Phương pháp châm cứu điện trong điều trị bệnh

Cùng với sự phát triển của nền y học cổ truyền, phương pháp châm cứu điện ngày càng được ứng dụng rộng rãi và cho thấy nhiều hiệu quả. Đây là phương thức chữa bệnh kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại an toàn và ngày càng được nhiều người sử dụng, vậy điện châm là gì, tại sao lại được nhiều người lựa chọn điều trị như thế, mời các bạn tham khảo bài viết sau

Châm cứu điện là gì?

Châm cứu điện (Hay còn gọi: điện châm) là phương pháp châm cứu kích thích điện lên huyệt qua kim châm cứu, hoặc qua điện cực nhỏ đặt lên da vùng huyệt để phòng và trị bệnh. Đây là phương pháp kết hợp chặt chẽ giữa châm cứu trong y học cổ truyền và phương pháp chữa bệnh bằng dòng điện của y học hiện đại.

Nên điện châm là sự phối hợp 2 loại tác dụng:

• Tác dụng của huyệt/kinh lạc trong châm cứu theo YHCT.
• Tác dụng của dòng điện trong vật lý liệu pháp theo YHHĐ.

Cơ sở lý luận của phương pháp châm cứu điện theo y học hiện đại

Hiện nay người ta thường sử dụng các phương pháp điều trị điện như: điện trường tĩnh điện và ion khí, dòng điện một chiều đều, dòng điện xung tần số thấp, điện thế thấp, các dòng điện cao tần trong đó dòng điện một chiều đều và dòng điện xung tần số thấp được sử dụng nhiều nhất.

Dòng điện một chiều đều

Tác dụng sinh lí của dòng điện 1 chiều đều

Tại nơi đặt điện cực dương sẽ gây ra các hiện tượng như: Bỏng do HCl (hiện tượng điện phân dịch thể tổ chức ), giảm trương lực cơ, giảm co thắt, giảm cảm giác, giảm đau.

Tại điện cực âm thì gây ra các hiện tượng: Bỏng do NaOH, tăng trương lực cơ, tăng mẫn cảm.

Tại cả 2 điện cực: Da đỏ do dãn mạch từ đó giúp tăng cường tuần hoàn máu.

Ở Tổ chức nằm giữa các điện cực: Tăng chuyển hóa dinh dưỡng.

Đối với toàn thân: Tác dụng an thần đối với người hưng phấn và tăng kích thích đối với người suy nhược.

Chỉ định của dòng điện một chiều đều

• Điều hòa hoạt động thần kinh thực vật và hoạt động thần kinh cao cấp trong suy nhược, mất ngủ…
• Tăng cường tuần hoàn dinh dưỡng.
• Đưa thuốc vào cơ thể bằng hiện tượng điện phân.
• Gây bỏng để đốt chân lông mi xiêu vẹo, nốt ruồi…

Những đặc điểm khi ứng dụng dòng điện 1 chiều đều trong châm cứu điện

Dòng điện được đưa trực tiếp tới ngay các tổ chức tế bào của cơ thể, đặc biệt nơi ấy được gọi là huyệt.

Do hiện tượng bỏng xảy ra dọc phần thân kim đâm vào tổ chức vẫn tồn tại một thời gian sau đó nên có tác dụng kích thích tiếp tục tại huyệt sau đó. Châm một lần có tác dụng 5-7 ngày.

Điện châm có tác dụng giảm đau, giảm co thắt tại cực dương, tác dụng hưng phấn, tăng trương lực cơ tại cực âm Tổng hợp các đặc điểm trên, châm cứu điện và dòng điện một chiều đều thường dùng trong các bệnh mạn tĩnh.

Các dòng điện xung tần số thấp

Tác dụng của dòng điện xung

• Tác dụng kích thích do sự lên xuống của cường độ xung.
• Tác dụng ức chế cảm giác và làm giảm trương lực cơ. Tác dụng này nhanh khi tần số xung ≥ 60 Hz.

Những chỉ định chính của dòng điện xung

• Kích thích các cơ bại liệt.
• Chống đau.
• Tăng cường tuần hoàn tới ngoại vi.

Một số kĩ thuật điều trị điện trên huyệt đạo

Người ta có thể dùng các phương pháp sau để điều trị điện trên huyệt:

Dùng kim dẫn điện vào huyệt

Cách thực hiện

Sau khi dùng châm kim vào huyệt đúng theo thủ thuật, cho điện cực tiếp xúc với kim để kim dẫn điện vào thẳng tổ chức.

Đặc điểm

Dòng điện được đưa trực tiếp tới ngay các tổ chức tế bào của cơ thể, đặc biệt nơi ấy được gọi là huyệt. Điện tích của điện cực tiếp xúc với cơ thể hết sức nhỏ (0,1-0,5 cm²), mật độ điện trên một đơn vị điện tích trở nên cao. Chính vì thế mà chỉ đưa vào huyệt một công suất hết sưc nhỏ cũng gây ra một tác dụng phụ kích thích mạnh.

Khi dùng dòng điện một chiều đều, tổ chức quanh kim sẽ bị bỏng hóa học. Sau khi rút kim ảnh hưởng của bỏng hóa học vẫn tồn tại một thời gian và trở thành một kích thích thường xuyên đối với huyệt. Nhờ vậy khoảng cách điều trị giữa 2 lần châm có thể kéo dài ra, thích hợp cho việc điều trị các bệnh mã tính.

Dùng điện cực nhỏ đưa điện qua da vào huyệt

Cách thực hiện

Đặt những điện cực ( thường là bản dẹt lên da) tại vị trí huyệt. Cố định điện cực lên mặt da với những băng dính (hoặc những điện cực dán trực tiếp lên da). Nối với các điện cực của máy điện châm.

Đặc điểm

Không làm bệnh nhân đau hay khó chịu, Tuy nhiên kết quả thường không nhanh, và không hiệu quả bằng cách một. Khác với lý liệu pháp: dòng điện chỉ đưa vào một diện hẹp, dòng điện đưa vào nhỏ nhưng vẫn có những tác dụng tại chỗ và toàn thân mong muốn.

Các bước thực hiện kỹ thuật thông điện trên huyệt

Kiểm tra máy

Kiểm tra xem máy còn hoạt động tốt không.

Chọn huyệt kích thích điện

Nguyên tắc châm cứu điện là dòng điện phải đi qua nơi cần điều trị hay điện cực phải đặt trên vùng da có cùng tiết đoạn thần kinh với nơi cần điều trị.

Đối với đau

Huyệt thứ 1: A thị huyệt là những vị trí ấn đau.

Huyệt thứ 2: có thể chọn những vị trí huyệt sau.

• Huyệt bên đối diện với a thị huyệt.
• Huyệt trên đường kinh qua nơi đau.
• Huyệt có tác dụng đối với bệnh và có cùng tiết đoạn TK với vùng đau.

Đối với liệt

• 2 huyệt cùng nằm trên đường kinh đi qua nơi bị liệt.
• Huyệt cùng tiết đoạn TK với cơ bị liệt.
• Huyệt thứ 1 trên điểm vận động của cơ bị liệt, huyệt thứ 2 chọn dọc theo cơ bị liệt.

Chọn tần số

Khi điều trị đau, tác dụng ức chế với tần số xung ≥ 60 Hz, đồi với điều trị liệt: Tác dụng kích thích với tần số xung 15 – 20 Hz.

Chọn thời gian

Điều trị đau là 30 phút. Điều trị liệt là 15 phút.

Chỉnh cường độ

Chọn cường độ phù hợp với từng bệnh nhân.

Dòng điện khi châm cứu điện phải đi qua nơi cần điều trị (nơi đau, cơ yếu liệt).

Chọn điện cực

Dòng điện 1 chiều đều đồi với Bệnh mạn tính hoặc muốn tăng cường dinh dưỡng tổ chức.

Dòng điện xung khi cần giảm đau. Kích thích cơ yếu liệt. Tăng cường tuần hoàn.

Chọn cực điện

Cực âm

• Kích thích TK cảm giác.
• Tăng mẫn cảm.
• Tăng trương lực cơ – TK.
• Kích thích các cơ yếu liệt.
• Tăng hoạt động dinh dưỡng chuyển hóa.

Cực dương

• Ức chế TK cảm giác.
• Giảm mẫn cảm.
• Giảm trương lực cơ – TK thần kinh.
• Giảm đau.
• Giảm co thắt.

Chọn điện cực điều trị

• Điều trị đau: Điện cực (+) tại A thị huyệt.
• Điều trị liệt: không quan trọng điện cực.

Một số điểm cần chú ý

1. Kiểm tra máy còn pin hay không?
2. Tất cả các nút chỉnh cường độ phải ở vị trí 0 trước khi bật máy.
3. Khi chỉnh cường độ phải tăng từ từ đến mức độ cần thiết.

Liệu trình điện châm

Thời gian mỗi liệu trình dài hay ngắn phụ thuộc vào sự đáp ứng của từng bệnh nhân, từng loại bệnh.

Trung bình một liệu trình điện châm sẽ từ 10 đến 15 lần, mỗi lần khoảng từ 15- 30 phút tùy tình trạng bệnh. Sau đó nghỉ 7 ngày rồi tiếp tục điện châm (nếu cần thiết).

Tai biến và cách xử trí đề phòng

Trong quá trình điện châm bệnh nhân có thể gặp phải một số tai biến. Với từng trường hợp, bệnh nhân nên kịp thời xử lý để không ảnh hưởng đến chất lượng điện châm, điển hình như:

• Gãy kim: Giữ người bệnh ở yên tư thế gãy kim. Nếu quan sát thấy đầu kim gãy thò lên mặt da cần rút ra ngay. Trường hợp đầu kim gãy ẩn vào trong da cần xử lý ngoại khoa ngay lập tức.
• Chảy máu: Rút kim gây chảy máu ra. Dùng bông khô ấn chặt lên lỗ kim để cầm máu.
• Choáng: Tiến hành rút hết kim trên người bệnh, đồng thời bấm nhân trung hoặc có thể chích máu ở đầu ngón tay.

Phương pháp điện châm đã và ngày càng đang được ứng dụng và nghiên cứu rộng rãi để điều trị các bệnh khác nhau, đây là phương pháp châm cứu chữa bệnh kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền tác động lên cơ thể, nhằm đạt được mục đích chữa bệnh mà không dùng đến thuốc. Mong rằng bài viết đã mang đến quý độc giả những thông tin cần thiết.