĩ da liễu có thể hỏi liệu người bệnh có nhận thấy bất kỳ thay đổi nào ở nốt ruồi, tàn nhang hoặc các đốm da khác hiện có hay không, hoặc có nhận thấy bất kỳ sự phát triển da bất thường nào không. Tiếp theo, bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ da của người bạn. Bao gồm da đầu, tai, lòng bàn tay, lòng bàn chân, kẽ ngón chân, quanh bộ phận sinh dục và giữa mông.
Sinh thiết có thể được thực hiện, nếu nghi ngờ có tổn thương da. Trong sinh thiết, một mẫu mô được lấy ra và gửi đến phòng thí nghiệm để được kiểm tra dưới kính hiển vi. Bác sĩ sẽ cho người bệnh biết tổn thương da đó có phải là ung thư da hay không, và nếu có thì đó là loại gì và thảo luận về các lựa chọn điều trị.
Điều trị ung thư da đầu
Các phương pháp điều trị tiềm năng cho bệnh ung thư da đầu bao gồm:
- Phẫu thuật. Loại bỏ tế bào ung thư và một số vùng xung quang nó để đảm bảo loại sạch tất cả các tế bào ung thư. Đây là phương pháp diều trị đầu tiên của khối u ác tính.
- Phẫu thuật Mohs. Phương pháp này áp dụng cho các tế bào ung thư da lớn, tái phát, khó điều trị. Trong phẫu thuật Mohs, bác sĩ sẽ loại bỏ tùng lớp tăng trưởng của tế bào ung thư và kiểm tra dưới kính hiển vi cho đến khi không còn tế bào ung thư nào.
- Hóa trị. Phương pháp sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư. Thuốc chống ung thư có thể được bôi trực tiếp lên da (còn gọi là hóa trị tại chỗ) nếu giới hạn ở lớp trên cùng của da.
- Xạ trị. Đây là một hình thức điều trị ung thư dùng bức xạ (chùm năng lượng mạnh) để tiêu diệt tế bào ung thư, hoặc ngăn không cho chúng phát triển và phân chia.
- Phương pháp áp lạnh. Dùng nitơ lỏng để đóng băng ung thư da. Sau khi điều trị, các tế bào chết sẽ bong ra. Các tổn thương tiền ung thư da, các loại ung thư nhỏ, sớm ở lớp trên cùng của da có thể được điều trị bằng phương pháp này.
- Liệu pháp miễn dịch. Sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể người bệnh để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Liệu pháp quang động. Sử dụng thuốc để làm tế bào ung thư nhạy cảm với ánh sáng. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng các tia laser để tiêu diệt các tế bào.
Phòng ngừa ung thư da đầu
Trong hầu hết các trường hợp, ung thư da có thể được ngăn ngừa. Cách tốt nhất để bảo vệ bản thân là hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời sẽ làm hỏng làn da theo thời gian, điều này có thể dẫn đến ung thư da.
Các cách bảo vệ bạn khỏi ung thư da bao gồm:
- Đội mũ rộng vành khi ra đường.
- Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số bảo vệ da (SPF) từ 30 trở lên để thoa vùng da đầu lộ ra.
- Tránh và hạn chế tiếp xúc ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều
- Tránh giường tắm nắng nhân tạo.
- Thường xuyên kiểm tra vùng da đầu để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
Trên đây là thông tin về ung thư da đầu mà Bác sĩ Phan Văn Giáo muốn gửi đến bạn đọc. Mong rằng qua bài viết này đọc giả sẽ có thêm kiến thức về bệnh, cách phòng bệnh cũng như các dấu hiệu giúp nhận biết sớm, góp phần cho việc điều trị dễ dàng, thành công hơn.
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
-
Scalp tumorshttps://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/ddg.13546
Ngày tham khảo: 19/05/2023
-
Skin Cancerhttps://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15818-skin-cancer
Ngày tham khảo: 19/05/2023