Ung thư môi: nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Ung thư môi là một loại ung thư xuất hiện tại vùng môi. Nó có thể xảy ra ở bất cứ nơi nào dọc theo môi trên và môi dưới, nhưng phổ biến nhất là ở môi dưới. Ung thư môi được coi là một loại ung thư miệng. Hầu hết các loại ung thư môi là ung thư biểu mô tế bào vảy. Có nghĩa là tế bào ung thư bắt nguồn từ các tế bào mỏng, phẳng ở lớp giữa và lớp ngoài của da gọi là tế bào vảy.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm phơi nắng quá mức và sử dụng thuốc lá. Điều trị ung thư thường bằng phương pháp phẫu thuật, mục đích là để loại bỏ tế bào ung thư. Ung thư môi có khả năng được chữa khỏi cao nếu chẩn đoán sớm.

Các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư môi

Hiện nay vẫn chưa rõ nguyên nhân thật sự gây ung thư môi.

Nói chung, ung thư bắt đầu khi các tế bào phát triển những đột biến trong gen. Những đột biến này dẫn đến sự nhân lên không kiểm soát và không chết đi của tế bào. Các tế bào đột biến dần dần tích tụ tạo thành một khối u. Sau đó khối u có thể xâm lấn và phá hủy các mô cơ thể bình thường.

Tuy nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng nhưng các yếu tố nguy cơ dưới đây đã được xác nhận là làm tăng nguy cơ mắc ung thư môi:

• Hút thuốc lá và uống rượu. Theo nghiên cứu, các trường hợp ung thư môi có liên quan hầu hết đến việc sử dụng thuốc lá và rượu bia.
• Phơi nắng. Phơi nắng cũng là một yếu tố nguy cơ chính, đặc biệt đối với những người làm việc ngoài trời và không sử dụng các dụng cụ chống nắng phù hợp.
• Da trắng. Chủng tộc da trắng được cho là có nguy cơ mắc ung thư môi cao hơn các chủng tộc khác.
• Nam giới. Nguy cơ mắc ung thư môi cao hơn nữ giới.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu.
• Nhiễm HPV là một loại virut gây u nhú ở người, lây truyền chủ yếu qua đường tình dục.
• Người lớn hơn 40 tuổi. Ung thư môi thường xuất hiện ở những người lớn hơn 40 tuổi.

Ung thư môi có những biểu hiện nào?

Triệu chứng phổ biến nhất của ung thư môi là vết loét trên môi không lành.

Các triệu chứng khác được ghi nhận, bao gồm:

• Một tổn thương phồng rộp hoặc vón cục trên môi không lành.
• Một mảng đỏ hoặc trắng trên môi.
• Chảy máu môi.
• Đau hoặc tê môi hoặc vùng da quanh miệng
• Sưng hàm hoặc miệng.
• Hạch to.

Ung thư môi cũng có thể không có bất kỳ triệu chứng nào kể trên.

Ung thư môi đã lan rộng (di căn) có thể gây ra các triệu chứng ở miệng, cổ và các khu vực khác của cơ thể.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh

Nếu người bệnh có các triệu chứng nêu trên, hãy đến khám tại cơ sở y tế.

Đầu tiên các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám môi, miệng, mặt và cổ để tìm các tổn thương và xác định nguyên nhân.

Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ hỏi về:

• Các triệu chứng gợi ý ung thư.
• Tiền căn sức khỏe, các bệnh lý mắc phải.
• Vấn đề hút thuốc lá và uống rượu.
• Tiền sử bệnh của gia đình.
• Các loại thuốc người bệnh sử dụng gần đây.

Nếu nghi ngờ một người mắc ung thư môi, thực hiện sinh thiết có thể xác nhận chẩn đoán. Trong khi sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mẫu nhỏ ở nơi tổn thương. Mẫu mô sau đó được quan sát trong phòng thí nghiệm bệnh lý dưới kính hiển vi. Mục đích để xác định ung thư, loại ung thư và mức độ xâm lấn.

Nếu kết quả sinh thiết chẩn đoán xác định ung thư môi, bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm khác để xác định ung thư đã tiến triển bao xa, hoặc có lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể hay chưa. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Công thức máu toàn bộ.
• X-quang ngực.
• Chụp CT.
• Chụp MRI.
• Nội soi tai mũi họng.

Có những cách nào để điều trị ung thư môi?

• Phẫu thuật, xạ trị và hóa trị là một số phương pháp điều trị ung thư môi. Các lựa chọn khác có thể bao gồm liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch và liệu pháp gen.
• Cũng như các loại ung thư khác, việc điều trị phụ thuộc vào giai đoạn, mức độ tiến triển (bao gồm kích thước của khối u) và tình hình sức khỏe của người bệnh.
• Nếu khối u nhỏ, phẫu thuật thường được thực hiện để loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư. Phương pháp này bao gồm việc loại bỏ tất cả các mô liên quan đến ung thư. Cùng với đó là tái tạo lại môi (về mặt thẩm mỹ và chức năng).
• Nếu khối u lớn hơn hoặc ở giai đoạn muộn hơn, xạ trị và hóa trị có thể được dùng để thu nhỏ khối u trước hoặc sau phẫu thuật để giảm nguy cơ tái phát. Hóa trị giúp thu nhỏ khối u và giảm nguy cơ ung thư lan rộng hoặc tái phát.
• Đối với những người hút thuốc, bỏ hút thuốc trước khi điều trị có thể cải thiện kết quả điều trị.

Điều trị hỗ trợ

Các phương pháp điều trị hỗ trợ khác giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và bất kỳ tác dụng phụ nào của điều trị. Các phương pháp bao gồm:

• Thuốc chống nôn.
• Các yếu tố tăng trưởng tế bào máu. Mục đích để tăng số lượng tế bào bạch cầu nếu bạch cầu quá thấp trong quá trình điều trị.
• Truyền máu để cung cấp thành phần máu (ví dụ như hồng cầu) do thành phần máu bị giảm xuống thấp do điều trị.
• Tư vấn chế độ ăn uống để giúp duy trì sức khỏe và tình trạng dinh dưỡng.
• Vật lý trị liệu để giúp đỡ vấn đề nuốt.

Các biến chứng có thể gặp khi điều trị

Nếu không được điều trị, khối u có thể lan sang các nơi khác của miệng và lưỡi, cũng như các bộ phận xa của cơ thể. Nếu ung thư lan rộng sẽ trở nên khó chữa và tiên lượng xấu hơn.

Ngoài ra, điều trị ung thư môi có thể có nhiều hậu quả về chức năng và thẩm mỹ. Những người đã phẫu thuật để loại bỏ các khối u lớn trên môi có thể gặp rắc rối với tiếng nói, nhai và nuốt sau khi phẫu thuật.

Phẫu thuật cũng có thể dẫn đến biến dạng môi và mặt. Do đó, cần gặp bác sĩ chuyên khoa để có thể cải thiện vấn đề nói. Bác sĩ phẫu thuật tái tạo hoặc thẩm mỹ cũng có thể tạo hình lại xương và các mô của khuôn mặt.

Một số tác dụng phụ của hóa trị và xạ trị bao gồm:

• Rụng tóc.
• Cảm thấy yếu và mệt mỏi.
• Chán ăn, buồn nôn, nôn.
• Tê tay và chân.
• Thiếu máu nặng.
• Sụt cân.
• Khô da.
• Đau họng, thay đổi khẩu vị.
• Dễ nhiễm trùng, viêm niêm mạc miệng

Tiên lượng của bệnh như thế nào?

• Ung thư môi thường có thể chữa được. Điều này là do môi khá nổi bật và dễ nhìn thấy. Do đó, các tổn thương trên môi có thể được quan sát và cảm nhận dễ dàng. Vì vậy ung thư môi có thể chẩn đoán sớm. Các nghiên cứu cho thấy cơ hội sống sót sau khi điều trị và không tái phát sau 5 năm lớn hơn 90%.
• Nếu người bệnh có tiền căn ung thư môi, người bệnh đó cũng có nguy cơ mắc một loại ung thư khác ở đầu, cổ hoặc miệng. Sau khi kết thúc điều trị ung thư môi, người bệnh cần tái khám để được theo dõi và kiểm tra thường xuyên.

Làm thế nào để ngăn ngừa ung thư môi

Những cách đơn giản bạn có thể thực hiện để phòng ngừa mắc bệnh ung thư môi là:

• Tránh sử dụng tất cả các loại thuốc lá.
• Tránh sử dụng rượu bia quá mức.
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Nếu làm công việc ngoài trời, nên có những dụng cụ chống nắng phù hợp.
• Nhiều trường hợp ung thư môi được phát hiện đầu tiên bởi các nha sĩ. Do đó, khám nha khoa thường xuyên là một trong các biện pháp giúp phát hiện sớm ung thư. Đặc biệt ở những bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh ung thư môi.

Nhìn chung, ung thư môi là dạng ung thư khá phổ biến ở vùng đầu cổ. Tiên lượng của ung thư môi là tốt nếu được chẩn đoán và điều trị sớm. Mọi người cần thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các dấu hiện đầu tiên của bệnh. Ngoài ra, việc phòng ngừa bệnh là hết sức quan trọng. Lối sống lành mạnh không thuốc lá, rượu bia là một trong những biện pháp tốt không chỉ ngăn ngừa được ung thư môi mà còn ngăn ngừa được các bệnh lý ung thư khác.