Bật mí cách trị ngứa ở từng vùng da hiệu quả, an toàn

Ngứa là một triệu chứng vô cùng khó chịu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh ngứa da như phản ứng dị ứng, kích ứng da, bệnh tật hoặc lý do tiềm ẩn bên trong cơ thể. Điều quan trọng là phải tìm ra nguyên nhân gây ngứa để bạn biết cách trị ngứa da. Hãy cùng bác sĩ Nguyễn Thị Thảo tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!

Nguyên nhân gây ngứa da

Nguyên nhân gây ngứa da bao gồm:¹

• Tình trạng của da: Bao gồm da khô (bệnh khô da), bệnh chàm (viêm da), bệnh vẩy nến, bệnh ghẻ, ký sinh trùng, bỏng, sẹo, vết côn trùng cắn và phát ban.
• Các bệnh nội khoa: Ngứa có thể là triệu chứng của bệnh lý có từ trước. Chẳng hạn như bệnh gan, bệnh thận, thiếu máu, tiểu đường. Các vấn đề về tuyến giáp, đa u tủy hoặc ung thư hạch.
• Rối loạn thần kinh: Ví dụ như bệnh đa xơ cứng, dây thần kinh bị chèn ép và bệnh zona (herpes zoster).
• Tình trạng tâm thần: Ví dụ như lo lắng, rối loạn ám ảnh cưỡng chế và trầm cảm.
• Kích ứng và phản ứng dị ứng: Len, hóa chất, xà phòng, mỹ phẩm và các chất khác có thể gây kích ứng da và gây phát ban và ngứa. Ngoài ra, phản ứng với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau opioid có thể gây ngứa da.

Cách trị ngứa da

Ở mỗi vùng da sẽ có cách trị ngứa da khác nhau.

Ngứa da đầu

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ngứa da đầu như viêm da tiết bã, gàu, chấy, dị ứng..

Cách trị ngứa da đầu phụ thuộc vào nguyên nhân:²

• Viêm da tiết bã: Dầu gội chống nấm và thuốc chống viêm có thể làm dịu các triệu chứng ngứa.
• Dị ứng và viêm da: Sử dụng các sản phẩm ít gây dị ứng và đảm bảo rửa sạch hoàn toàn dầu gội khỏi tóc và da đầu.
• Gàu: Dầu gội đầu trị gàu không kê đơn (OTC) có thể hiệu quả.
• Chấy: Có thể sử dụng thuốc không kê đơn và thuốc kê đơn để điều trị chấy.  Bạn nên điều trị cho tất cả mọi người trong gia đình, kể cả những người tiếp xúc gần nếu một người trong nhà bị nhiễm chấy. Làm sạch kỹ tất cả quần áo và đồ gia dụng của người nhiễm chấy.
• Nổi mề đay: Nổi mề đay có xu hướng tự phát ra và tự khỏi. Tuy nhiên cũng có thể phản ứng với sự thay đổi trong chế độ ăn uống, cách chăm sóc tóc ..
• Bệnh hắc lào: Có thể sử dụng thuốc theo đơn để điều trị bệnh hắc lào.
• Viêm da dị ứng: Bạn nên giữ ẩm cho da đầu và sử dụng các loại kem dưỡng da có chứa corticosteroid để kiểm soát tình trạng ngứa.

Ngứa da mặt

Nguyên nhân ngứa vùng mặt thường gặp nhất là: viêm da tiết bã và viêm da tiếp xúc kích ứng. Phần viêm da tiếp xúc đã thường do mỹ phẩm không phù hợp. Vì vậy hãy ngưng ngay mỹ phẩm đang dùng nếu nghi ngờ.

Ngứa da mặt còn là biểu hiện của bệnh lý bên trong. Ví dụ như bệnh gan, bệnh tuyến giáp, ung thư hoặc bệnh đa xơ cứng.

Thiếu hụt dinh dưỡng, ví dụ như thiếu sắt cũng có thể gây ngứa.³

Cách điều trị

Phương pháp điều trị ngứa da mặt của bạn sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Trước tiên, bạn nên ngừng gãi da, vì điều đó có thể gây kích ứng thêm lớp biểu bì và khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.

Các phương pháp điều trị được kê đơn

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ngứa mặt, có các phương pháp bao gồm:³

• Các loại kem hydrocortisone hoặc thuốc kháng histamine theo toa.
• Chất ức chế calcineurin ( chất ức chế miễn dịch không chứa steroid).
• Thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) .
• Quang trị liệu.

Biện pháp khắc phục tại nhà cho da mặt bị ngứa

Có thể làm thuyên giảm tình trạng ngứa tại nhà bằng những phương pháp:³

• Khi bạn cảm thấy ngứa bắt đầu, hãy đắp một chiếc khăn mát hoặc một miếng gạc lạnh lên mặt để làm dịu cơn ngứa thay vì gãi.
• Bạn cũng có thể thử lau mặt bằng khăn ướt hoặc rửa mặt. Nếu nguyên nhân là do chất kích ứng tiếp xúc, điều này có thể giảm tình trạng ngứa da.
• Không căng thẳng và thư giản cho đến khi cơn ngứa giảm bớt. Căng thẳng có thể khiến tình trạng ngứa trở nên tồi tệ hơn.
• Tắm nước ấm và rửa mặt bằng nước mát, sạch mà không dùng xà phòng.
• Mua kem chống dị ứng an toàn để sử dụng cho da mặt của bạn. Không bôi thuốc kháng histamine vào vùng xung quanh mắt.
• Cân nhắc mua kem hydrocortisone không kê đơn hoặc kem dưỡng da nhẹ nhàng như calamine.

Ngứa da vùng kín

Ngứa da vùng kín có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý, bao gồm nhiễm trùng âm đạo ở nữ hoặc mụn rộp sinh dục ở nam. Ở cả hai giới, ngứa có thể do kích ứng da, các bệnh lây truyền qua đường tình dục và dị ứng.

Ngứa vùng kín thường do hăm da, nấm hoặc ghẻ ngứa. Trường hợp hăm da bôi bạn nên thoa corticoid. Nhưng nếu là nấm hoặc ghẻ ngứa khi thoa corticoid sẽ làm tình trạng trầm trọng hơn.

Trường hợp ngứa do côn trùng thì nên mạnh dạn cho bôi corticoid từ nhẹ đến trung bình (Betamethason or Clobethason Diprobionate).

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc thoa corticoid không nên dùng liên tục quá một tuần. Nếu sau một tuần tình trạng ngứa không cải thiện bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn điều trị.

Điều trị y tế cho ngứa da vùng kín ở nam

Các phương pháp điều trị dựa vào nguyên nhân gây ngứa vùng kín:

• Kháng sinh (làm giảm nhiễm trùng do vi khuẩn trên da).
• Kem steroid và hydrocortisone (giảm mẩn đỏ, ngứa da và viêm).
• Thuốc chống nấm (loại bỏ nhiễm trùng nấm, bao gồm cả nhiễm trùng nấm men).
• Kháng histamine (giảm kích ứng da do dị ứng vùng kín).

Điều trị y tế cho ngứa da vùng kín ở nữ

• Nhiễm trùng nấm âm đạo: Có thể điều trị nhiễm trùng nấm âm đạo bằng thuốc chống nấm. Chúng có nhiều dạng khác nhau, bao gồm kem, thuốc viên hoặc thuốc mỡ.
• Nhiễm khuẩn âm đạo (BV): Thường điều trị bằng kháng sinh. Có thể ở dạng thuốc uống hoặc dạng kem đưa vào âm đạo.
• Bệnh lây qua đường tình dục (STDs): Bạn có thể điều trị STDs bằng thuốc kháng sinh, thuốc kháng vi-rút hoặc thuốc chống ký sinh trùng.
• Thời kỳ mãn kinh: Ngứa liên quan đến mãn kinh có thể được điều trị bằng kem estrogen, thuốc viên hoặc đặt vòng âm đạo.
• Các nguyên nhân khác: Các loại ngứa và kích ứng âm đạo khác thường tự khỏi.Bạn có thể bôi các loại kem hoặc thuốc bôi có chứa steroid để giảm viêm và bớt khó chịu.⁴

Ngứa toàn thân

Cách trị ngứa da toàn thân sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ngứa:⁵

• Da khô: Đói với làn da đang bị khô, một loại kem dưỡng ẩm tốt có thể làm bớt cơn ngứa.
• Chàm, viêm da hoặc phát ban: Bác sĩ chuyên khoa da đề nghị dùng kem corticosteroid. Thoa trực tiếp lên da để giúp giảm ngứa. Thuốc ức chế calcineurin tại chỗ và thuốc kháng histamine uống cũng có thể giúp giảm ngứa hiệu quả.
• Dị ứng: Thuốc kháng histamine uống là thuốc chống dị ứng phổ biến.
• Nhiễm nấm: Bệnh hắc lào, nấm da chân và các bệnh nhiễm nấm khác có thể được điều trị bằng thuốc kháng nấm. Đối với những trường hợp nhiễm trùng nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống như terbinafine, hoặc lamisil.
• Vết côn trùng đốt và vết đốt: Thuốc kháng histamine bôi tại chỗ có thể giúp giảm ngứa. Để ngăn ngừa côn trùng cắn, hãy sử dụng thuốc chống côn trùng và mặc kín.

Lời khuyên của bác sĩ

Nếu bạn bị ngứa da nhưng không cần hoặc không muốn dùng thuốc. Các phương pháp tại nhà này có thể hữu ích. Chúng có thể giúp làm dịu làn da ngứa của bạn:

• Chườm lạnh .
• Kem dưỡng ẩm.
• Sử dụng xà phòng nhẹ, không chất tạo mùi và chất tạo mùi.
• Tắm bột yến mạch.

Xem thêm: Kem dưỡng ẩm tác động như thế nào đến làn da của bạn?

Những điều cần tránh nếu bạn bị bệnh ngứa da:

• Các loại vải thô (đặc biệt là len và polyester).
• Nhiệt độ cao.
• Độ ẩm.
• Gãi.
• Tắm nước nóng lâu : Việc tắm bằng nước nóng thực sự có thể làm khô da và khiến tình trạng ngứa trở nên trầm trọng hơn.

Mặc dù khó để có thể không gãi vùng da bị ngứa. Tuy nhiên bạn cần cố gắng hạn chế gãi càng nhiều càng tốt, Gãi chỉ gây kích ứng da thêm và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Bệnh ngứa da thường không nghiêm trọng nhưng tổn thương do gãi có thể tổn thương da và gây nhiễm trùng da. Do đó bạn cần nắm rõ các cách trị ngứa da và gặp bác sĩ nếu tình trạng ngứa không thuyên giảm.