Vắc xin Rota là gì? Công dụng, liều dùng và các lưu ý

Vắc xin tiêu chảy Rota là gì? Có thể đem lại công dụng nào? Cần sử dụng vắc xin với liều bao nhiêu để mang lại hiệu quả cao trong việc phòng bệnh? Những điều cần lưu ý sau khi dùng vắc xin Rota là gì? Hãy cùng theo dõi vấn đề được phân tích trong bài viết dưới đây của dược sĩ Nguyễn Ngọc Cẩm Tiên nhé!

Vắc xin Rota là gì?

Vắc xin phòng Rotavirus là loại vắc xin phòng bệnh tiêu chảy do vi rút Rota gây ra. Đây chính là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy cấp nặng ở trẻ em. Đặc biệt cần lưu ý ở trẻ em < 5 tuổi.

Các đường lây truyền của Rotavirus là:

• Vi rút chủ yếu lây qua đường phân – miệng.
• Ngoài ra, có thể bị lây qua tiếp xúc với tay hoặc các vật thể bị nhiễm virus.
• Không những vậy, bệnh có thể lây lan ngoài cộng đồng hoặc lây chéo trong bệnh viện.
• Trong đó, đối tượng trẻ em < 5 tuổi chính là đối tượng có nguy cơ bị lây nhiễm cao nhất.

Ở miền Bắc nước ta, tình trạng tiêu chảy cấp do Rotavirus gây ra trên trẻ em thường xảy ra vào mùa thu đông cho đến mùa xuân. Thời gian này, thời tiết thường mưa lạnh và ẩm ướt. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho vi rút phát triển và gây bệnh. Ở miền Nam, bệnh có thể xuất hiện quanh năm, tuy nhiên, tập trung nhiều nhất vào tháng 3 và tháng 9.

Khi vi rút xâm nhập vào cơ thể sẽ có thời gian ủ bệnh từ 2 – 3 ngày sau đó mới phát bệnh. Bệnh có thể khởi phát đột ngột với triệu chứng nôn mửa trong vòng 1 – 3 ngày. Tiếp theo đó sẽ xuất hiện triệu chứng tiêu chảy cùng với nôn mửa và tình trạng sốt.

Lưu ý, khi bị tiêu chảy, sẽ dẫn đến tình trạng mất nước ở trẻ. Từ đó, gây ảnh hưởng tới thể trạng như suy dinh dưỡng và một số biểu hiện khác. Nếu mất nước nặng có thể gây ra tử vong ở trẻ nếu không được cấp cứu kịp thời.

Có những loại vắc xin Rota nào?

Bắt đầu từ tháng 01/ 2016, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã phê chuẩn cho sử dụng 2 loại vắc xin phòng bệnh là RotaTeq và Rotarix. Ngoài ra còn có vắc xin Rotavin, đây là vắc xin sản xuất tại Việt Nam. Lưu ý, tất cả các loại vắc xin này đều được sử dụng qua đường uống, không phải dùng theo đường tiêm. Tương ứng với mỗi loại vắc xin sẽ có lịch uống khác nhau.

Vắc xin RotaTeq 2 ml

Đây là sản phẩm của hãng Merck – Mỹ.

Rotateq là loại vắc xin sống giảm độc lực. Là sự phối hợp giữa chủng Rota của người và bò, có chứa 5 loại kháng nguyên là G1, G2, G3, G4 và P1.

Vắc xin RotaTeq được sử dụng uống 3 liều, mỗi liều 2 ml

• Với liều đầu tiên: dùng cho trẻ uống từ 7,5 – 12 tuần tuổi.
• Khi dùng với liều thứ 2 và thứ 3 nên dùng cách liều trước tối thiểu 28 ngày.
• Lưu ý, cần uống đủ 3 liều trước khi trẻ được 32 tuần tuổi.

Vắc xin Rotarix 1.5 ml

Đây là sản phẩm của hãng Glaxo Smith Kline, sản xuất tại Bỉ.

Ngoài ra, Rotarix cũng là loại vắc-xin sống giảm độc lực. Vắc xin này có nguồn gốc từ một chủng virus Rota từ người là G1P8.

Vắc-xin Rotarix được sử dụng uống với 2 liều, mỗi liều 1,5 ml:

• Thời điểm trẻ > 6 tuần tuổi: dùng liều đầu tiên.
• Cho trẻ dùng liều thứ 2 uống cách liều đầu tiên ít nhất 4 tuần.
• Lưu ý, cần phải uống đủ 2 liều trước khi trẻ được 24 tuần tuổi.

Vắc xin tiêu chảy Rotavin – M1 2 ml

Là vắc xin sống, giảm độc lực.

Vắc xin này được dùng ở dạng uống và được sản xuất trên tế bào thận khỉ. Lưu ý, mỗi liều có chứa 2ml vắc xin chứa chủng virus rota G1P8.

Rotavin – M1 được sử dụng uống với 2 liều:

• Thời điểm trẻ > 6 tuần tuổi: dùng liều đầu tiên
• Sau liều đầu tiên 1 – 2 tháng dùng liều thứ 2
• Lưu ý, cần phải uống đủ 2 liều trước khi trẻ được 6 tháng tuổi.

Công dụng của việc sử dụng vắc xin Rotarix chủng ngừa tiêu chảy do Rotavirus

Vắc xin Rotarix giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự lây nhiễm dẫn đến tình trạng tiêu chảy do Rotavirus gây ra. Tiêu chảy do vi rút Rota gây nên có diễn biến rất nặng. Các biểu hiện mà trẻ có thể sẽ trải qua

• Tình trạng sốt cao,
• Trẻ bị nôn mửa
• Tiêu chảy nặng có thể dẫn đến mất nước. Lưu ý, nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Một điều nguy hiểm hơn, vi rút Rota rất dễ lây nhiễm. Do vậy, có thể nhanh chóng phát tán thành đại dịch chỉ thông qua tiếp xúc thông thường. Việc vệ sinh cá nhân không sạch sẽ cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến lây nhiễm bệnh. Do đó, việc chủng ngừa vắc xin Rotarix là vô cùng cần thiết để trẻ có được sự bảo vệ tốt nhất.

Phần lớn các trường hợp chủng ngừa vi rút Rota sẽ không mắc tiêu chảy do loại vi rút này gây nên. Trẻ > 6 tuần tuổi đã có thể sử dụng vắc xin ngừa vi rút Rota.

Tuy nhiên, tùy theo từng thể trạng của trẻ mà thời gian này có thể thay đổi. Do vậy, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định sử dụng vắc xin để phòng ngừa tiêu chảy.

Vắc xin tiêu chảy Rota bao nhiêu tiền?

Dưới đây là bảng giá vắc xin tiêu chảy Rota tham khảo từ trung tâm tiêm chủng VNVC

Lịch tiêm chủng vắc xin tiêu chảy Rota

Đối tượng dùng vắc xin: Trẻ > 6 tuần tuổi có thể sử dụng vắc xin chủng ngừa vi rút Rota

• Khi trẻ được 6 tuần tuổi thực hiện sử dụng liều đầu tiên
• Sau liều đầu tiên tối thiểu 4 tuần, cho trẻ dùng liều thứ hai. Lưu ý, cần kết thúc 2 liều trước khi trẻ được 24 tuần tuổi
• Ngoài ra, nếu liều đầu tiên sử dụng vắc xin Rotarix thì liều thứ 2 bắt buộc phải tiếp tục dùng Rotarix.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng vắc-xin

• Chỉ nên cho trẻ sử dụng vắc xin tiêu chảy Rota khi trẻ khỏe mạnh. Trường hợp trẻ có các vấn đề về sức khỏe thì nên tạm hoãn. Và sử dụng cho đến khi trẻ bình phục.
• Ngoài ra, vắc xin chủng ngừa virus Rota có chứa vi rút còn sống. Do đó, cần thận trọng trong quá trình vệ sinh hoặc thay tã cho trẻ sau khi chủng ngừa.
• Với trẻ bị suy giảm miễn dịch hoặc có các bệnh đường ruột cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng vắc xin

Vắc xin tiêu chảy rota gây ra những tác dụng phụ nào?

Đã có các báo cáo về tác dụng phụ khi uống vắc xin ngừa Rota nhưng nhìn chung là nhẹ.

Các triệu chứng sau khi dùng có thể bao gồm:

• Triệu chứng tiêu chảy
• Tình trạng sốt nhẹ
• Trẻ quấy khóc

Lưu ý, nếu sau khi sử dụng vắc xin mà có các biểu hiện đau bụng dữ dội, nôn mửa hoặc thậm chí đi ngoài ra máu thì nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức để được xử trí kịp thời.

Đường dùng

• Vắc xin tiêu chảy Rota được dùng theo đường uống, không dùng để tiêm.
• Lưu ý, vắc xin Rotarix có khả năng bám dính tốt. Chính vì vậy, trong quá trình uống hoặc sau khi uống trẻ có nôn trớ cũng không cần phải cho trẻ uống thêm liều khác.

Chống chỉ định

• Trẻ quá mẫn với bất cứ thành phần nào của vắc xin.
• Lưu ý, không dùng liều thứ 2 với trẻ đã có phản ứng quá mẫn sau khi dùng liều đầu tiên.
• Đối với trẻ đã từng bị lồng ruột không nên dùng vắc xin này
• Ngoài ra, không dùng vắc xin Rotarix cho trẻ có dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa.
• Với trẻ bị rối loạn miễn dịch kết hợp nghiêm trọng thì không nên sử dụng vắc xin này
• Không những vậy, cần tạm hoãn dùng vắc xin khi trẻ đang sốt cao cấp tính hoặc có các triệu chứng tiêu chảy, nôn mửa.

Thận trọng khi dùng vắc xin tiêu chảy Rota

• Cần thận trọng khi dùng vắc xin tiêu chảy Rota cho trẻ mắc bệnh ác tính hoặc bị suy giảm miễn dịch. Hoặc người bệnh đang điều trị các thuốc ức chế miễn dịch.
• Trẻ bị suy giảm miễn dịch hoặc nghi ngờ suy giảm miễn dịch thì cần cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ trước khi sử dụng vắc xin.
• Lưu ý, vắc xin không làm tăng nguy cơ lồng ruột ở trẻ. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu hậu mãi cho thấy có thể làm tăng nhẹ nguy cơ lồng ruột trong vòng 31 ngày. Chủ yếu là trong vòng 7 ngày đầu kể từ sau khi sử dụng liều Rotarix đầu tiên. Vì thế, sau khi sử dụng vắc xin, cần theo dõi sức khỏe của trẻ thật kĩ. Lưu ý, nếu có các biểu hiện phân có máu, đau bụng, nôn mửa, sốt cao… cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
• Sau khi cho trẻ sinh non sử dụng vắc xin, cần cân nhắc nguy cơ ngừng thở và biện pháp theo dõi tình trạng hô hấp trong 2 – 3 ngày.

Không phải tất cả các trẻ dùng vắc xin đều đem lại đáp ứng miễn dịch. Cần lưu ý các tác dụng phụ sau khi cho trẻ dùng vắc xin. Ngoài ra, bố mẹ hãy chủ động đưa trẻ gặp bác sĩ để được tư vấn và dùng vắc xin đầy đủ nhé!