Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào? Khi nào nên hoãn tiêm vắc-xin 5 trong 1 cho trẻ?

Tiêm chủng là việc quan trọng không thể thiếu khi một trẻ em mới vừa chào đời. Tại Việt Nam, tiêm chủng với vắc xin 5 trong 1 đem lại nhiều lợi ích cho trẻ. Tuy nhiên, hiện nay vẫn có rất nhiều phụ huynh không biết tầm quan trọng của việc tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào? Hãy cùng dược sĩ Hoàng Thủy Tiên tìm hiểu thêm về vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.

Vắc-xin 5 trong 1 có những loại nào?

Vắc-xin 5 trong 1 gồm 5 loại loại vắc xin ngừa được 5 loại bệnh khác nhau và được kết hợp chỉ trong 1 mũi tiêm. Vắc xin này chủ động bảo vệ trẻ khỏi 5 loại bệnh nguy hiểm hàng đầu. Các bệnh mà vắc-xin 5 trong 1 có thể phòng ngừa tùy thuộc vào các loại vắc-xin khác nhau.

Hiện nay, vắc-xin 5 trong 1 gồm có 2 loại, bao gồm:

Vắc-xin ComBE Five^{1 2}

Vắc-xin ComBE Five do Ấn Độ sản xuất. Hiện nay được Bộ Y tế sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Hơn 400 triệu liều vắc xin ComBE Five đã được sử dụng tại hơn 43 quốc gia trên toàn thế giới.

ComBE Five có thể phòng ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và các bệnh viêm phổi hay viêm màng não do H.influenzae tuýp B (Hib) do chứa kháng nguyên đã chết hoặc bị làm yếu của các vi khuẩn, virus này.

Vắc-xin Pentaxim³

Vắc-xin Pentaxim được sản xuất bởi công ty Sanofi Pasteur, Pháp là vắc xin 5 trong 1 thế hệ mới hơn so với ComBE Five. Vắc xin này nằm trong chương trình tiêm chủng dịch vụ.

Pentaxim chứa kháng nguyên của vi khuẩn virus bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và H.influenzae tuýp B (Hib). Thành phần ho gà trong Pentaxim là ho gà vô bào giúp làm giảm phản ứng tiêm và sốt hơn 2 loại vắc-xin đã nêu trên.

Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào?

Theo lịch tiêm chủng mở rộng, phác đồ tiêm vắc-xin 5 trong 1 như sau:⁴

• Tiêm vắc-xin 5 trong 1 lần 1: lúc trẻ được 2 tháng tuổi.
• Tiêm vắc-xin 5 trong 1 lần 2: lúc trẻ được 3 tháng tuổi.
• Tiêm vắc-xin 5 trong 1 lần 3: lúc trẻ được 4 tháng tuổi.
• Mũi tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1: lúc trẻ được 18 tháng tuổi và phải hoàn thành trước 2 năm tuổi.

Yêu cầu các mũi tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 phải đảm bảo đúng thời điểm nêu trên. Điều này giúp tăng hiệu quả phòng ngừa của vắc-xin và tăng sức đề kháng của trẻ nhỏ để chống lại các bệnh.

Đối với trẻ được tiêm Pentaxim (Pháp) sau khi tiêm đầy đủ 4 liều theo phác đồ, phụ huynh cần chú ý tiêm bổ sung thêm mũi đơn vắc-xin ngừa viêm gan B cho trẻ.

Tầm quan trọng của mũi tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1

Thông thường, phụ huynh thường quên mũi tiêm nhắc lại hoặc cho rằng không quan trọng và thậm chí không nắm phác đồ tiêm phòng vắc-xin 5 trong 1. Điều này dẫn đến giảm hiệu quả phòng ngừa bệnh cho trẻ em.

Theo lời khuyên của các chuyên gia:

• Thời gian hoàn thành 3 mũi tiêm đầu có thể kéo dài đến khi trẻ đầy 1 tuổi.
• Mỗi mũi phải cách nhau ít nhất 28 ngày để việc hấp thụ vắc-xin phòng bệnh được đảm bảo.
• Tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào? Câu trả lời là phải hoàn thành trước khi trẻ được 24 tháng tuổi.

Việc tiêm nhắc lại vắc-xin này giúp hệ miễn dịch của trẻ bền vững trước nguy cơ mắc các bệnh này.

Cơ thể trẻ có hệ miễn dịch do vắc-xin tạo ra giảm dần theo thời gian. Bên cạnh đó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ chế miễn dịch, độ tuổi, đáp ứng của cơ thể trẻ đối với vắc-xin. Vậy nên vào thời điểm mà lượng kháng thể ở vắc-xin dần dần hết, cơ thể trẻ không đủ sức chống lại cá nguy cơ tấn công của bệnh này thì sự tiêm nhắc lại có vai trò quan trọng.

Tiêm nhắc lại giúp tăng cường tiếp hệ miễn dịch và sức đề kháng cần thiết cho trẻ. Mũi tiêm này chính là mũi tiêm giúp hệ miễn dịch tái sản xuất lượng kháng thể mới bảo vệ cơ thể của trẻ tốt hơn.⁵

Chú ý khi tiêm vắc-xin 5 trong 1

Một số tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm vắc-xin

Trẻ có thể gặp phải một số tác dụng phụ khi tiêm vắc xin 5 trong 1 cũng như mũi tiêm nhắc lại như sau:^{2 3 6}

• Sốt nhẹ, khoảng dưới 38,5 độ C, đôi khi có thể trên 40 độ C.
• Quấy khóc và cáu kỉnh.
• Khó ngủ, chán ăn, lười bú.
• Tiêu chảy.
• Sưng đau và đỏ ngay tại vị trí tiêm.

Trong 1-2 ngày, các triệu chứng do tác dụng phụ khi tiêm vắc xin 5 trong 1 sẽ tự khỏi. Trong trường hợp các triệu chứng trên kéo dài, bạn cần đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất.

Cách chăm sóc trẻ sau khi tiêm vắc-xin

• Ngay sau khi tiêm vắc-xin, trẻ em phải ở lại cơ sở tiêm chủng 30 phút để theo dõi. Việc này giúp đảm bảo việc xử lý kịp thời nếu có bất thường nào xảy ra.
• Sau khi về nhà, phụ huynh cần quan sát và kiểm tra trẻ thường xuyên. Đặc biệt chú ý theo dõi vào ban đêm trong 24 giờ sau tiêm.
• Phụ huynh cần lưu ý không đè hoặc chạm vào chỗ tiêm của trẻ.
• Khi vị trí tiêm sưng đau hay đỏ, bạn không nên đắp bất kì vật gì vào chỗ tiêm.
• Theo dõi nhiệt độ của trẻ, các hoạt động ăn ngủ, tinh thần của trẻ.
• Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hạ sốt hay các loại thuốc khác.

Khi nào nên hoãn tiêm vắc-xin 5 trong 1 cho trẻ?

Một số trường hợp có thể hoãn tiêm nhắc lại vắc-xin 5 trong 1 cho trẻ vì một số lí do sau đây:^{3 6 7}

• Trẻ có phản ứng nghiêm trọng với vắc-xin khi tiêm liều trước đó.
• Trẻ bị suy giảm hệ miễn dịch.
• Trẻ đang bị sốt cao hoặc hạ thân nhiệt.
• Trẻ đang mắc phải các bệnh cấp tính hoặc mạn tính tiến triển.
• Trẻ có nhịp tim, nhịp thở, phổi bất thường.
• Trẻ không có nhận thức hoặc ngủ li bì.
• Trẻ có dấu hiệu bất thường.

Trên đây là các thông tin về các loại vắc xin 5 trong 1 được tiêm cho trẻ em. Phụ huynh cần theo dõi lịch tiêm nhắc lại mũi 5 trong 1 khi nào để tránh quên, cũng như theo dõi các triệu chứng của trẻ sau khi tiêm nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả của vắc-xin.