Liệu mẹ đã biết những thực phẩm giàu canxi cho bé dưới đây?

Ở mọi lứa tuổi, canxi là một trong những chất dinh dưỡng không thể thiếu. Từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ đến người lớn tuổi đều cần canxi cho sự phát triển toàn diện. Sữa là các thực phẩm giàu canxi cho bé tuyệt vời nhất. Các thực phẩm giàu canxi khác nên có trong mỗi bữa ăn của trẻ. Lượng canxi được khuyến cáo cho trẻ em và thiếu niên là 1300 miligram mỗi ngày.

Tuy nhiên hiện nay, hầu hết trẻ em không được cung cấp đủ lượng canxi được khuyến cáo. Vì trong thời nay, trẻ được uống soda, nước ngọt nhiều hơn sữa. Trong khi nước ngọt, soda là các chất làm giảm sự hấp thu của canxi.

Sự quan trọng của canxi đối với sự phát triển của bé

Canxi là một trong số các khoáng chất thiết yếu trong cơ thể. Chúng được phân bổ 99% ở xương, răng, móng và 1% trong máu. Đối với trẻ nhỏ, canxi có vai trò hết sức quan trọng trong sự phát triển của trẻ.

Vì chúng tham gia vào quá trình tạo xương, tạo kháng thể tốt để bảo vệ trẻ. Đồng thời cần thiết cho sự phát triển về thể lực và trí tuệ của trẻ. Hàm lượng canxi phải luôn được duy trì và cung cấp đầy đủ để đảm bảo quá trình tăng trưởng và phát triển của cơ thể.

Canxi tham gia cấu tạo xương

Xương được cấu tạo gồm khoáng chất chiếm 50-70%, chất nền hữu cơ chiếm 20-40%. Phần còn lại chủ yếu là nước và lipid. Khoáng chất trong xương chủ yếu là canxi hydroxyapatit. Chất hữu cơ chủ yếu là protein, sợi collagen và các yếu tố tăng trưởng.

Canxi là khoáng chất chính tạo nên mô xương, là yếu tố thiết yếu để hệ xương khỏe mạnh.

Tham gia quá trình phát triển xương

Quá trình phát triển xương đã được bắt đầu từ trong giai đoạn thai kỳ. Quá trình này tiếp tục cho đến khi trẻ sinh ra và duy trì tới khoảng 25 tuổi. Nghĩa là quá trình hình thành và phát triển xương diễn ra liên tục cho đến độ tuổi trưởng thành. Nhưng mạnh mẽ nhất là giai đoạn thơ ấu và thiếu niên.

Đa số xương được hình thành từ sụn. Quá trình sụn chuyển hóa thành xương được gọi là “cốt hóa”. Quá trình này cần sự có mặt của canxi và các yếu tố vận chuyển: vitamin K2, osteocalcin, vitamin D… Khi được cung cấp đầy đủ canxi, quá trình cốt hóa được bắt đầu, giúp xương dài và to ra.

Nếu không cung cấp đủ lượng canxi từ khẩu phần ăn, cơ thể sẽ lấy canxi từ xương. Vì trong cơ thể, xương được xem là “ngân hàng canxi”. Từ đó đảm bảo duy trì các hoạt động khác cần canxi như hoạt động co cơ. Nếu điều này diễn ra thường xuyên và lâu dài, xương có thể trở nên yếu và giòn. Vì vậy dễ dẫn đến còi xương, loãng xương.

Việc bổ sung canxi cho trẻ trong những năm đầu là hết sức cần thiết. Hàm lượng canxi tối ưu sẽ đặt nền móng cho hệ xương khỏe mạnh khi trẻ trưởng thành.

Canxi có nhiều vai trò quan trọng khác

Canxi tham gia vào quá trình co cơ vân và cơ tim.

Đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu và là chất truyền tin thứ hai dẫn truyền các xung động thần kinh.

Các cơ quan và các quá trình quan trọng của cơ thể như quá trình chuyển hóa các chất và tuyến cận giáp cần canxi để duy trì chức năng sinh lý bình thường.

Những thực phẩm giàu canxi cho bé

Canxi được tìm thấy nhiều nhất trong sữa và các sản phẩm làm từ sữa như phô mai, sữa chua. Ngoài ra, canxi cũng được tìm thấy trong các loại rau xanh đậm, cá nhiều xương như cá mòi và trong một số các loại hạt.

Sữa

Sữa được xem là thực phẩm giàu canxi cho bé tuyệt vời nhất. Sữa bò không đủ các chất dinh dưỡng cần thiết đối với trẻ sơ sinh. Nên trẻ sơ sinh được khuyên uống sữa mẹ trong vòng một năm đầu.

Đối với trẻ từ 1-2 tuổi, mẹ nên cho bé uống sữa nguyên chất. Trong sữa nguyên chất có đủ lượng chất béo cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ, đặc biệt là sự phát triển của não bộ. Hàm lượng chất béo trong sữa không ảnh hưởng đến hàm lượng canxi nhưng nếu ở giai đoạn này bé tăng cân quá nhanh, mẹ có thể cân nhắc cho bé thay sữa nguyên chất bằng loại sữa ít béo.

Theo Hưỡng dẫn Chế độ ăn 2010, trẻ từ 2-3 tuổi nên uống 2 cốc sữa mỗi ngày, 2.5 cốc cho trẻ từ 4-8 tuổi. Trẻ từ 9 tuổi trở lên nên uống 3 cốc sữa mỗi ngày.

Phô mai

Phô mai là một chế phẩm từ sữa và là nguồn thực phẩm giàu canxi cho bé tuyệt vời, cung cấp khoảng 5 – 20% ​​nhu cầu canxi hàng ngày.

Một số nguồn thì cho rằng, trẻ từ 6 tháng tuổi là có thể ăn phô mai, nguồn khác lại nói là từ 8-10 tháng tuổi. Nhưng theo nguồn tin cậy của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ, thêm phô mai vào chế độ ăn cho trẻ từ 7 – 8 tháng tuổi được xem là an toàn.

Chìa khóa ở đây là mẹ hãy tìm và chọn cho bé loại phô mai được tiệt trùng và có hàm lượng chất béo vừa đủ để đảm bảo an toàn. Dưới đây là một số loại phô mai đã được chứng nhận:

• Colby.
• Cheddar (mild).
• Monterey jack.
• Mozzarella.
• Parmesan.
• Romano.
• Cottage cheese.
• Cream cheese.
• Ricotta.

Sữa chua

Sữa chua là nguồn thực phẩm giàu canxi cho bé ăn dặm tuyệt vời. Canxi trong sữa chua rất dễ được hấp thu. Và rất dễ dàng để sữa chua trở thành một thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của các bé, vì nếu bé không uống sữa, mẹ có thể cân nhắc cho bé uống sữa chua, phô mai để bổ sung nguồn canxi đẩy đủ cho trẻ.

Sữa chua có thể được sử dụng kết hợp trong mọi loại bữa ăn, mặn hay ngọt đều được, hay đơn giản là món tráng miệng. Nhưng mẹ hãy lưu ý khi chọn cho bé các loại sữa chua thương mại, vì đa số chúng chứa rất nhiều đường. Thay vào đó, hãy chọn sữa chua tự nhiên, nguyên chất hoặc hay hơn là sữa chua nhà làm.

Nhóm thực phẩm giàu canxi cho bé từ động vật

Cá hồi, cá mòi.

Cá mòi và cá hồi đóng hộp chứa nhiều canxi vì xương của chúng có thể ăn được. Chúng cung cấp protein, omege-3 tốt cho tim và não bộ của trẻ.

Tôm khô

Tôm khô chứa hàm lượng chất đạm gần như cao nhất trong tất cả các loại thực phẩm. Hàm lượng canxi, phospho, natri, kẽm cũng rất cao. Cháo tôm khô là món ăn dặm cho bé có giá trị dinh dưỡng cao mà các mẹ thường lựa chọn.

Cua đồng

Cua đồng là món ăn dân giã, giàu giá trị dinh dưỡng, có hàm lượng canxi gần như cao nhất trong các thực phẩm từ động vật. Ngoài ra cua đồng còn chứa protein, phospho, sắt. Cháo cua đồng cũng là món ăn được các mẹ lựa chọn cho trẻ lười ăn, giúp tăng cân nhanh. Tuy nhiên, chỉ nên cho trẻ làm quen với hải sản nói chung và cua nói riêng đối với trẻ từ 7 tháng tuổi trở lên và đảm bảo cua phải tươi, sạch. Nếu trẻ có biểu hiện của dị ứng hải sản thì nên ngừng ngay các thức ăn hải sản và phải thận trọng hơn.

Nhóm thực phẩm giàu canxi cho bé từ thực vật

Các loại hạt

Các loại hạt là thức ăn giàu canxi có nguồn gốc từ thực vật. Trong đó có thể kể đến là hạt vừng (mè), đen hay trắng đều có hàm lượng canxi khá cao (1200mg canxi trong 100g hạt vừng)

Các loại đậu

Các loại đậu như đậu nành, đậu trắng có hàm lượng chất xơ, protein cao. Chúng cũng chứa nhiều hàm lượng các ion như ion kẽm, folate, ion magie, ion kali và một hàm lượng khá ion canxi.

Các loại quả

Trong tất cả các loại quả, quả hạnh chứa hàm lượng canxi cao nhất. Các loại quả có thể giúp trẻ giảm cân và giảm nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa.

Rau xanh đậm

Một số loại rau xanh đậm như rau cải bó xôi, cải thìa, rau muống, rau mồng tơi,… là những thực phẩm cực kỳ lành mạnh và có hàm lượng canxi cao. Tuy nhiên cần lưu ý có một số loại rau xanh đậm chứa nhiều oxalate (có thể liên kết với canxi làm giảm hoạt động của canxi trong cơ thể). Rau chân vịt là một trong những loại đó.

Rau dền

Rau dền là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, chứa hàm lượng cao các khoáng chất, ion magie, phospho và sắt.

Tuy vậy, thực phẩm giàu canxi cho bé tốt nhất vẫn là sữa và các chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua. Các thực phẩm khác vẫn là nguồn cung cấp canxi hỗ trợ tuy nhiên không thể bằng hoặc thay thế được sữa.

Những yếu tố giúp tăng hấp thu canxi ở bé

Có nhiều yếu tố cần thiết trong quá trình hình thành và phát triển xương, ngoài vai trò quan trọng của canxi thì vitamin D và vitamin K2 là hai thành phần không thể thiếu. Ba yếu tố này giúp duy trì xương chắc khỏe một cách tối ưu nhất.

Vitamin D

Cơ thể hấp thu canxi từ thức ăn đến dạ dày và ruột. Tại ruột, canxi sẽ được hấp thu chủ yếu ở đoạn đầu tá tràng. Tỷ lệ hấp thu canxi phụ thuộc vào nồng độ vitamin D, cụ thể là vitamin D3 trong máu.

Có 2 điểm khác biệt của vitamin D so với các loại khác là:

• Chúng không được cung cấp trực tiếp qua khẩu phần ăn mà chủ yếu được tạo thành từ tiền chất 7-dehydrocholesterol ở da khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời
• Vitamin D hoạt động như một nội tiết tố trên một số tế bào đích nhất định, khác với đa số khác vitamin khác có tác động dinh dưỡng trên toàn bộ tế bào của cơ thể.

Có rất ít loại thực phẩm có vitamin D tự nhiên trong thành phần và nếu có cũng không cao. Tắm nắng là một biện pháp hiệu quả để tăng cường tổng hợp vitamin D tự nhiên giúp bé hấp thu canxi tốt hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý thời điểm tắm nắng, không nên tắm vào lúc nắng quá gắt vì có thể dẫn đến ung thư da.

Ngoài ra, có thể bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D như cá hồi, cá trích, cá mòi, dầu gan cá, lòng đỏ trứng,… đặc biệt là trong giai đoạn bé ăn dặm để đảm bảo cung cấp đủ lượng vitamin cần thiết cho trẻ.

Vitamin K2

Cơ thể cần có vitamin D để hấp thu canxi từ ruột vào máu. Nhưng canxi không thể đến xương nếu không có vitamin K2. Vitamin K2 hoạt hóa osteocalcin (một protein có khả năng gắn trực tiếp canxi vào xương khi ở dạng hoạt hóa) từ đó giúp làm tăng sự hấp thu canxi ở bé, giúp xương phát triển. Nếu không có sự trợ giúp của vitamin K2, osteocalcin không được kích hoạt, canxi không hoạt động trong quá trình hình thành xương mới làm lắng đọng canxi ở thành mạch gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như tim, thận… Ngoài ra, canxi dư thừa có thể làm giảm hấp thu các khoáng chất khác, gây chóng mặt, buồn nôn, táo bón, thậm chí là ngưng trệ quá trình tạo xương gây ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ sau này.

Vì vậy, việc bổ sung vitamin K2 cho trẻ là hết sức cần thiết. Vitamin K2 được tìm thấy trong thức ăn từ động vật và thực phẩm lên men như đậu nành lên men, phô mai xanh,… hiện nay vẫn chưa phổ biến trong bữa ăn của người Việt. Vitamin K2 cũng có ít trong thịt bò, lòng đỏ trứng, sữa chua… Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có các sản phẩm sữa đồng thời có cả canxi và vitamin K2 với hàm lượng cao được ghi rõ trên thành phần nhãn. Cha mẹ cũng có thể cân nhắc lựa chọn cho bé giúp bổ sung lượng vitamin K2 cần thiết và cũng đồng thời tăng sự hấp thụ canxi ở bé.

Một số yếu tố khác

Kẽm làm tăng hấp thu canxi, tăng tổng hợp đạm, phân chia tế bào giúp phát triển xương. Hải sản, ngũ cốc, rau bina là những thực phẩm giàu kẽm.

Ngoài ra trẻ cần uống đủ nước mỗi ngày, ít nhất là 2 lít. Vì nước có tham gia vào hoạt động xương khớp và nước cũng rất tốt cho cơ thể.

Đặc biệt là không được bỏ bữa sáng của trẻ. Vì bữa sáng hỗ trợ cho hoạt động trao đổi chất, giúp cơ thể hấp thu các chất hiệu quả hơn.

Canxi là một khoáng chất thiết yếu mà có thể bé không được bổ sung đủ. Ngoài sữa và các chế phẩm từ sữa là nguồn thực phẩm giàu canxi cho bé, thì các nguồn khác từ động vật, thực vật có thể đáp ứng nhu cầu canxi của cơ thể đã được đề cập trong bài viết này. Cha mẹ hãy cân nhắc cho trẻ ăn trong danh sách các thực phẩm trên để đảm bảo cung cấp đủ canxi, giúp bé không chỉ phát triển xương khỏe mạnh mà còn phát triển toàn diện về thể lực và trí tuệ.

Hy vọng bài viết trên của YouMed đã cho bạn những thông tin cần thiết về thực phẩm giàu canxi cho bé.