Trẻ chảy nước mũi xanh đặc: Khi nào cần gặp bác sĩ?

Từ lâu ông bà ta hay nói “đám trẻ thò lò mũi xanh” để chỉ hiện tượng trẻ chảy nước mũi xanh đặc. Vậy tại sao nước mũi trẻ màu xanh? Hiện tượng này có ý nghĩa như thế nào? Tất cả sẽ được bác sĩ Lê Dương Linh giải đáp trong bài viết dưới đây. Mời bạn cùng tìm hiểu nhé!

Tại sao trẻ chảy nước mũi xanh đặc?

Bản chất của nước mũi xanh đặc

Màu sắc nước mũi liên quan đến quá trình làm việc của hệ miễn dịch. Cụ thể là tế bào bạch cầu đa nhân. Đây là một loại tế bào làm nhiệm vụ tiêu diệt các tác nhân lạ xâm nhập vào cơ thể. Trong quá trình hoạt động, chúng gia tăng hoạt tính của một loại men tiêu diệt vi sinh vật. Men này có màu xanh lục. Các tế bào đã hoàn thành nhiệm vụ sẽ bị đào thải ra ngoài cùng dịch nhầy ở mũi, bên cạnh các chất thải khác. Vì vậy nó dẫn đến các sắc độ khác nhau từ xanh đến vàng của dịch mũi mà mắt thường nhìn thấy được.¹

Diễn tiến của triệu chứng chảy nước mũi

Trẻ chảy nước mũi xanh đặc không xuất hiện như một triệu chứng đơn độc. Thông thường nó là biểu hiện của quá trình viêm nhiễm đường hô hấp trên. Diễn tiến thường thấy của hiện tượng này như sau:

• Chảy nước mũi loãng và trong.
• Nghẹt mũi, nước mũi đục dần.
• Dịch mũi đặc sệt màu xanh hoặc đôi khi màu vàng.
• Nước mũi loãng, trong trở lại, và hết hẳn.

Suốt quá trình này trẻ có thể có kèm theo các triệu chứng khác. Phổ biến nhất là ho và sốt.¹

Xem thêm: Nguyên nhân trẻ bị ho lâu ngày và cách khắc phục tại nhà

Những nhầm lẫn thường gặp

Nhiều bậc phụ huynh thường nhầm lẫn triệu chứng chảy nước mũi xanh đặc như một biểu hiện nhiễm trùng. Vì vậy bắt buộc phải dùng kháng sinh cho trẻ. Tuy nhiên đây là một quan điểm chưa chính xác. Hậu quả có thể là lạm dụng kháng sinh khiến trẻ có nguy cơ kháng kháng sinh sau này. 

Những nghiên cứu đã cho thấy màu sắc của dịch nhầy mũi không có ý nghĩa trong việc phân biệt nhiễm vi khuẩn và virus. Do đó càng không thể là yếu tố quyết định việc có sử dụng thuốc kháng sinh hay không.²

Trẻ chảy nước mũi xanh đặc chỉ là hiện tượng trong quá trình diễn tiến tự nhiên. Nó xảy ra khi đường hô hấp phản ứng với các vi sinh vật gây bệnh nói chung. Màu sắc thay đổi không có nghĩa là bệnh đang trở nặng. Đa phần trẻ sẽ đáp ứng với các biện pháp chăm sóc thông thường và chóng khỏi.^{1 2}

Cách chăm sóc trẻ chảy nước mũi xanh đặc tại nhà

Phần đầu của bài viết đã giải thích về màu sắc của dịch nhầy mũi. Nó chỉ được xem như một biểu hiện của quá trình hệ miễn dịch phản ứng với tác nhân gây bệnh. Trẻ chảy nước mũi xanh đặc không đồng nghĩa với trẻ đã bị nhiễm vi khuẩn và cần được dùng kháng sinh ngay. 

Vì vậy, cách chăm sóc khi trẻ chảy nước mũi xanh đặc cũng tương tự như hiện tượng chảy nước mũi thông thường. Dưới đây là những bước đơn giản mà phụ huynh có thể thực hiện tại nhà.

Vệ sinh mũi cho trẻ và giữ vệ sinh chung

Gia đình có thể giúp bé vệ sinh mũi bằng bình rửa mũi. Bình rửa mũi được thiết kế với một đầu vòi. Bình sẽ dẫn nước muối sinh lý đi qua khoang mũi và rửa trôi, làm loãng dịch nhầy. Từ đó giúp mũi được thông thoáng hơn. Sử dụng bình rửa mũi đúng cách làm giảm nghẹt mũi, giúp trẻ đỡ khó chịu. Tuy nhiên cần nhẹ nhàng và cẩn thận trong thao tác. Một số ít trường hợp dùng sai cách sẽ khiến nghẹt mũi trầm trọng hơn.³

Ngoài ra, giữ vệ sinh chung cho trẻ vẫn nên thực hiện đều đặn. Không nên kiêng tắm cho trẻ vì sợ nhiễm lạnh. Hãy tắm rửa sạch sẽ và lau khô nhanh chóng. Sau đó giữ ấm bằng áo quần và vớ.

Xem thêm: Rửa mũi cho bé đúng cách: Bố mẹ đã biết?

Giữ ấm cơ thể

Bên cạnh việc giữ ấm với quần áo, cha mẹ cần để cho trẻ được vận động vừa sức. Giữ ấm môi trường trong nhà cũng là một vấn đề quan trọng. Nếu trẻ đã quen với phòng có máy lạnh, hãy tăng cường độ ẩm bằng các thiết bị phun sương. 

Dinh dưỡng đầy đủ và uống đủ nước

Một chế độ ăn đầy đủ chất sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho bé. Trẻ chảy nước mũi xanh đặc thường có kèm triệu chứng thiếu nước, dịch nhầy đặc quánh lại. Uống đủ nước hỗ trợ làm loãng dịch nhầy mũi. Từ đó làm giảm nghẹt mũi. Nước mũi sẽ đào thải dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Vệ sinh nhà cửa thông thoáng

Nhà ở ẩm thấp hoặc không sạch sẽ có thể ẩn chứa nhiều tác nhân gây dị ứng hoặc viêm nhiễm cho trẻ. Phòng ở nên được trổ cửa sổ thông thoáng và vệ sinh định kỳ.

Không nên xông các loại tinh dầu cho trẻ

Một số phụ huynh muốn xông tinh dầu khi thấy trẻ chảy nước mũi xanh đặc. Vì họ cho rằng việc này sẽ giúp bé thư giãn và thông thoáng đường thở. Tuy nhiên, trẻ nhỏ có thể rất mẫn cảm với các loại hương liệu và tinh dầu. Một số tinh dầu có thể ức chế hệ hô hấp chưa hoàn thiện của bé. Hậu quả có thể vô cùng nguy hiểm. Ngoài ra, hương liệu dễ khởi phát cơn khó thở ở những trẻ cơ địa hen suyễn.⁴

Xem thêm: Bệnh hen suyễn ở trẻ em: Những điều cha mẹ cần biết

Khi nào trẻ chảy nước mũi xanh đặc cần gặp bác sĩ?

Trong quá trình chăm sóc tại nhà, phụ huynh cần lưu ý và đưa trẻ đến bác sĩ ngay nếu có một trong các triệu chứng sau:

• Trẻ chảy nước mũi xanh đặc dưới 2 tháng tuổi, có kèm theo sốt.
• Tình trạng ho kèm theo và kéo dài trên 2 tuần không giảm.
• Sốt cao từ 38.5 độ trở lên và lừ đừ, bỏ bú, biếng ăn.
• Nước mũi quá đặc, nghẹt mũi khiến trẻ khó thở, khò khè.
• Quan sát lồng ngực và bụng thấy trẻ thở gấp.
• Dịch mũi chỉ chảy từ một bên, kéo dài và kèm theo mùi hôi. Đây có thể là biểu hiện của dị vật trong mũi gây nhiễm trùng và tắc nghẽn.

Những dấu hiệu trên cho thấy tình trạng nhiễm khuẩn trở nặng, cần can thiệp y khoa chuyên sâu và kịp thời. 

Trẻ chảy nước mũi xanh đặc không đồng nghĩa với trẻ đang cần sử dụng kháng sinh. Nắm được bản chất của hiện tượng này sẽ giúp phụ huynh theo dõi và chăm sóc trẻ tốt hơn. Đa phần các trường hợp chảy nước mũi sẽ được cải thiện với các biện pháp vệ sinh nhẹ nhàng. Tuy nhiên nếu có bất thường, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời nhé.