Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh: Vấn đề hay gặp nhưng ít ai biết

Khi đứa con bé bỏng của mình sinh ra không bao lâu đột nhiên nổi mụn li ti trên mặt. Thật khó để cha mẹ không cảm thấy sợ hãi! Khi thoạt nhìn, chúng có vẻ giống như mụn trứng cá. Vậy tại sao trẻ sơ sinh  lại có mụn trứng cá? Điều này có lạ hay không? Liệu chúng có ảnh hưởng gì tới đứa bé không? Để giúp các bậc cha mẹ vơi đi nỗi lo lắng không đáng này, hãy cùng Bác sĩ Nguyễn Ngọc Mai tìm hiểu nhé! 

Hiểu hơn về mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh

Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh thường xuất hiện trong tháng đầu tiên. Chúng có thể bị ngay cả khi mới sinh ra, hoặc xuất hiện cách đó vài tuần, thường là vào 2 – 4 tuần tuổi. Thậm chí, trong một vài trường hợp chúng vẫn xuất hiện sau vái tháng.

Mụn trứng cá ở trẻ có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên mặt, nhưng thường xuất hiện ở má, mũi và trán. Đôi khi cũng có thể gặp ở cằm, cổ, lưng hoặc ngực của bé.

Trên thực tế, mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh khá phổ biến. Theo thống kê, khoảng 20% trẻ sơ sinh sẽ có mụn trứng cá. Tức là cứ khoảng 10 bé, sẽ có 2 bé nổi mụn trứng cá sau sinh.

Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh hầu như không rõ nguyên nhân. Các chuyên gia cho rằng có thể hormone mà em bé nhận được từ mẹ vào cuối thai kỳ kích thích gây ra tình trạng này.

Điều đặc biệt là loại mụn này hầu như không gây hại cho bé. Chúng thường sẽ tự mất đi từ vài tuần đến vài tháng.   

Dấu hiệu nhận biết

Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh trông cũng giống như tuổi thiếu niên. Bạn sẽ thấy những nốt mụn màu trắng hoặc đỏ trên da của bé. Đôi khi xung quanh những nốt mụn này được bao bọc bởi một vùng da hơi tấy đỏ.

Những nốt mụn có thể ửng lên và da tấy đỏ hơn khi em bé nóng hoặc quấy khóc. Và cả trong trường hợp da bé bị kích thích bởi nước bọt, sữa mẹ hoặc chất tẩy rửa (có trong khăn lau mặt khi giặt, v.v.)

Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng phân biệt được đây là mụn trứng cá lành tính nói trên hay do tình trạng nào khác. Hãy cùng tìm hiểu thêm về các dạng ban và mụn khác thường hay gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Xem thêm: Mụn cám: các nguyên nhân thường gặp.

Phân biệt các loại mụn thường gặp ở trẻ 

Mụn sữa (Milia)

Gọi là mụn sữa vì các nốt mụn li ti này màu trắng sữa hoặc hơi vàng trên da, không gây ngứa hay đau cho bé. Mụn sữa rất phổ biến, xuất hiện ở khoảng 50% trẻ sơ sinh.

Mụn sữa thường xuất hiện ở mũi, má, ngực, trán hoặc quanh mắt. Đôi khi có thể gặp ở chân tay, thân người, niêm mạc miệng. Các đốm mụn này sẽ tự biến mất mà không cần điều trị gì chỉ trong vòng 1 – 3 tháng.

Vì loại mụn này lành tính và tự hết nên không cần bôi thuốc điều trị. Ngoài ra, không nên lấy khăn chà mạnh hay tự bóp hoặc nặn các nốt mụn. Điều này sẽ vô tình gây nhiễm trùng da cho bé.

Xem thêm: 7 loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A tốt cho da và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Phát ban nhiệt (Miliaria)

Miliaria có 3 thể. Tuy nhiên có 2 thể thường hay gặp nhất là bệnh kê (mụn hạt kê) và ban nhiệt (rôm sảy). Bệnh kê khi nặng hơn sẽ hình thành ban nhiệt.

Phát ban nhiệt xảy ra khi mồ hôi tiết ra quá nhiều nhưng ống dẫn mồ hôi chưa phát triển ở trẻ sơ sơ sinh gây tắc nghẽn. Vậy yếu tố thúc đẩy lớn nhất của tình trạng này là đổ nhiều mô hôi. Việt Nam lại là nước có khí hậu nóng ẩm, đặc biệt là vào mùa hè. Nên phát ban nhiệt rất hay thường gặp ở trẻ dưới 3 tuần tuổi, hoặc hơn.  

Những nốt ban này xuất hiện ở mặt, cổ, ngực, lưng, mông hoặc các nếu gấp khuỷa tay chân  là những nơi tiết ra nhiều mồ hôi. Ban đầu hình thành bệnh kê là những hột trắng nhỏ, hơi cộm, không viêm xung quanh, tự vỡ ra, nhìn giống như da gà. Sau đó nặng hơn có thể do nhiệt độ nóng, hoặc che chắn quá kĩ dẫn đến hình thành ban nhiệt (rôm sảy). Biểu hiện là các ban mụn viêm đỏ và chúng gây ngứa cho bé hơn.  

Xem thêm: 30 loại thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ bạn cần biết.

Phát ban nhiệt hình thành là do lỗ chân lông bị tắc nghẽn, đổ mồ hôi nhiều. Do vậy, việc chăm sóc tốt nhất cho bé là để da bé thông thoáng và sạch sẽ.

Viêm da tiết bã

Viêm da tiết bã cũng là một tình trạng rất phổ biến. Ban dạng mụn đỏ, có khi hợp lại thành mảng da đỏ, khô nhám. Đôi khi có chất nhầy hơi vàng trên bề mặt. Thường gặp ở trẻ sơ sinh và dần biến mất trong vài tuần hoặc vài tháng.

Viêm da tiết bã thường xuất hiện trên da đầu, còn gọi là “cứt trâu”  trên đầu. Nhưng nó cũng có thể xuất hiện ở vùng da khác trên cơ thể như mặt, cổ, trong hoặc xung quanh tai, hoặc ở hai bên mũi. 

Chăm sóc bằng cách lấy bàn chải mềm chà nhẹ loại bỏ mảng cứt trâu. Nếu các nếp da viêm đỏ, bác sĩ có thể sẽ cho thêm thuốc bôi làm mềm da, hoặc kem chống nấm, chống ngứa.

Chàm sữa (Lác sữa)

Đây là một dạng viêm da thể tạng, thường gặp ở trẻ từ 3-6 tháng tuổi, ít khi gặp ở trẻ sơ sinh. Chàm sữa thường xuất hiện ở mặt, hai bên má, có thể lan ra thân mình. Bệnh khởi đầu là những mẩn đỏ, rồi trở thành mụn nước nhỏ li ti, các mụn này rỉ nước và đóng mày rồi tróc vảy, hiện lên những mảng da đỏ và khô. Vị trí thường gặp ở hai bên má, đối xứng nhau. Có thể lan xuống cằm, da đầu, trán nhưng không có ở mắt, mũi, miệng. Chàm gây ngứa cho bé, nên bé thường hay lấy tay cào gãi, dụi má.

Bệnh chàm ở bé có thể tự hết khi bé lớn lên. Tuy nhiên bệnh chàm làm da bé ngứa, khô ráp, gây khó chịu cho bé. Nếu bạn nghi ngờ con bạn bị chàm, nên tìm gặp bác sĩ để có thuốc bôi dưỡng ẩm thích hợp cho bé. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc bên ngoài vì có thể sẽ làm tình trạng viêm da của bé nặng hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Ngoài biểu hiện mụn trứng cá hoặc các ban mụn lành tính đã nói ở trên. Hãy chắc chắn rằng con bạn không kèm theo các dấu hiệu toàn thân nào khác như: sốt, lừ đừ, bỏ bú, vàng da sậm, …. Nếu có bất kì dấu hiệu toàn thân nào hãy đưa bé đến bệnh viện càng sớm càng tốt, đặc biệt là bé dưới 3 tháng tuổi.

Nếu không có bất kì dấu hiệu nào khác kèm theo, thì mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh là lành tính, và sẽ tự hết trong vài tuần mà không cần điều trị gì. Chúng ta sẽ cần được tư vấn từ bác sĩ khi:

• Bạn không chắc đó có phải là mụn trứng cá hay là do tình trạng da khác của bé. Chúng gây lo lắng nhiều cho bạn. Điều này hoàn toàn hợp lý vì đôi khi khó có thể phân biệt được các dạng mụn hay ban khác nhau. Hãy đến bác s để được tư vấn chính xác nhất.
• Mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh nếu vẫn kéo dài trên 3 tháng. Hãy nói chuyện với bác sĩ. Bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc bôi nhẹ nếu mụn kéo dài hoặc nghiêm trọng.
• Nếu bạn muốn dùng xà phòng, kem dưỡng lên da bé. Chắc chắn rằng hãy hỏi bác sĩ để được tư vấn về mức độ cần thiết dùng, hoặc nên dùng loại nào phù hợp cho da bé. 

Cách chăm sóc cho bé tại nhà

Trong thời gian bé bị mọc mụn trứng cá không nên bôi bất kì loại kem hay thuốc gì lên mụn trừ khi được bác sĩ chỉ định.

Chăm sóc mụn trứng cá chỉ có 2 điều nên làm:

•  Thứ nhất, tắm và rửa mặt cho bé bằng xà bông dành do trẻ sơ sinh và nước mỗi ngày một lần. Lau khô cho bé thật nhẹ nhàng. Đừng chà rửa quá nhiều, sẽ gây khích thích da của bé hơn.
•  Thứ hai, hãy kiên nhẫn chờ chúng hết. Tuy có vẻ thật không thích khi trên da con mình nổi mụn, nhưng chí ít chúng không gây khó chịu cho bé. Vì vậy hãy cố gắng đừng bận tâm quá nhiều đến chúng.

Hy vọng sau bài viết này đã có thể giải quyết được một phần băn khoăn của các bà mẹ về mụn trứng cá ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên bài viết nào cũng không thay thế được sự tư vấn trực tiếp từ bác sĩ có chuyên môn. Nếu con bạn nổi mụn bất thường, dù là loại mụn gì, hãy nên đến khám bác sĩ  ít nhất 1 lần để đảm bảo an toàn nhất cho đứa bé thân yêu của bạn.