Tampon là gì? Cách sử dụng và lưu ý khi dùng như thế nào?

Để vệ sinh trong chu kỳ kinh nguyệt, đa phần chị em phụ nữ thường dùng băng vệ sinh. Tuy nhiên, việc dùng băng vệ sinh có thể gây một vài khó chịu và bất lợi như: ngứa ngáy, bí bách và hạn chế vận động… Để khắc phục những vấn đề này, băng vệ sinh có thể được thay thế bởi tampon. Đây là sản phẩm gần giống băng vệ sinh nhưng nhỏ gọn và tiện dụng hơn. Sau đây hãy cùng Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Phan Lê Nam tìm hiểu về tampon nhé!

Tampon là gì?

Tampon là một sản phẩm vệ sinh phụ nữ được thiết kế để sử dụng trong kỳ kinh nguyệt như một phương pháp bảo vệ. Nó được đưa vào âm đạo bằng dụng cụ hoặc dùng ngón tay của bạn. Tampon được làm từ chất liệu thấm hút, có thể thấm máu kinh nguyệt khi ở bên trong âm đạo. Chúng được quy định là thiết bị y tế, chỉ sử dụng một lần,  không nên tái sử dụng nhiều lần.

Tampon được làm bằng cotton, rayon hoặc hỗn hợp của cả hai. Sợi thấm hút được sử dụng ngày nay được sản xuất bằng quy trình tẩy trắng không chứa clo. Điều này cũng ngăn các sản phẩm có mức độ nguy hiểm của dioxin (một loại chất ô nhiễm có trong môi trường).

Cách sử dụng tampon như thế nào?

Cách chèn tampon

Để đặt tampon vào bên trong âm đạo, bạn có thể sử dụng một dụng cụ bôi hoặc ngón tay. Lần đầu tiên sử dụng tampon, bạn có thể khó đưa nó vào âm đạo, hãy đảm bảo rằng bạn đã tìm được tư thế thoải mái và cảm thấy thư giãn. Cảm thấy căng thẳng hoặc căng thẳng có thể khiến các cơ trong âm đạo căng lên và có thể khiến việc đưa nó vào khó khăn hơn.

Cho dù bạn đặt vào hay tháo ra, điều quan trọng là bạn phải rửa tay và lau khô đúng cách. Nếu khi lấy tampon ra khỏi gói và bạn làm rơi nó xuống sàn, hãy vứt nó đi và sử dụng một cái mới. Việc sử dụng tampon bẩn có thể dẫn đến nhiễm trùng.

• Giữ tư thế thoải mái. Việc đặt chân lên bệ ngồi toilet hoặc ngồi xổm giúp tạo tư thế thoải mái và cho phép dễ dàng đưa tampon vào.
• Giữ phần cuối của tampon giữa các ngón tay của bạn tại vị trí mà tampon lõm vào. Sợi dây phải được nhìn thấy và hướng ra xa cơ thể.
• Mặt khác, giữ mở môi âm hộ (vùng da xung quanh lỗ âm đạo) và đặt tampon vào lỗ đó.
• Bây giờ, bạn có thể đưa nó vào lỗ âm đạo bằng cách hơi hướng lên để tampon hướng về phía lưng bạn.
• Khi tampon vào trong âm đạo, bạn có thể dùng ngón trỏ để đẩy nó vào.
• Đảm bảo rằng sợi dây được treo bên ngoài âm đạo của bạn, để sau này bạn có thể tháo ra bằng cách kéo sợi dây.

Một số lưu ý khi chèn tampon

Nếu bạn đang sử dụng tampon có gắn đầu đưa, việc đưa vào sẽ dễ dàng hơn. Bạn chỉ việc làm theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Nếu bạn đã lắp tampon đúng cách, bạn sẽ không thể cảm thấy nó bên trong mình. Nếu cảm thấy không thoải mái thì nghĩa là bạn đã lắp chưa đúng cách, hãy tháo cái cũ ra thử lại với một cái mới.

Việc dùng gương sẽ hữu ích khi bạn cố gắng đưa tampon vào lần đầu tiên. Nó giúp bạn có thể nhìn thấy chính xác vị trí của cửa âm đạo. Bạn cũng có thể thử sử dụng một lượng nhỏ chất bôi trơn âm đạo vào phần cuối của tampon để giúp nó lướt vào trong dễ dàng.

Nếu bạn không thể chèn tampon sau nhiều lần thử, hãy hẹn gặp bác sĩ. Lý dó có thể do bạn sinh ra với lỗ rất nhỏ trong màng trinh, khiến bạn không thể nhét tampon vào. Điều này chỉ đúng ở khoảng 2% thanh thiếu niên, nhưng nó có thể là một vấn đề.

Xem thêm: 10 dấu hiệu sắp có kinh nguyệt mà chị em nên biết

Tampon và hội chứng sốc nhiễm độc (TSS)

TSS là viết tắt của Toxic Shock Syndrome. Nó hiếm gặp nhưng là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm nếu bạn mắc phải. Nó có thể xảy ra ở những phụ nữ sử dụng băng vệ sinh hoặc tampon.

Bản thân tampon không gây ra TSS. TSS là do vi khuẩn, thường được gọi là Staphylococcus aureus gây ra. Khi nó ở trong âm đạo của bạn, nó sẽ tạo ra một môi trường hoàn hảo cho các loại vi khuẩn khác nhau, bao gồm cả Staphylococcus aureus, phát triển. Vi khuẩn tạo ra độc tố gây bệnh nặng. Thanh thiếu niên ít có khả năng có kháng thể chống lại độc tố do vi khuẩn này tạo ra. Có thể bạn sẽ không bao giờ bị TSS, nhưng bạn nên biết các triệu chứng là gì và làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Các dấu hiệu của hội chứng sốc nhiễm độc (TSS) và cách giảm nguy cơ mắc bệnh

Các triệu chứng và dấu hiệu của TSS có thể bao gồm:

• Sốt đột ngột (thường từ 38 độ C trở lên);
• Nôn mửa;
• Tiêu chảy;
• Ngất xỉu hoặc cảm giác như sắp ngất khi đứng dậy;
• Chóng mặt hoặc phát ban giống như bị cháy nắng.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này trong kỳ kinh nguyệt hoặc ngay sau kỳ kinh nguyệt, hãy ngừng sử dụng tampon và đi khám ngay.

Mẹo an toàn khi sử dụng

Trước khi sử dụng tốt nhất bạn nên liên hệ nhà sản xuất hoặc bác sĩ để xem xét việc sử dụng tampon có phù hợp với bạn không. Khi sử dụng cần lưu ý  những điều sau:

• Thực hiện theo tất cả các hướng dẫn được dán nhãn. Ngay cả khi bạn đã từng sử dụng tampon trước đó, hãy đọc hướng dẫn trong bao bì.
• Rửa tay trước và sau khi sử dụng. Điều này sẽ giúp giảm sự lây lan của vi khuẩn.
• Chỉ sử dụng tampon khi bạn có kinh. Không dùng nhằm mục đích sử dụng khác hoặc vì bất kỳ lý do nào khác.
• Thay mới mỗi 4 đến 8 giờ một lần. Không đeo một tampon quá 8 giờ.
• Sử dụng tampon có độ thấm hút cần thiết. Nếu bạn có thể đeo một tampon đến tám giờ mà không cần thay, thì khả năng độ thấm hút có thể quá cao.

Liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị đau, sốt hoặc các triệu chứng bất thường khác. Nếu bạn thấy khó chịu hoặc các triệu chứng không mong muốn khác như tiết dịch bất thường khi cố gắng đeo tampon; hoặc nếu bạn có phản ứng dị ứng, hãy ngừng sử dụng băng vệ sinh và liên hệ với nhà cung cấp của bạn.

Những thắc mắc thường gặp khi sử dụng tampon

Tampon tái sử dụng có an toàn không?

Việc tái sử dụng có thể mang thêm nguy cơ nhiễm trùng như nhiễm trùng nấm men, nấm và vi khuẩn.

Mặc dù bạn bạn có thể đã nghe nói về tampon có thể tái sử dụng, tuy nhiên hiện các tổ chức y tế vẫn phê duyệt các sản phẩm này. Do đó không khuyến khích tái sử dụng tampon.

Có đau khi chèn hoặc tháo không?

Việc chèn và tháo sẽ không đau. Tuy nhiên bạn nên thử qua các loại tampon có sử dụng hoăc không có bôi trơn. Đôi khi bạn hơi khó chịu khi nhét hoặc tháo ra khi âm đạo bị khô.

Sử dụng một lượng nhỏ chất bôi trơn gốc nước sẽ giúp giảm bớt tình trạng khô âm đạo; giúp tampon trượt vào dễ dàng hơn. Nếu bạn nhận thấy cảm giác khô, khó chịu khi tháo băng vệ sinh, hãy thử chuyển sang loại thấm hút nhẹ hơn. Nếu bạn tiếp tục bị đau âm đạo khi sử dụng, hãy đến gặp bác sĩ ngay.

Khi dùng có cảm nhận được nó ở trong mình không?

Khi tampon được lắp đúng cách, bạn sẽ không thể cảm nhận được. Tampon được thiết kế để đặt ở phần trên của âm đạo, phần cách xa cửa âm đạo nhất. Nếu bạn có thể cảm nhận được nó, hãy thử đẩy nó vào sâu hơn một chút.

Tampon có thể bị “lạc” vào bên trong không?

Cổ tử cung (ở cuối âm đạo) chỉ có một lỗ nhỏ để cho máu hoặc tinh dịch đi qua. Nếu bạn gặp khó khăn khi tháo ra, hãy thử rặn. Bạn có thể thử ngồi xổm thay vì ngồi hoặc đứng. Di chuyển các ngón tay xung quanh bên trong âm đạo và cố gắng cảm nhận về phía trên và ra sau. Khi bạn có thể sờ thấy sợi dây tampon, hãy nắm lấy nó giữa các ngón tay và kéo ra.

Tampon có thể “rơi ra ngoài” không?

Khi tampon được đưa vào đúng cách (đẩy đủ xa), âm đạo của bạn sẽ giữ tampon ở vị trí một cách tự nhiên, ngay cả khi bạn đang chạy hoặc hoạt động. Nếu bạn rặn mạnh trong khi tiểu, tampon có thể rơi ra ngoài. Nếu điều đó xảy ra, hãy chèn một cái mới.

Có làm ảnh hưởng đến màng trinh không?

Trinh tiết không phải là một thứ gì đó thuộc về thể chất hay y tế. Đó là một ý tưởng văn hóa mà nhiều người có định nghĩa và quan điểm khác nhau. Các khái niệm về trinh tiết đôi khi được liên kết với ý tưởng rằng cửa âm đạo của bạn được bao phủ bởi một lớp màng, thường được gọi là màng trinh, bị “phá vỡ” khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo.

Lỗ âm đạo (còn được gọi là màng trinh) bao gồm các nếp gấp mỏng của mô niêm mạc nằm ngay bên trong cửa âm đạo (1).

Nó có thể khác nhau về kích thước, màu sắc và hình dạng ở mỗi người. Có thể có màu hơi hồng, gần như trong suốt. Có thể có hình dạng giống như cánh hoa, một mảnh ghép hình hoặc nửa vầng trăng. Trong phần lớn các trường hợp, nó có tính đàn hồi và co giãn. Rất hiếm khi các nếp gấp mô nhầy có thể bao phủ toàn bộ cửa âm đạo. Trong trường hợp đó, có thể cần đến gặp bác sĩ phụ khoa và mở âm đạo để thoát máu kinh.

Cổ âm đạo có thể được thu nhỏ dần dần bằng hoạt động thể chất cơ bản hàng ngày.. Những thay đổi nội tiết tố xảy ra khi mọi người trưởng thành qua tuổi dậy thì cũng có thể thay đổi hình dạng và tính linh hoạt của âm đạo.

Bất kể bạn có sử dụng tampon hay không, vòng nếp gấp quanh lỗ âm đạo này cũng sẽ hao mòn theo thời gian.

Nên thay bao lâu một lần?

Cách tốt nhất để biết liệu tampon của bạn có cần thay hay không là kéo nhẹ dây tampon. Nếu bắt đầu kéo ra dễ dàng, thì đã đến lúc thay đổi nó. Nếu không, thường bạn có thể để nó không quá 8 giờ; vì điều này làm tăng nguy cơ phát triển Hội chứng sốc nhiễm độc.

Một tampon thấm hút nhẹ có thể chứa đến 3 mL chất lỏng. Trong khi loại siêu thấm hút có thể chứa đến 12 mL. Lượng máu mất bình thường mỗi kỳ là từ 5 mL đến 80 mL.

Nếu bạn liên tục phải thay tampon hai giờ một lần, đây được coi là xuất huyết kinh nguyệt nhiều và bạn cần được gặp bác sĩ ngay.

Bạn có thể đi tiểu với tampon không?

Bạn không cần phải thay tampon của mình mỗi khi đi tiểu, mặc dù bạn có thể muốn nhét dây vào âm đạo hoặc cố gắng giữ chặt để không bị dính nước tiểu. Điều này chỉ nhằm mục đích thoải mái cho cá nhân. Tuy nhiên ít có khả năng bạn gặp phải các vấn đề sức khỏe do vô tình đi tiểu vào dây tampon.

Bạn có thể xả xuống bồn cầu không?

Tốt hơn là không nên xả xuống bồn cầu. Tampon được tạo ra để hấp thụ chất lỏng và giãn nở. Vì vậy chúng có thể làm tắc nghẽn bồn cầu và đường ống; đặc biệt nếu hệ thống ống nước đã cũ hoặc nếu đó là bồn cầu có lưu lượng thấp hoặc bể tự hoại.

Hầu hết chúng không phân hủy sinh học, và thậm chí cả những băng vệ sinh đều không phân hủy trong hệ thống nước thải. Đối với hệ thống ống nước và môi trường, lựa chọn an toàn nhất là bọc tampon (và dụng cụ bôi) trong giấy vệ sinh và ném vào thùng rác.

Có thể sử dụng trong kỳ kinh đầu tiên không?

Nếu muốn, bạn có thể sử dụng tampon ngay từ đầu kỳ kinh đầu tiên. Chỉ cần xem hướng dẫn hoặc hỏi lời khuyên từ bác sĩ. Chọn độ thấm hút phù hợp với lượng kinh nguyệt.

Có thể tắm khi đang mang tampon không?

Bạn có thể đeo tampon khi tắm hoặc bơi. Cốc nguyệt san cũng là lựa chọn tuyệt vời để đi bơi trong kỳ kinh nguyệt.

Nếu không thể hoặc không muốn sử dụng, bạn cũng có một số lựa chọn khác: Nếu lượng kinh nguyệt ít, bạn có thể mặc đồ bơi thấm hút hoặc một bộ quần áo tối màu để ngăn vết bẩn. Đồ bơi không thấm nước trông giống như đáy bikini thông thường nhưng có lớp lót ẩn, chống rò rỉ giúp thấm hút máu kinh. Bạn có thể đeo miếng lót trước và sau khi bơi.

Có hết hạn sử dụng không?

Thời hạn sử dụng của Tampon là khoảng năm năm, nếu chúng được giữ trong bao bì và bảo quản trong môi trường khô ráo. Tampon sạch, vệ sinh nhưng không vô trùng. Vì vậy nếu chúng được bảo quản ở nơi ẩm ướt như phòng tắm của bạn; vi khuẩn và nấm mốc có thể phát triển.

Điều quan trọng nhất bạn cần chú ý là bao bì: Tampon của bạn nằm lăn lóc trong túi hàng tuần và màng bọc bị hư? Nếu vậy, đừng sử dụng nó!. Tampon bị mốc hoặc bẩn có thể gây nhiễm trùng âm đạo.

Sử dụng Tampon nếu bạn đặt vòng tránh thai có được không?

Ngay sau khi đặt vòng tránh thai, bạn có thể bị chảy máu một chút. Không sử dụng tampon cho trường hợp chảy máu này. Sau khi quá trình đặt vòng này kết thúc chảy máu, bạn có thể sử dụng Tampon hoặc cốc nguyệt san. Các sợi của vòng tránh thai chỉ kéo dài vài cm từ cổ tử cung. Vì vậy chúng hoàn toàn không can thiệp vào việc đưa và tháo Tampon.

Tampon là một vật dụng nhỏ gọn, tiện lợi cho những ngày chu kỳ đèn đỏ của chị em phụ nữ. Sử dụng Tampon có thể giúp chị em vận động thoải mái mà không cần lo lắng. Tuy nhiên, cần lưu ý những vấn đề về sử dụng Tampon để đảm bảo an toàn sức khỏe bản thân.