Thùy đảo có cấu trúc và chức năng như thế nào?

Thùy đảo là một trong những bộ phận cấu thành nên não bộ của con người. Mặc dù những thông tin về thùy này chưa được biết đến nhiều nhưng nó cũng đóng góp một vai trò không nhỏ. Bất kỳ sự tổn thương nào ở thùy này đều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vậy thùy não này có cấu trúc và chức năng ra sao? Hãy cùng Bác sĩ Nguyễn Văn huấn đi tìm câu trả lời qua bài viết sau đây.

Thùy đảo là gì?

Từ “insula” theo tiếng Latin có nghĩa là “đảo”. Thùy đảo của não người là một thùy riêng biệt, bên cạnh 4 thùy não chính. Ngày nay insula được coi là một thùy độc lập của não người. Trong số tất cả các thùy, có vẻ như thùy này chưa được chú ý nhiều. Vì lý do đó, nó được coi là rất huyền bí trong y khoa và có rất ít thông tin về thùy não này.

Thùy đảoInsula phục vụ nhiều chức năng khác nhau của con người, từ xử lý cảm giác và xúc cảm đến nhận thức cấp cao. Thùy đảo còn được gọi là “Island of Reil”. Tên gọi này dựa trên phát hiện ban đầu của Johann Chrstian Reil vào năm 1809. Insula là một vùng thùy não không thể nhìn thấy từ bề mặt

Cấu trúc giải phẫu của thùy đảo ở não người

Thùy đảo là một phần của vỏ não nằm ở cả hai bán cầu. Các lỗ trong tạo thành sàn của rãnh bên. Vì vậy, để hình dung nó một cách vĩ mô, các phần của thùy trán, đỉnh và thùy thái dương phải được loại bỏ.

Do đó, các phần của thùy não này bao phủ lỗ thông được gọi là lỗ bầu dục. Khi các nắp của thùy đảo được cắt bỏ, có thể nhìn thấy các hồi và các rãnh của thùy này.

Insula là một thùy có hình tam giác. Nó được bao quanh bởi các rãnh giới hạn trước, trên và giữa. Những rảnh này được sử dụng để phân biệt ba phần của nắp thùy, bao gồm: Nắp trán, nắp đỉnh và nắp thái dương.

Xem thêm: Đau đầu khi ho: Nên hiểu thế nào cho đúng?

Khi nắp thùy được mở ra, chúng ta có thể nhìn thấy đầu tiên là rãnh trung tâm chính của thùy, chia nó thành phần trước và phần sau. Phần trước bao gồm 03 hồi ngắn: Hồi ngắn trước, hồi ngắn giữa và hồi ngắn sau. Trong khi phần sau gồm 02 hồi dài: Hồi dài trước và hồi dài sau.

Bởi vì thùy này gọi là đảo nên nó cũng sẽ có cảng riêng. Cảng insula được gọi là limen insula (tên latin mang nghĩa “cảng của đảo”). Các limen là phần trước nhất của bề mặt vỏ não trong. g. Nó tạo thành giới hạn bên của lỗtrước và đại diện cho mức độ mà động mạch não giữa thường chia đôi hoặc chia ba.

Cấu trúc tế bào của thùy Insula

Từ góc độ phôi thai học, thùy Insula là cấu trúc giữa vỏ não mới và đại não cổ. Ba hoặc nhiều khu vực vỏ não có cấu trúc tế bào đã được định hình trong lớp đệm. Vỏ não được phân loại dựa trên mức độ hạt, chia thành ba phần:

• Vỏ não nông trung tâm.
• Vùng vỏ não phức hợp trung gian.
• Vỏ não dạng hạt ngoài cùng.

Mức độ hạt tăng lên từ vùng trung tâm, vùng không có tế bào hạt nào. Sau đó qua vùng trung gian cho thấy sự hiện diện của một số tế bào hạt, đến vỏ ngoài cùng có lớp hạt phát triển đầy đủ.

Sự kết nối của thùy đảo

Thùy đảo được kết nối với các cấu trúc sau:

• Vỏ não mới.
• Hạch nền.
• Vùng đồi thị.
• Hệ thống Limbic và vỏ não khứu giác

Những phát hiện này bác bỏ lý thuyết cho rằng thùy đảo là một hòn đảo biệt lập. Tuy nhiên, thay vào đó, chúng cho rằng thùy Insula sở hữu nhiều chức năng.

Chức năng của thùy Insula

Các nghiên cứu về hình ảnh thần kinh chức năng đã liên hệ giữa đường dẫn truyền với sự ham muốn, thèm ăn và nghiện ngập. Ngoài ra, nó đã được chứng minh rằng thùy insula đóng một vai trò quan trọng trong một loạt các rối loạn tâm thần. Chẳng hạn như tâm thần phân liệt, lo âu, hoảng sợ, stress sau sang chấn và rối loạn ám ảnh cưỡng chế.

Không khó để nhận thấy vỏ não của thùy đảo có những kết nối rộng rãi với các cấu trúc não xung quanh. Đồng thời, nó tham gia vào nhiều hoạt động quan trọng của hệ thần kinh trung ương.

Một số chức năng chính của thùy insula bao gồm:

• Vị giác.
• Nhận thức tích hợp.
• Điều khiển sự vận động.
• Cân bằng nội môi.
• Đóng một vai trò trong trải nghiệm tự nhận thức về cơ thể.
• Cảm xúc xã hội hoặc những xúc cảm nói chung.
• Nhận thức thính giác.

Sinh lý thần kinh của thùy insula

Thùy insula có một số chức năng khác nhau, đóng vai trò là vỏ não tiết dịch chính. Cũng như có các kết nối quan trọng với ngôn ngữ và sự tích hợp thị giác – tiền đình. Ngoài ra, nó cũng có chức năng tự trị quan trọng. Đặc biệt là giai điệu giao cảm từ dây thần kinh bên phải. Tổn thương khu vực này có liên quan đến rối loạn nhịp tim.

Xem thêm: Những thông tin cơ bản về u vỏ bao thần kinh ngoại biên ác tính

Những trạng thái y khoa liên quan

Bất kỳ một sự tổn thương nào ở thùy đảo có thể dẫn đến một số rối loạn sau:

• Mất ngôn ngữ diễn đạt tăng dần.
• Chứng nghiện ngập.
• Động kinh thùy insula.
• Rối loạn lo âu, rối loạn điều hòa cảm xúc, chán ăn tâm thần,…

Nói chung, bất kỳ cấu trúc nào của não cũng đóng góp một vai trò nhất định. Và thùy đảo cũng không ngoại lệ. Mọi sự tổn thương từ nhỏ đến lớn ở thùy insula này có thể dẫn đến những bệnh lý nhất định. Ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của con người. Hy vọng bài viết của Bác sĩ Nguyễn Văn Huấn có thể đem lại những thông tin có ích cho bạn!