Những điều bạn cần biết về Ung thư não thứ phát nguy hiểm như thế nào?

Ung thư não thứ phát là một trong những giai đoạn cuối của một bệnh ung thư. Đó có thể là ung thư ở một cơ quan nào khác và di căn đến não. Nói chung, sự di căn này luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tử vong và tiên lượng rất xấu. Vậy mức độ nguy hiểm của nó ra sao? Cần phải điều trị như thế nào? Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn qua bài viết sau đây.

1. Ung thư não thứ phát là bệnh lý như thế nào?

U não gồm có hai loại là u lành tính và u ác tính. Một khối u não ác tính xuất phát từ não được gọi là ung thư não nguyên phát. Một khối u não ác tính do các tế bào ung thư từ nơi khác của cơ thể di căn vào não được gọi là ung thư não thứ phát. Bệnh này còn có tên gọi là ung thư di căn não.

Các khối u ác ở não có vị trí, kích thước và mức độ lan rộng không giống nhau. Chính vì vậy mà ung thư não thứ phát cũng các triệu chứng khác nhau. Đồng thời, mức độ nguy hiểm cũng khác nhau. Theo các chuyên gia, u não thứ phát thường gặp hơn so với u não nguyên phát.

2. Nguyên nhân gây ung thư não thứ phát

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra u não cũng như ung thư não thứ phát. Việc giải thích nguyên nhân vì sao người này dễ bị u não hơn người khác hoàn toàn không đơn giản.

U não nói chung là một bệnh không lây nhiễm. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy có một số yếu tố nguy cơ gây nên bệnh ung thư não thứ phát đó là:

• Nam giới: u ác ở não thường gặp ở nam giới hơn nữ giới.
• Chủng tộc: người da trắng dễ bị ung thư não hơn những chủng tộc khác trên thế giới.
• Tuổi: Phần lớn u ác ở não thường gặp ở những người từ 70 tuổi trở lên.
• Tiền sử gia đình: Người có tiền sử ông bà cha mẹ bị u tế bào đệm sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác.
• Nhiễm virus như: EBV (Epstein-Barr virus) và CMV (Cytomegalovirus) làm tăng nguy cơ ung thư não.

3. Tình hình dịch tễ của bệnh

Ung thư não là một loại ung thư tương đối ít gặp hơn so với các bệnh ung thư khác. Chẳng hạn như ung thư gan, ung thư máu, ung thư phổi, ung thư dạ dày,…

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu xem việc sử dụng điện thoại di động có làm tăng nguy cơ bị ung thư não hay không. Một số giả thuyết cho rằng chấn thương sọ não làm tăng nguy cơ u não.

Những người làm việc trong các môi trường sau đây có nguy cơ rất cao mắc ung thư não và những loại ung thư khác:

• Phóng xạ: Người làm việc trong môi trường phóng xạ như công nghiệp hạt nhân.
• Formaldehyde: Các nhà giải phẫu bệnh học và người làm công việc ướp xác khi hít phải formaldehyde.
• Vinyl chloride: Công nhân ngành nhựa plastic tiếp xúc thường xuyên với chất với Vinyl chloride .
• Acrylonitrile: Những người công tác trong ngành chế tạo sợi tổng hợp và  nhựa plastic thường xuyên tiếp xúc với Acrylonitrile.

4. Triệu chứng của bệnh

Bệnh ung thư não thứ phát đầu tiên có triệu chứng của cơ quan bị ung thư nguyên phát. Chẳng hạn như:

• Xuất huyết tiêu hóa, ăn không tiêu, đau dạ dày (ung thư dạ dày).
• Ho, khó thở, đau ngực, ho ra máu (ung thư phổi).
• Phù, rối loạn đông máu, rối loạn đường máu, đau hạ sườn phải (ung thư gan).
• Mệt mỏi, gầy sút, xanh xao, xây xẩm, nhiễm trùng, dễ chảy máu (ung thư máu).

Một khi ung thư đã di căn đến não (ung thư não thứ phát), các triệu chứng có thể bao gồm:

• Đau đầu (80 đến 90%), chóng mặt, xây xẩm, choáng váng.
• Buồn nôn, nôn (thường là nôn vọt).
• Yếu liệt tay hoặc chân, liệt nửa người.
• Tê tay chân, rối loạn cảm giác.
• Nhìn đôi, nhìn mờ.
• Động kinh, co giật.
• Một số biểu hiện tâm thần như ảo giác, mất ngủ, giảm trí nhớ, trầm cảm, lo âu, hoang tưởng,…
• Rối loạn thăng bằng (u ở vị trí tiểu não),…

>> Tìm hiểu thêm về căn bệnh ung thư hạch và liệu nó đáng sợ đến mức nào: Ung thư hạch: Bệnh lý đáng sợ đến mức nào và những điều bạn cần biết

5. Chẩn đoán bệnh

Các bác sĩ sẽ dựa vào những triệu chứng điển hình ở não và hệ thần kinh. Bên cạnh đó, việc tầm soát triệu chứng ở các cơ quan khác giúp chẩn đoán xác định ung thư não thứ phát hay nguyên phát

Một số xét nghiệm tại não bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính sọ não, chụp động mạch não.
• MRI sọ não, X Quang sọ não.
• Chụp PET-CT: đánh giá khối u não và các khối u ở những nơi khác.
• Chọc dò dịch não tủy để chẩn đoán xác định u lành hay u ác.

Các xét nghiệm tại những cơ quan khác để xác định ung thư não thứ phát bao gồm:

• Nội soi dạ dày kết hợp sinh thiết làm giải phẫu bệnh.
• Chụp X Quang phổi và sinh thiết tế bào.
• Siêu âm gan và sinh thiết tế bào gan.
• Công thức máu để xác định ung thư máu.
• Xét nghiệm sinh hóa máu tìm các marker chẩn đoán ung thư bao gồm: AFP, CA 15-3, CEA, Cyfra 21-1, NSE, SCC,…

6. Điều trị bệnh

Điều trị ung thư não thứ phát bao gồm 3 phương pháp chính: phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Ba phương pháp này cần phối hợp với nhau mới cho kết quả khả quan.

6.1 Phẫu thuật

Nhằm loại bỏ khối u, đồng thời không gây tổn thương các tế bào lành lân cận. Tuy nhiên phẫu thuật còn phụ thuộc rất nhiều vào:

• Vị trí khối u (nông hay sâu).
• Giới hạn khối u rõ hay không.
• Trình độ, kinh nghiệm của phẫu thuật viên.
• Sự hiện đại của các trang thiết bị, máy móc.

Không phải loại ung thư não nào cũng có thể điều trị triệt để bằng phương pháp phẫu thuật. Các u não ở vị trí sâu, hành não, thân não, gần mạch máu lớn thì phẫu thuật rất khó.

6.2 Xạ trị

Tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau quá trình phẫu thuật. Hoặc tiêu diệt những tế bào ung thư ở sâu mà biện pháp phẫu thuật không thực hiện được.

6.3 Hóa trị

Có tác dụng bổ trợ cho phương pháp phẫu thuật và sau khi xạ trị. Hóa chất sẽ thực sự có tác dụng khi khối u phát triển nhanh, các tế bào lây lan mạnh, độ biệt hóa cao.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là không chỉ điều trị đơn thuần ung thư thứ phát ở não. Điều quan trọng hơn là phải giải quyết khối u nguyên phát tại các cơ quan khác như phổi, gan, trực tràng,… Chính vì vậy, sau khi giải quyết tình trạng cấp tính ở não, bác sĩ sẽ tập trung điều trị khối u nguyên phát nhằm tiêu diệt tận gốc căn nguyên của bệnh.

7. Phòng bệnh

Để phòng bệnh ung thư não thứ phát, nguyên tắc chung là chúng ta cần phải phát hiện và điều trị kịp thời bệnh ung thư ở những cơ quan khác. Hạn chế tối đa tình trạng di căn của tế bào ung thư đến não.

Theo đó, việc thực hiện lối sống lành mạnh, hạn chế tiếp xúc với yếu tố nguy cơ sẽ giúp cho chúng ta phòng chống được bệnh ung thư. Và đây cũng chính là gốc rễ của căn bệnh ung thư não thứ phát rất nghiêm trọng. Các biện pháp phòng bệnh ung thư nói chung bao gồm:

• Tăng cường bổ sung vitamin từ trái cây, rau quả. Các nhà khoa học cho rằng vitamin có tác dụng chống ung thư rất tốt.
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm dễ gây ung thư như: thịt nướng, thịt xông khói, xúc xích, thức ăn đóng hộp.
• Cần phải có công cụ bảo hộ khi làm việc trong các môi trường độc hại như: tia xạ, hóa chất, kim loại nặng,…
• Tăng cường tập thể dục, thể thao, rèn luyện cơ thể để tăng sức đề kháng của cơ thể với bệnh ung thư.
• Tầm soát thường xuyên đối với những người trên 40 tuổi, những người có người thân mắc bệnh ung thư.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về bệnh ung thư não thứ phát, một căn bệnh rất nặng và nguy hiểm. Từ đó, chúng ta nên có lối sống tích cực, lành mạnh để không bị bệnh ung thư não nói riêng hay các bệnh ung thư khác nói chung nhé!

>> Ung thư thực quản là một căn bệnh mà bạn không thể xem thường, biết thêm về kẻ giết người thầm lặng: Ung thư thực quản: Kẻ giết người thầm lặng

Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang