Tại sao tinh trùng ra ít? Câu trả lời từ bác sĩ

Bệnh tinh trùng ít là tình trạng phổ biến ở các cặp vợ chồng hiếm muộn. Tinh trùng ít đồng nghĩa với việc cơ hội để tinh trùng thụ tinh thành công với trứng thấp hơn. Vậy tại sao tinh trùng ra ít? Câu trả lời là có rất nhiều nguyên nhân gây tinh trùng ít ở nam giới. Do đó, việc xác định nguyên nhân, nhận biết bệnh từ sớm rất cần thiết để giúp “cánh mày râu” thoát khỏi nỗi ám ảnh này. Mời bạn cùng Bác sĩ Phan Văn Giáo tìm hiểu tại sao tinh trùng ra ít qua bài viết sau. 

Lượng tinh trùng như thế nào là ít?

Muốn biết tinh trùng đủ hay ít rất đơn giản, chỉ cần làm xét nghiệm tinh dịch đồ. Theo WHO, để biết được tinh trùng ít có thụ thai được không, tinh dịch đồ cần đạt được một số yếu tố:¹

• Thể tích tinh dịch ≥ 1,4 ml.
• Mật độ tinh trùng ≥ 16 triệu con/ml.
• Số lượng tinh trùng di động ≥ 30%.
• Tỷ lệ sống ≥ 54%.
• Tinh dịch không chứa hồng cầu, ít bạch cầu.

Khi xuất tinh, tinh dịch không đạt được các tiêu chuẩn trên được gọi là tình trạng tinh trùng ít. Cụ thể là:

• Tinh dịch không đủ 2 ml.
• Mật độ tinh trùng ít hơn 15 triệu con/ml.²

Tại sao tinh trùng ra ít?

Đa số các trường hợp không rõ nguyên nhân gây ra tinh trùng ít. Câu hỏi tại sao tinh trùng ra ít vẫn đang được nghiên cứu kỹ hơn. Tuy nhiên một số vấn đề có liên quan đến số lượng và chất lượng tinh trùng được xem là nguyên nhân gây ra tinh trùng ít bao gồm:

Vấn đề sức khỏe và điều trị y tế

• Nam giới có tiền sử có các bệnh về tinh hoàn: chấn thương hoặc phẫu thuật. Các bệnh liên quan đến di truyền như hội chứng Klinefelter cũng có thể làm tăng nguy cơ tinh trùng ra ít.
• Ngường đã từng thực hiện các phương pháp điều trị ung thư: hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật cũng có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone và tinh trùng. Tia xạ làm tổn thương trực tiếp các tế bào sản xuất tinh trùng. Phẫu thuật não cũng có thể gây ra tinh trùng ít. Bởi các hormone góp phần sản xuất tinh trùng được chi phối bởi não.

Một số vấn đề y tế như:

• Giãn tĩnh mạch tinh hoàn: Trường hợp các tĩnh mạch dẫn lưu tinh hoàn bị sưng lên. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh ở nam giới.
• Các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs). STIs có thể gây tắc nghẽn, sẹo hoặc tổn thương đối với cơ quan sinh sản.
• Bệnh tiểu đường và chấn thương cột sống có thể gây rối loạn cương dương hoặc xuất tinh ngược.
• Các tình trạng như xơ nang hoặc là người mang gen bệnh xơ nang có thể ngăn tinh trùng xâm nhập vào tinh dịch.
• Một số thuốc điều trị ung thư, thuốc kháng nấm, kháng sinh cũng có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.
• Tiền sử phẫu thuật tinh hoàn, bàng quang, thoát vị bẹn cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh tinh trùng ít.

Nguyên nhân môi trường

Nhiệt độ lý tưởng để tinh trùng được sản xuất và dự trữ là 35 – 36°C (thấp hơn thân nhiệt).

Do đó, tinh hoàn quá nóng có thể gây cản trở quá trình  sản xuất tinh trùng. Việc thường xuyên ngâm mình trong bồn tắm nước nóng, hay việc để laptop trên đùi đều có thể là lời đáp cho câu hỏi tại sao tinh trùng ra ít.

Các nguyên nhân môi trường khác có thể có thể bao gồm:

• Tiếp xúc với thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu dung môi.
• Tiếp xúc với các hóa chất công nghiệp hoặc kim loại nặng.
• Tiếp xúc với bức xạ từ tia X hoặc các nguồn khác.

Lối sống

• Sử dụng ma túy, rượu bia, hút thuốc lá có thể làm giảm số lượng tinh trùng.
• Một chất được gọi là steroid đồng hóa (thường được sử dụng để tăng khối lượng cơ) làm teo tinh hoàn của người dùng và giảm khả năng sản xuất tinh trùng.
• Cần sa và opioid cũng làm cản trở quá trình  sản xuất tinh trùng ở nam giới.

Các nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân trên, tại sao tinh trùng ra ít còn có thể do một số nguyên nhân sau:

• Những công việc đòi hỏi phải ngồi lâu, chẳng hạn như lái xe tải, nhân viên văn phòng,…
• Các vấn đề về cảm xúc: như căng thẳng và trầm cảm kéo dài cũng có thể là nguyên nhân tinh trùng ra ít.
• Trọng lượng cơ thể, đặc biệt nếu bạn bị béo phì hoặc thừa cân, cũng có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố.

Tinh trùng ít có nguy hiểm không?

Tinh trùng ít không chỉ ảnh hưởng đến khả năng có con của nam giới. Mà nó còn phản ánh một dấu hiệu liên quan đến sức khỏe.

Một nghiên cứu cho thấy, người có số lượng tinh trùng ít có nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa cao hơn. Cụ thể là do nguy cơ tăng huyết áp cao hơn, cholesterol xấu và triglyceride cao hơn. Đồng thời lượng cholesterol tốt thấp hơn. Nhóm các bệnh chuyển hóa làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch và đột quỵ.³

Hơn nữa, hầu hết người mắc tinh trùng ít có chất lượng cuộc sống không cao và có nguy cơ giảm tuổi thọ.

Mặc dù tinh trùng ít không phải bệnh nan y nhưng nó làm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa khác. Do đó, những cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc mang thai nên đến bác sĩ chuyên khoa sinh sản để chẩn đoán và điều trị.