Mất ngủ ở tuổi dậy thì: Nguyên nhân và cách khắc phục

Mất ngủ là một trong những rối loạn giấc ngủ phổ biến. Tình trạng này thường gặp nhất ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, trẻ em hoặc thanh thiếu niên vẫn có thể gặp tình trạng này. Trong bài viết này, bác sĩ Nguyễn Lâm Giang sẽ đề cập đến chủ đề mất ngủ ở tuổi dậy thì. Đồng thời cũng cung cấp thêm cho bạn đọc một số nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng này. Nào chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Nguyên nhân gây mất ngủ ở tuổi dậy thì

Nhiều người có thể không tin tuổi dậy thì cũng có thể bị mất ngủ. Vì triệu chứng này thường chỉ xuất hiện ở lứa tuổi lớn hơn. Tuy nhiên, trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì có thể là điều dễ hiểu nếu cha mẹ hiểu được một số nguyên nhân sau:

Do thay đổi hormone

Như chúng ta biết, tuổi dậy thì là giai đoạn các hormone trong cơ thể biến động rất nhiều. Sự thay đổi hormone có thể khiến trẻ khó ngủ. Ngoài ra, lượng cortisol tiết ra không đồng đều cũng là nguyên nhân khiến trẻ dậy thì bị mất ngủ.¹

Áp lực trong việc học hành và thi cử

Áp lực học tập của trẻ em ngày nay thực sự rất lớn. Điểm số và các cuộc thi về thành tích có lẽ là quá căng thẳng đối với trẻ. Sự kỳ vọng của cha mẹ vô tình gây ra gánh nặng cho trẻ. Hệ thần kinh phải chịu áp lực lớn chính là nguyên nhân khiến trẻ bị mất ngủ ở tuổi dậy thì.

Lạm dụng thiết bị điện tử

Với sự phát triển của công nghệ như hiện nay, việc cho trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử là điều không còn quá xa lạ. Đặc biệt là ở lứa tuổi dậy thì, trẻ rất thích các trò chơi điện tử và nghiện sử dụng các thiết bị này. Khoảng thời gian trẻ sử dụng điện thoại, ipad, laptop,… thường là vào buổi tối trước khi đi ngủ.

Lúc này, sóng từ các thiết bị điện tử sẽ tác động đến não bộ. Thêm vào đó, sự hào hứng, phấn khích khi chơi game khiến trẻ khó dừng lại và lên giường đi ngủ. Dần dần, trẻ có thể hình thành thói quen thức khuya và bị mất ngủ.

Thói quen thức khuya học bài

Việc có quá nhiều bài tập và kiến ​​thức cần tiếp thu mỗi ngày khiến trẻ buộc phải thức khuya. Thậm chí nhiều trẻ biết dùng cà phê để duy trì sự tỉnh táo. Điều này sẽ làm xáo trộn đồng hồ sinh học tự nhiên của cơ thể và gây mất ngủ.

Ăn thức ăn nhiều năng lượng trước khi ngủ

Trà sữa, bánh ngọt hay thức ăn nhanh là những “cám dỗ” khó cưỡng đối với trẻ ở tuổi dậy thì. Nếu nạp những thực phẩm trước khi ngủ sẽ khiến trẻ khó đi vào giấc ngủ hơn.¹

Không gian ngủ kém chất lượng

Khi không gian ngủ kém chất lượng như quá chật, hoặc quá nóng trẻ cũng sẽ dễ mất ngủ. Ngoài ra, không gian ngủ nhiều tiếng ồn và ánh sáng mạnh cũng khiến trẻ dễ bị giật mình khi ngủ.

Một số yếu tố bệnh lý

Ngoài những nguyên nhân phổ biến kể trên, mất ngủ ở tuổi dậy thì còn có thể xuất phát từ yếu tố bệnh lý. Một số bệnh lý ảnh hưởng đến giấc ngủ ở trẻ tuổi dậy thì thường được kể đến như viêm da, trầm cảm, viêm đường hô hấp, thiếu máu não, suy nhược thần kinh…

Mất ngủ ở tuổi dậy thì có ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?

Mụn trứng cá

Nếu nguyên nhân trẻ mất ngủ là do thức khuya thì tình trạng này còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác chứ không chỉ là mất ngủ. Tuyến thượng thận sẽ tăng tiết hormone cortisol gây ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến bã nhờn. Điều này khiến lỗ chân lông dễ bị bít tắc và làm gia tăng mụn trứng cá ở trẻ.

Xem thêm: Mụn ở tuổi dậy thì: Cần chăm sóc như thế nào?

Ảnh hưởng sự phát triển chiều cao

Tuổi dậy thì là giai đoạn có những thay đổi nhất định về cơ thể, trong đó có chiều cao. Mất ngủ kéo dài ở tuổi dậy thì sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của chúng. Vì hormone tăng trưởng chiều cao chủ yếu được sản xuất vào ban đêm,¹ khi cơ thể được nghỉ ngơi và thư giãn hoàn toàn.

Vòng 1 chậm phát triển

Độ tuổi dậy thì là thời gian vòng 1 của các bé gái phát triển tối đa nếu duy trì chế độ ăn và nghỉ ngơi đúng cách. Thường xuyên mất ngủ sẽ làm cản trở quá trình tăng trưởng của cơ thể và vòng 1.

Dễ lão hóa

Tuổi dậy thì là giai đoạn trẻ trung nhất trong cuộc đời. Tuy nhiên, nếu trẻ không được giáo dục về sự quan trọng của giấc ngủ với sức khỏe cũng như làn da sẽ để lại nhiều hậu quả sau này.  Thời gian ngủ là lúc làn da được tái tạo hiệu quả. Cho nên trẻ thiếu ngủ thường xuyên sẽ khiến da không được phục hồi. Lâu dần, các tế bào này ngày càng nhiều hơn. Mất ngủ thường xuyên trong vòng 1 năm là đã đủ khiến nhan sắc già đi trước vài tuổi.

Cách khắc phục mất ngủ ở tuổi dậy thì

Mất ngủ ở tuổi dậy thì có thể ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Hầu hết trẻ mất ngủ trong lứa tuổi dậy thì đều gặp phải các vấn đề sức khỏe. Chẳng hạn như suy giảm thị lực, khó hòa đồng, trầm cảm, giảm trí nhớ, kết quả học tập sa sút…¹

Do đó, việc biết cách khắc phục cho trẻ là điều quan trọng mà các bậc cha mẹ không nên bỏ qua. Cha mẹ nên giáo dục và áp dụng cho trẻ một số cách sau:

• Hạn chế ngủ trưa quá nhiều, hoặc chỉ nên ngủ tối đa 60 phút.
• Giúp trẻ thoải mái trước khi ngủ, tránh tạo áp lực cho bé về việc bài vở, thi cử ở trường.
• Duy trì cho trẻ thói quen tập thể dục thường xuyên.
• Hạn chế để trẻ sử dụng các thiết bị điện tử gần giờ đi ngủ.
• Giữ phòng ngủ sạch sẽ, thoáng mát tạo điều kiện dễ đi vào giấc ngủ.
• Kiểm soát lượng thức trẻ nạp vào trước khi đi ngủ. Tránh các thức ăn khó tiêu, thức ăn nhanh, đồ uống có chứa caffeine. Ngoài ra, cho trẻ uống một ly sữa ấm trước khi ngủ 30 phút giúp trẻ dễ ngủ hơn.

Cha mẹ hoàn toàn có thể khắc phục tình trạng mất ngủ ở tuổi dậy thì của trẻ ngay từ hôm nay; bằng cách rèn luyện cho trẻ những thói quen tốt trong cuộc sống hàng ngày. Đồng thời tìm hiểu nguyên nhân và giúp trẻ khắc phục những nguyên nhân đó. Nếu tình trạng kéo dài, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn điều trị. Hi vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích về tình trạng mất ngủ trong lứa tuổi dậy thì. Nếu các bạn có bất kỳ thắc mắc nào cần tư vấn thì hãy liên hệ với chúng tôi nhé!