U trung biểu mô (Mesothelioma) là bệnh gì?
Nội dung bài viết
Mesothelioma (U trung biểu mô) là gì? Tỷ lệ sống khi bị U trung biểu mô (Mesothelioma Survival Rates) là bao nhiêu? Bạn cần trang bị kiến thức gì về bệnh này?
I. U trung biểu mô là bệnh gì?
- Ở đây ta có thuật ngữ: u và trung biểu mô.
- Về phương diện ung thư học, khi nhắc đến thuật ngữ u: ta hiểu như sau. Đây là sự phát triển trên mức bình thường của một nhóm tế bào trong cơ thể. Điều đó có nghĩa: có thể là u lành tính hoặc u ác tính (ung thư).
- Trung biểu mô: lớp mô mỏng bao phủ phần lớn các cơ quan nội tạng.
- Vậy có hai trường hợp: U hoàn toàn lành tính hoặc Ung thư lớp mô bao phủ quanh các tạng.
Hình ảnh ung thư màng phổi dưới kính hiển vi
II. Đối với khối u lành tính
- Bệnh nhân u trung biểu mô có thể sống cùng với khối u. Khối u không di căn, không xâm lấn cơ quan khác mà chỉ gói gọn một vị trí.
- Tuy nhiên, điều phiền toái của chúng là đôi khi chúng phát triển to, chèn ép các cơ quan xung quanh. Ví dụ chúng có thể chèn ép màng tim, gây suy tim. Hay chèn ép phổi và cuống phổi, giảm thể tích hô hấp. May mắn là đối với các khối u này, bác sĩ chỉ cần đơn giản tiến hành cuộc phẫu thuật. Sau phẫu thuật bệnh nhân không cần hóa trị hay xạ trị.
III. Đối với khối u ác tính: Ung thư trung biểu mô
- Đây là một bệnh ung thư xảy ra trong lớp mô mỏng bao phủ phần lớn các cơ quan nội tạng (mesothelium).
- Ung thư trung biểu mô là một bệnh lí rất ác tính và dẫn đến cái chết của bệnh nhân ung thư. Phương pháp điều trị vẫn đang được nghiên cứu. Hiện nay, việc điều trị thường tập trung vào việc giúp cho người bệnh cảm thấy thoải mái nhất.
IV. Nguyên nhân gây bệnh:
- Nhìn chung, ung thư bắt đầu khi một loạt các đột biến gen xảy ra trong tế bào dẫn đến các tế bào phát triển và nhân lên, tăng sinh không kiểm soát.
- Vẫn chưa có khám phá chắc chắn về nguyên nhân dẫn đến ung thư trung biểu mô. Tuy nhưng các nhà nghiên cứu đã xác định được yếu tố có thể làm tăng nguy cơ.
- Sự tương tác giữa nhiều yếu tố: di truyền, môi trường, điều kiện sức khỏe và phong cách sống.
V. Yếu tố nguy cơ dẫn đến u trung biểu mô
Tiếp xúc Amiăng:
- Yếu tố nguy cơ chính của ung thư trung biểu mô là Amiăng – một khoáng chất được tìm thấy trong tự nhiên. Sợi amiăng rất bền và có khả năng chịu nhiệt tốt. Các sản phẩm làm từ amiang như: cách điện, phanh, tấm lợp, ván sàn…
- Khi amiăng bị hư (trong quá trình khai thác, khi loại bỏ các vật liệu cách nhiệt) có thể tạo ra bụi. Nếu hít hoặc nuốt phải, các sợi amiăng sẽ đọng lại trong phổi hoặc trong dạ day. Từ đó có thể gây viêm, lâu ngày dẫn đến ung thư trung biểu mô. Mặc dù cơ chế còn chưa rõ.
- Nó có thể mất từ 20 đến 40 năm hoặc lâu hơn để phát triển thành ung thư trung biểu mô.
- Một số người nhiều năm tiếp xúc với amiăng lại không mắc ung thư trung biểu mô. Nhưng có một số người tiếp xúc rất ít, với thời gian ngắn lại phát bệnh. Điều này cho thấy có những yếu tố khác nữa cùng tham gia quyết định việc có mắc ung thư trung biểu mô hoặc không. Ví dụ, có thể trong gia đình có người mắc bệnh ung thư hay một số bệnh lí khác có thể làm tăng nguy cơ.
Bức xạ:
- Nghiên cứu chỉ ra: một số yếu tố liên kết ung thư trung biểu mô. Chất phóng xạ thorium dioxide được nghi ngờ. Đây là chất được sử dụng cùng với X-quang để chẩn đoán bệnh từ những năm 1920 đến những năm 1950.
- Bệnh cũng đã được điều trị bằng phương pháp điều trị xạ trị. Ví dụ: ở ngực, xạ trị sử dụng để điều trị ung thư vú hoặc ung thư hạch.
Yếu tố mang tính chất gia đình- di truyền:
- Yếu tố bệnh sử gia đình có người bị ung thư trung biểu mô. Nhận thấy có sự tăng nguy cơ ung thư trung biểu mô. Nhưng cần nghiên cứu thêm để hiểu lý thuyết này.
VI. Những kĩ thuật dùng để chẩn đoán ung thư trung biểu mô
Khi có vấn đề bất thường, bạn hay đến cơ sở y tế uy tín để khám và chẩn đoán. Thường, khi nghi ngờ, bác sĩ sẽ tiến hành tầm soát bằng các xét nghiệm sau:
Sinh thiết
- Là một thủ thuật lấy một phần nhỏ của mô để xét nghiệm. Đây là cách duy nhất để xác định xem bạn có mắc bệnh u trung biểu mô hay không. Tùy thuộc vào khu vực của cơ thể bị ảnh hưởng, bác sĩ lựa chọn các thủ thuật sinh thiết phù hợp.
Các cách lấy mẫu sinh thiết u trung biểu mô bao gồm:
- Chọc hút dịch bằng kim.
- Nội soi lồng ngực – Lau rửa, hút dịch phế quản.
- Kĩ thuật nội soi, sinh thiết ổ bụng. Phẫu thuật viên nhìn vào bên trong ổ bụng của bệnh nhân. Sử dụng một hoặc nhiều vết rạch nhỏ ở bụng, phẫu thuật viên đưa các dụng cụ phẫu thuật đặc biệt để lấy một mảnh mô làm xét nghiệm.
- Mở lồng ngực: phẫu thuật viên mổ ngực đi vào giữa các xương sườn. Phương pháp này cho phép phẫu thuật viên kiểm tra các dấu hiệu của bệnh. Đồng thời họ cũng lấy một mẫu mô làm xét nghiệm.
- Phẫu thuật mở bụng: cho phép phẫu thuật viên kiểm tra các dấu hiệu của bệnh. Việc lấy mẫu mô làm xét nghiệm được tiến hành đồng thời.
Các mẫu mô được phân tích dưới kính hiển vi:
- Xác định mẫu mô đó có phải là u trung biểu mô hay không. Xác định loại u trung biểu mô để quyết định kế hoạch điều trị của bạn.
VII. Các giai đoạn của bệnh ung thư trung biểu mô
Khi u trung biểu mô đã được chẩn đoán, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm khác để xác định mức độ, giai đoạn của ung thư.
Hình ảnh ung thư màng phổi trên tử thiết
-
Các chẩn đoán hình ảnh giúp xác định giai đoạn ung thư của bạn bao gồm:
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) ngực và bụng
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
- Chụp cắt lớp phóng xạ positron (PET)
VIII. Các giai đoạn của ung thư trung biểu mô
Đối với ung thư biểu mô màng phổi được xác định, các giai đoạn của ung thư được phân loại như sau:
- G.iai đoạn I – ung thư trung biểu mô được coi là ung thư cục bộ, có nghĩa là nó được giới hạn trong một phần của lớp niêm mạc ngực.
- Gi.ai đoạn II – ung thư trung biểu mô có thể đã lan ra ngoài lớp niêm mạc ngực đến cơ hoành hoặc phổi.
- Gia.i đoạn III – ung thư trung biểu mô có thể lan sang các cấu trúc khác trong ngực và có thể lan đến các hạch bạch huyết gần đó.
- Giai đoạn IV – ung thư trung biểu mô là một bệnh ung thư tiến triển lúc này đã lan rộng trong ngực. Giai đoạn IV cũng có thể u trung biểu mô đã di căn đến các vùng xa của cơ thể như não, gan và các hạch ở bất kỳ nơi nào trong ngực.
Các giai đoạn chưa được phân loại cho các loại u trung biểu mô khác vì chúng rất hiếm và chưa được nghiên cứu.
IX. Những phương pháp điều trị:
Phẫu thuật
- Nhằm loại bỏ u trung biểu mô khi nó được chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh ung thư.
- Đôi khi, phẫu thuật không thể loại bỏ tất cả các ung thư. Trong nhiều trường hợp, phẫu thuật giúp giảm các dấu hiệu và triệu chứng.
- Phẫu thuật để loại bỏ càng nhiều ung thư càng tốt. Nếu tất cả phần ung thư không thể loại bỏ hết, phẫu thuật viên sẽ cố gắng loại bỏ càng nhiều càng tốt. Phương pháp này giúp bác sĩ điều trị phóng xạ chính xác hơn. Ngoài ra còn giảm đau và giảm tích tụ chất lỏng gây ra bởi u trung biểu mô.
Hóa trị
- Đó là sử dụng hóa chất để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hóa trị toàn thân đi vào khắp cơ thể.
- Tác dung: làm co lại hoặc làm chậm sự phát triển của khối u mà không thể loại bỏ bằng phẫu thuật.
- Hóa trị cũng có thể được sử dụng trước khi phẫu thuật (hóa trị bổ trợ). Điều đó giúp việc phẫu thuật dễ dàng hơn hoặc hoá trị sau khi phẫu thuật để giảm nguy cơ ung thư tái phát.
Xạ trị
- Là phương pháp tập trung chùm tia năng lượng cao từ các nguồn như chùm tia gramma và proton. Chiếu tập trung vào một nơi hoặc một điểm cụ thể trên cơ thể.
- Xạ trị có thể được sử dụng sau phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại. Nó cũng có thể giúp làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tiến triển trong các trường hợp phẫu thuật không thực hiện được.
X. Các hướng phát triển của cuộc chiến chống ung thư trung biểu mô
- Các thử nghiệm lâm sàng là các phương pháp điều trị u trung biểu mô mới đang được nghiên cứu.
- Những người bị ung thư trung biểu mô có thể lựa chọn một thử nghiệm lâm sàng để có cơ hội thử cách điều trị mới. Tuy nhiên, các thử nghiệm này không đảm bảo mức độ thành công. Xem xét kĩ lưỡng các lựa chọn điều trị của bạn và tư vấn bác sĩ về những gì thử nghiệm lâm sàng mới cho bạn. Sự tham gia của bạn trong thử nghiệm lâm sàng giúp các bác sĩ hiểu rõ hơn về cách điều trị u trung biểu mô trong tương lai.
Các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành với một số phương pháp mới, bao gồm:
- Liệu pháp thuốc nhắm trúng đích liên quan đến sử dụng thuốc tấn công vào các lỗi cụ thể trong các tế bào ung thư.
- Liệu pháp sinh học là dùng hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại ung thư.
- Liệu pháp gen liên quan đến thay đổi các gen bên trong tế bào ung thư để ngăn chặn bệnh.
Điều trị các loại u trung biểu mô khác
- Ung thư màng ngoài tim và ung thư màng tinh hoàn rất hiếm gặp. Ung thư giai đoạn đầu có thể được loại bỏ bằng phẫu thuật. Các bác sĩ vẫn chưa tìm ra cách để chữa trị ung thư giai đoạn muộn. Bác sĩ có thể đề nghị các phương pháp điều trị khác để cải thiện chất lượng sống của bạn.
XI. Những thói quen sinh hoạt giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh :
Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà sau có thể giúp bạn đối phó với ung thư trung biểu mô:
- Tìm hiểu đầy đủ về bệnh u trung biểu mô để đưa ra các quyết định về việc chăm sóc cho bạn. Chuẩn bị các câu hỏi để hỏi bác sĩ.
- Có một mạng lưới hỗ trợ. Bạn bè và gia đình có thể giúp bạn với các công việc hàng ngày như đặt lịch hẹn khám hoặc điều trị. Học cách trung thực với bản thân và chấp nhận sự giúp đỡ khi cần thiết.
- Lên kế hoạch trước. Định hướng giúp gia đình bạn thực hiện các mong muốn của mình trong trường hợp bạn không còn khả năng tự quyết định.
Bác sĩ Nguyễn Quang Hiếu
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.