Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS)

Hội chứng hô hấp cáp tính nặng (Severe acute respiratory syndrome SARS) là một bệnh dễ lây lan qua đường hô hấp và có thể gây tử vong. Bệnh xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 11 năm 2002 tại Trung Quốc. Chỉ trong vài tháng, bệnh SARS đã phát tán ra toàn thế giới thông qua những hành khách đi du lịch. Để biết thêm thông tin cơ bản về căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này, cùng ThS.BS Vũ Thành Đô tìm hiểu ngay nhé!

1. Tổng quan về hội chứng hô hấp cấp tính nặng

Bệnh SARS cho thấy sự phát tán và lây nhiễm nhanh chóng vào thời điểm toàn cầu được kết nối với nhau, khả năng di chuyển giữa các đất nước trở nên đơn giản và tiện lợi hơn so với quá khứ. Mặt khác, với sự nỗ lực chung tay hợp tác của quốc tế đã cho phép các chuyên gia y tế nhanh chóng ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh.

>> Hội chứng suy hô hấp cấp ở trẻ sơ sinh và những điều cần biết

2. Triệu chứng của hội chứng hô hấp cấp tính là gì?

Bệnh SARS thường khởi phát với những dấu hiệu và triệu chứng tương tự như cúm. Ví dụ như sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ, nhức đầu và đôi khi kèm tiêu chảy. Sau khoảng một tuần, các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt cao từ 38^oC trở lên
• Ho khan
• Khó thở

Bệnh SARS là một bệnh lý vô cùng nghiêm trọng và có thể gây tử vong. Nếu bạn có những dấu hiệu hoặc triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp hoăc nếu có triệu chứng tương tự cúm và sốt sau khi đi du lịch, hãy mau chóng đến khám bác sĩ.

3. Nguyên nhân nào gây nên hội chứng hô hấp cấp tính nặng?

Bệnh SARS gây ra bởi một chủng coronavirus, cùng họ với virus gây ra cảm lạnh thông thường. Trước đây, những loại virus này chưa bao giờ nguy hiểm đối với con người.

Tuy nhiên, coronavirus có thể gây bệnh nặng cho động vật. Và đó là lý do tại sao các nhà khoa học nghi ngờ rằng virus SARS có thể đã truyền từ động vật sang con người. Dường như hiện nay virus đã phát triển thành một chủng mới từ những cá thể virus trước đó.

>> Cập nhật COVID-19: 24 giờ qua có gì?

Bệnh SARS lây lan bằng cách nào?

Hầu hết các bệnh lý đường hô hấp, kể cả SARS, lây lan thông qua các giọt bắn vào không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Hầu hết các chuyên gia nghĩ bệnh SARS lây lan chủ yếu qua con đường tiếp xúc gần. Ví dụ như chăm sóc cho người đang mắc bệnh SARS. Virus này có thể lây lan thông qua con đường tiếp xúc. Chẳng hạn chạm vào nắm cửa hoặc nút bấm thang máy có chứa virus của người bị bệnh SARS.

4. Ai là người có yếu tố nguy cơ mắc hội chứng hô hấp cấp tính?

Nói chung, những người có nguy cơ mắc SARS cao nhất là những người đã tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc gần với người bị bệnh. Chẳng hạn như những thành viên trong gia đình và nhân viên y tế.

5. Những biến chứng của hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS)

Nhiều người bị SARS sẽ bị viêm phổi và các vấn đề về phổi có thể trở nên nghiêm trọng. Khi đó, có thể họ sẽ cần sử dụng thiết bị trợ thở. Bệnh SARS có thể gây tử vong trong một số trường hợp, thường do suy hô hấp. Một số biến chứng khác có thể xảy ra là suy tim và suy gan.

Những người lớn hơn 60 tuổi là những người có nguy cơ cao nhất bị các biến chứng nghiêm trọng. Đặc biệt hơn nữa là những bệnh nhân có bệnh nền trước đó như đái tháo đường hoặc viêm gan.

6. Làm thế nào để ngăn ngừa mắc hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS)?

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu một số loại vắc xin phòng bệnh SARS, nhưng chưa loại vắcxin nào thử nghiệm trên người. Nếu bệnh SARS tái xuất hiện, hãy thực hiện theo các hướng dẫn sau đây:

• Rửa tay: Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước ấm. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng nước rửa tay chứa cồn với nồng độ cồn ít nhất là 60%.
• Sử dụng găng tay dùng một lần: Nếu bạn có tiếp xúc với chất dịch của người nghi bệnh hoặc mắc bệnh, hãy mang găng tay. Vứt bỏ những găng tay đó ngay sau khi sử dụng và rửa tay lại thật sạch.
• Đeo khẩu trang: Khi bạn ở cùng phòng với bệnh nhân bị SARS, hãy che miệng và mũi bằng khẩu trang. Đeo kính mắt cũng có thể bảo vệ được một phần niêm mạc mắt không bị dính những giọt bắn.
• Vệ sinh các đồng dùng cá nhân: Sử dụng xà phòng và nước ấm để rửa các đồ dùng trong gia đình, khăn tắm, ga giường và quần áo của người bị SARS.
• Khử trùng bề mặt: Sử dụng chất khử trùng gia dụng để làm sạch bất kỳ bề mặt nào có thể đã bị nhiễm bởi mồ hôi, nước bọt, chất nhầy, chất nôn, phân hoặc nước tiểu. Sử dụng găng tay dùng một lần trong khi bạn dọn vệ sinh và vứt bỏ chúng ngay khi làm xong.

Hãy báo ngay cho cơ quan y tế nếu bạn có những triệu chứng nêu trên sau khi tiếp xúc với người bệnh SARS để tiến hành cách ly và điều trị.

7. Chẩn đoán hội chứng hô hấp cấp tính SARS

Khi bệnh SARS mới xuất hiện, không có xét nghiệm cụ thể nào có thể phát hiện được bệnh. Hiện nay, một số xét nghiệm đã có thể hỗ trợ phát hiện virus.

8. Điều trị hội chứng hô hấp cấp tính SARS

Bất chấp nỗ lực hợp tác toàn cầu, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả đối với bệnh SARS. Thuốc kháng sinh không có khả năng chống lại virus, và thuốc kháng virus vẫn chưa cho thấy nhiều các tác dụng có lợi.

Bệnh SARS là một bệnh truyền nhiễm vô cùng nguy hiểm, đe dọa tính mạng của bệnh nhân. Bệnh thường tác động trên phạm vi cộng đồng và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến từng cá nhân. Tuy bệnh không còn xuất hiện nhiều năm nhưng với sự bùng phát của chủng virus mới SARS-CoV-2 thì bạn hãy luôn đề cao các biện pháp phòng ngừa. Hãy nhanh chóng đi khám tại cơ sở y tế gần nhất trong trường hợp có những triệu chứng bất thường nêu trên hay đã có tiếp xúc với người bệnh hoặc vừa từ vùng dịch tễ trở về.

>> Xem thêm: Vitamin D3 có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm COVID-19?

ThS.BS Vũ Thành Đô