Nguyên nhân ung thư thực quản và giải đáp đến từ bác sĩ
Nội dung bài viết
Ung thư thực quản là một bệnh lý ác tính khá phổ biến. Theo các thống kê, đây còn là một trong những loại ung thư gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Vậy nguyên nhân ung thư thực quản là gì? Những đối tượng nào có thể dễ mắc căn bệnh này? Bài viết dưới đây của Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa 1 Phan Lương Huy sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về ung thư thực quản, giúp bạn giải đáp các thắc mắc trên. Mời bạn đọc cùng theo dõi nhé!
Ung thư thực quản là gì?
1. Cấu tạo và chức năng của thực quản
Để hiểu hơn về nguyên nhân ung thư thực quản, chúng ta hãy cùng tìm hiểu thực quản là gì và có cấu tạo như thế nào. Thực quản là một ống cơ rỗng. Có chức năng di chuyển thức ăn và chất lỏng từ họng đến dạ dày. Thực quản nằm sau khí quản và trước xương cột sống.
Thành thực quản được cấu tạo bởi 3 lớp chính:
- Lớp niêm mạc: Đây là lớp trong cùng của thực quản. Lớp niêm mạc tiếp tục chia thành các lớp tế bào nhỏ hơn. Bao gồm 4 lớp từ trong ra ngoài là lớp biểu mô, màng đáy, lớp cơ niêm và lớp dưới niêm mạc. Trong đó, lớp biểu mô là lớp lót trong cùng bao phủ bên trong lòng thực quản. Nó được tạo bởi những tế bảo mỏng và dẹt được gọi là tế bào vảy.
- Lớp cơ: Nhiệm vụ co bóp nhịp nhàng để đẩy thức ăn dọc theo chiều dài thực quản xuống dạ dày.
- Lớp mô liên kết: Đây là lớp ngoài cùng thực quản, tạo nên bởi tổ chức mô xơ liên kết.
Các loại ung thư thực quản phổ biến
Ung thư thực quản là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản. Bao gồm hai loại chính là:1
- Ung thư biểu mô tế bào vảy: Ung thư này bắt nguồn từ lớp tế bào vảy lót bên trong thực quản. Nó thường xảy ra ở phần trên và phần giữa của thực quản. Tuy nhiên, ung thư có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào dọc theo thực quản.
- Ung thư biểu mô tuyến: Ung thư này bắt nguồn từ các tế bào tuyến. Loại tế bào này không thường xuyên có mặt trong thực quản. Ở những người bị trào ngược dạ dày thực quản lâu năm. Phần dưới thực quản bị ảnh hưởng và chuyển đổi tế bào vảy thành tế bào tuyến để tạo dịch tiết, bảo vệ niêm mạc chống lại acid dạ dày.
Ung thư thực quản là nguyên nhân phổ biến thứ sáu gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới. Đây là bệnh lý ác tính đứng hàng thứ tư trong ung thư tiêu hóa. Bệnh lý này thường gặp ở bệnh nhân lớn tuổi, nam giới mắc nhiều hơn nữ giới. Tỷ lệ mắc bệnh khác nhau ở các vị trí địa lý khác nhau. Ở một số vùng, tỷ lệ mắc ung thư thực quản cao hơn. Điều này có thể là do nơi đây có nhiều người sử dụng thuốc lá, rượu bia hoặc do thói quen dinh dưỡng đặc biệt, tình trạng béo phì cao.
Nguyên nhân ung thư thực quản
Cho đến hiện nay, các chuyên gia vẫn chưa tìm được nguyên nhân ung thư thực quản rõ ràng. Ung thư thực quản xảy ra khi các tế bào trong thực quản phát triển bất thường (đột biến). Có những yếu tố nguy cơ làm cho các tế bào phát triển và phân chia ngoài tầm kiểm soát. Các tế bào bất thường tích tụ tạo thành một khối u trong thực quản. Ung thư có thể phát triển xâm lấn các cấu trúc lân cận và di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.2
Dấu hiệu ung thư thực quản
1. Dấu hiệu điển hình của ung thư thực quản
Trong giai đoạn sớm, triệu chứng ung thư thực quản khá mờ nhạt. Song, vẫn có một số dấu hiệu điển hình cảnh báo nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:1
- Bệnh nhân thỉnh thoảng sẽ khó chịu vì có cảm giác nuốt vướng. Sau đó, cảm giác nuốt nghẹn tăng dần, bắt đầu từ thức ăn đặc, dần dần chuyển sang thức ăn lỏng, thường tiến triển từ từ sau 3 – 4 tháng.
- Người bệnh còn có thể cảm thấy đau khi nuốt.
- Cảm giác đau sau xương ức.
- Trường hợp nếu khối u nằm ở đoạn thấp thực quản, người bệnh có thể gặp tình trạng đau bụng.
2. Một số biểu hiện phối hợp khác
- Ợ hơi.
- Nôn mửa.
- Tăng tiết nước bọt.
- Sặc: Đây cũng có thể là triệu chứng hoặc biến chứng của rò thực quản và khí phế quản do ung thư xâm lấn.
- Hạch cổ, đôi khi sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả 2 bên.
3. Dấu hiệu ở toàn thân
- Giảm cân không chủ ý.
- Da sạm, khô.
- Thiếu máu.
- Mệt mỏi, thiếu sức sống.
4. Dấu hiệu cảnh báo ung thư xâm lấn
Ngoài ra, còn có thể xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo ung thư xâm lấn như:
- Chảy máu thực quản: Biểu hiện nôn ra máu, đi ngoài phân đen.
- Viêm phổi.
- Ho kéo dài do rò thực quản – phế quản.
- Nói khó.
Ai dễ mắc ung thư thực quản hơn?
Dù không có nguyên nhân ung thư thực quản rõ ràng, nhưng các chuyên gia cho thấy có tồn tại một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh ung thư thực quản. Bao gồm các yếu tố dưới đây:1 2 3
1. Người sử dụng nhiều thuốc lá và rượu
Sử dụng nhiều thuốc lá và lạm dụng rượu bia tuy không phải là nguyên nhân ung thư thực quản rõ ràng. Tuy nhiên, các sản phẩm thuốc lá, bao gồm: thuốc lá điếu, xì gà, tẩu và thuốc lá nhai, lại là một yếu tố nguy cơ chính gây ung thư thực quản. Người sử dụng thuốc lá càng nhiều và thời gian càng lâu thì nguy cơ ung thư càng cao. Uống rượu cũng làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.
2. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Thông thường, dạ dày tạo ra acid mạnh và các enzym để giúp tiêu hóa thức ăn. Ở một số người, acid có thể trào ngược từ dạ dày lên phần dưới của thực quản.
3. Barrett thực quản
Nếu tình trạng trào ngược acid dạ dày diễn ra trong thời gian dài có thể làm tổn thương lớp niêm mạc bên trong của phần dưới thực quản. Hậu quả là làm cho các tế bào vảy lót thực quản được thay thế bằng các tế bào tuyến. Các tế bào tuyến này có bản chất giống như các tế bào lót dạ dày và ruột non. Nó có khả năng chống lại acid dạ dày cao hơn.
Tình trạng này được gọi là Barrett thực quản. Người bị trào ngược dạ dày thực quản càng lâu thì càng có nhiều khả năng mắc bệnh Barrett thực quản. Những đối tượng này có nguy cơ cao hơn nhiều về phát triển ung thư biểu mô tuyến của thực quản hơn so với người không bị.
4. Béo phì, chế độ dinh dưỡng và thói quen ăn uống
Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc bệnh ung thư thực quản cao hơn người bình thường.
Một số chất trong chế độ ăn uống có thể làm tăng nguy cơ ung thư thực quản. Ví dụ, đã có những gợi ý nhưng chưa được chứng minh rõ ràng rằng, chế độ ăn nhiều thịt được chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư thực quản. Mặt khác, ăn nhiều trái cây và rau quả có thể làm giảm nguy cơ ung thư thực quản.
Thường xuyên uống chất lỏng quá nóng (nhiệt độ 149°F hoặc 65°C – nóng hơn nhiều so với một tách cà phê thông thường) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư thực quản dạng tế bào vảy. Đây có thể là kết quả của việc các tế bào lót thực quản bị tổn thương lâu dài do chất lỏng nóng.
5. Co thắt tâm vị
Trong tình trạng này, cơ ở đầu dưới của thực quản không thư giãn đúng cách. Thức ăn và chất lỏng được nuốt khó đi vào dạ dày và có xu hướng đọng lại ở thực quản dưới, trở nên căng ra (giãn ra) theo thời gian. Các tế bào lót thực quản ở khu vực đó có thể bị kích thích do tiếp xúc với thức ăn trong thời gian dài hơn bình thường.
6. Các yếu tố nguy cơ khác
- Tuổi tác: Khả năng mắc bệnh ung thư thực quản tăng lên theo tuổi tác. Dưới 15% các trường hợp ung thư thực quản gặp ở những người dưới 55 tuổi.
- Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc ung thư thực quản cao hơn nữ giới.
- Béo phì: Những người thừa cân hoặc béo phì (rất thừa cân) có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tuyến thực quản.
- Hoạt động thể chất: Những người tham gia hoạt động thể chất thường xuyên có thể có ít nguy cơ mắc ung thư biểu mô tuyến thực quản hơn.
Đến nay, nguyên nhân ung thư thực quản vẫn chưa rõ ràng. Nhưng vẫn có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Nếu bạn có những yếu tố nguy cơ được kể trên đây, hoặc có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư nào. Bạn hãy đến cơ sở y tế để được tầm soát định kỳ ung thư thực quản. Hy vọng bài viết trên đây của Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa 1 Phan Lương Huy đã cung cấp những thông tin cần thiết, giúp bạn biết được có những nguyên nhân ung thực quản nào. Nếu các bạn có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi cần tư vấn thì hãy liên hệ với chúng tôi nhé!
Nguồn tham khảo / Source
Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.
-
Esophageal Cancerhttps://www.webmd.com/cancer/esophageal-cancer
Ngày tham khảo: 02/10/2023
-
What Causes Esophageal Cancer?https://www.cancer.org/cancer/esophagus-cancer/causes-risks-prevention/what-causes.html
Ngày tham khảo: 02/10/2023
-
Esophageal Cancer Risk Factorshttps://www.cancer.org/cancer/esophagus-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html
Ngày tham khảo: 02/10/2023