Giáo dục giới tính tuổi teen (Phần 8): Cần gì trước khi trao thân?

Ở phần 7 giáo dục giới tính tuổi teen, chúng ta đã được giới thiệu về 4 cách giảm nguy cơ lây truyền qua đường tình dục. Ở phần này, chúng ta sẽ bàn về một rủi ro khác của quan hệ tình dục: có em bé. Điều này nghe thật xa lạ trong suy nghĩ của teen đúng không nè? Làm sao có thể tưởng tượng mình là một người mẹ, một người bố được chứ, khi cả hai còn ngồi trên ghế nhà trường? Nhưng nguồn gốc của tình dục vốn là hành vi sinh sản và duy trì nòi giống, đến nay về mặt sinh học, chức năng đó vẫn không thay đổi. Với sự phát triển của con người, chức năng xã hội của tình dục trong mối quan hệ cặp đôi đang dần chiếm lĩnh, và đôi khi, đi trước và che mờ chức năng sinh học. Vậy, phải có những hiểu biết gì để chuẩn bị cho mình trước khi bạn đủ sẵn sàng để có một em bé?

Giáo dục giới tính tuổi teen: Mang thai và kiểm soát sinh sản

Mang thai là kết quả của hoạt động tình dục giữa nam và nữ. Tỷ lệ sinh ở tuổi vị thành niên đã giảm từ năm 1991, và đặc biệt là từ năm 2007, phần lớn do được biết tới và sử dụng các phương pháp ngừa thai.

Mang thai ở thanh thiếu niên có hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe. Phụ nữ mang thai có nhiều khả năng sinh non (sinh em bé ra trước khi em bé đủ trưởng thành trong bụng mẹ) hoặc nhẹ cân (không đủ cân để khỏe mạnh phát triển). Một bạn teen mang thai có nhiều khả năng phải bỏ học và sống trong nghèo đói. Mặc dù một số thanh thiếu niên mang thai chọn phá thai, sự lựa chọn này cũng mang nhiều rủi ro cả về mặt sức khỏe và đạo đức.

Cũng như STIs, cách duy nhất để một phụ nữ có thể chắc chắn rằng mình không mang thai là không quan hệ tình dục.

Bạn có thể nghe đồn, bạn có thể nghe chỉ bảo về cách tính thời điểm “an toàn” trong chu kỳ để có thể quan hệ mà không “dính bầu”. Nhưng thực tế, không có cách nào đáng tin cậy để xác định thời gian “an toàn” để không mang thai. Chu kỳ kinh nguyệt ở tuổi này có thể không đều. Teen nên biết rằng mỗi lần các bạn quan hệ tình dục đều có khả năng mang thai – kể cả lần đầu tiên, trong kỳ kinh nguyệt hay bất cứ lúc nào giữa các kỳ kinh nguyệt.

Các phương pháp ngừa thai có sẵn có thể làm giảm nguy cơ mang thai xuống gần bằng không. Tuy nhiên, các phương pháp ngừa thai khác với bao cao su thì không giảm nguy cơ mắc STIs.

Theo giáo dục giới tính tuổi teen, phương pháp ngừa thai tốt nhất, hiệu quả nhất là các biện pháp tránh thai tạm thời, có tác dụng lâu dài. Chúng bao gồm cấy que tránh thai và dụng cụ tử cung (IUD). Que tránh thai là một thanh nhỏ chứa hormone được cấy ngay dưới da ở cánh tay. Thủ thuật có thể hơi đau một chút, tác dụng tránh thai của que có thể kéo dài từ 3 đến 10 năm tùy loại. Dụng cụ tử cung là một thiết bị hình chữ T nhỏ được đưa vào tử cung. Các bạn vẫn hay nghe các bà các mẹ gọi là “đặt vòng” tránh thai. Cả hai phương pháp phải được đặt và tháo bởi một chuyên gia y tế được đào tạo. Các phương pháp này là tránh thai tạm thời, có thể đảo ngược. Người phụ nữ có thể nhanh chóng trở lại khả năng sinh sản sau khi tháo que hoặc tháo dụng cụ tử cung.

Các phương pháp ngừa thai khác bao gồm thuốc tránh thai, miếng dán, thuốc tiêm và vòng âm đạo. Đây được coi là những phương pháp tốt để tránh thai, nhưng chúng đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn. Ví dụ, teen phải nhớ uống thuốc mỗi ngày, thay một miếng dán mỗi tuần một lần hoặc đến cơ sở y tế để tiêm mỗi ba tháng.

Xem thêm: Những thắc mắc thường gặp về thuốc tránh thai hằng ngày

Một số phương pháp, chẳng hạn như bao cao su và “bọt tránh thai”, có thể được mua mà không cần toa bác sĩ. Nên sử dụng bao cao su mỗi khi bạn quan hệ tình dục, ngay cả khi đã dùng phương pháp khác để tránh thai. Sử dụng bao cao su với bọt tránh thai có thể hiệu quả như thuốc tránh thai nếu cả bao cao su và bọt đều được sử dụng mỗi lần quan hệ tình dục. Chỉ sử dụng bọt tránh thai sẽ ít hiệu quả hơn so với chỉ sử dụng bao cao su.

Nếu bạn sử dụng biện pháp tránh thai nhưng bị sự cố (bao cao su bị vỡ, bạn quên một viên thuốc) hoặc quan hệ tình dục mà không có bất kỳ hình thức tránh thai nào, bạn có thể uống thuốc tránh thai khẩn cấp, còn được gọi là “viên thuốc của buổi sáng hôm sau” để giảm nguy cơ mang thai. Lưu ý rằng biện pháp tránh thai khẩn cấp KHÔNG giống như phá thai nội khoa, vì nó sẽ không gây hại cho thai kỳ đã tồn tại. Tuy “Viên thuốc của buổi sáng hôm sau” có thể được uống trong vòng năm ngày kể từ khi quan hệ tình dục không được bảo vệ, nhưng uống càng trễ hiệu quả càng thấp. Đây là phương pháp có khả năng tránh thai thấp và có nhiều tác dụng phụ lên chu kỳ kinh nguyệt và sinh sản.

Teen cần chắc chắn rằng bạn đã được giáo dục giới tính tuổi teen, thông tin chính xác và đầy đủ về các biện pháp tránh thai trước khi tham gia vào hoạt động tình dục. Thời điểm tốt nhất để quyết định phương pháp ngừa thai là trước khi bạn bắt đầu quan hệ tình dục. Hãy chuẩn bị trước, vì khi ở trong tình huống thúc đẩy quan hệ tình dục, bạn sẽ khó kiểm soát được chính mình hoặc khó thực hiện đầy đủ và đúng cách.

Trên hết, bao cao su vẫn là biện pháp tốt vì vừa tránh thai vừa giảm rủi ro lây truyền bệnh STIs. Bên cạnh đó, bạn có thể lựa chọn các biện pháp tranh thai lâu dài hoặc dùng hằng ngày hoặc dùng từng lần quan hệ. Nếu còn cảm thấy bối rối về bất cứ điều gì, hãy xin lời khuyên từ một người lớn bạn tin tưởng hoặc bác sĩ của bạn.

Hãy luôn nhớ rằng, trên chặng hành trình trưởng thành, dù là chuyện tính dục hay bất kỳ câu chuyện nào khác, bạn không bao giờ cô đơn. Sẽ luôn có ba mẹ, ông bà, anh chị em, bạn bè và những người lớn khác bạn tin tưởng, trong đó có bác sĩ, thầy cô đồng hành cùng bạn.

Hãy tìm hiểu thật kỹ, chuẩn bị với đầy đủ trách nhiệm. Và xây dựng cho mình niềm tin rằng: chỉ ra quyết định khi chính bản thân mình cảm thấy thật sẵn sàng, bạn nhé.

Trong phần số 8 giáo dục giới tính tuổi teen, chúng ta đã bàn về những cách tránh thai hiện có và hiệu quả cho cả nam và nữ. Cùng xem thêm các phần trước tại đây: Giáo dục giới tính tuổi teen (Phần 7): Cần gì trước khi trao thân?