YouMed

Những triệu chứng ung thư thận mà bạn không thể bỏ qua

Bác sĩ NGUYỄN ĐOÀN TRỌNG NHÂN
Tác giả: Bác sĩ Nguyễn Đoàn Trọng Nhân
Chuyên khoa: Đa khoa

Ung thư thận là bệnh lý ung thư thường gặp đứng thứ 14 trên thế giới. Khi ung thư thận di căn, khả năng sống sót sau 5 năm chẩn đoán bệnh của bệnh nhân chỉ khoảng 10%. Do đó, việc nhận ra các dấu hiệu của ung thư thận càng sớm sẽ giúp việc điều trị đạt hiệu quả cao. Hãy cùng YouMed tìm hiểu những triệu chứng của ung thư thận qua bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây ung thư thận

Ung thư thận là ung thư khởi nguồn từ tế bào mô thận. 70% trường hợp ung thư thận là ung thư dạng vảy – còn gọi là ung thư thế bào vảy thận (renal cell carcinoma). Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc ung thư thận, kể cả trẻ em. Bệnh ung thư thận ở trẻ khác với bệnh ở người lớn và có tên gọi là u Wilms.

Minh họa hai quả thận của cơ thể người
Hai quả thận của cơ thể người

Mặc dù hiện nay vẫn chưa có kết luận chính xác về nguyên nhân của bệnh ung thư thận nhưng vẫn có một số yếu tố nguy cơ phối hợp gây nên bệnh.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư thận gồm

Giới tính và tuổi tác

Nguy cơ mắc ung thư thận tăng dần theo tuổi. Độ tuổi mắc ung thư thận nhiều nhất là 75 tuổi. Tuy nhiên, khoảng ½ bệnh nhân ung thư thận dưới 65 tuổi.

Đàn ông có nguy cơ mắc ung thư thận gấp 2 lần phụ nữ.

Quốc gia và chủng tộc

Tần suất bị ung thư thận tăng cao ở những quốc gia ở cực bắc. Tần suất này ở các quốc gia Đông Nam Á rơi vào khoảng 2/100.000 dân. Có nghĩa là cứ 100.000 người thì có 2 người bị ung thư thận. Và Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia ít bị ung thư thận.

Ngoài ra, người da màu dễ mắc ung thư thận hơn người da trắng.

Hút thuốc lá

Hút thuốc lá được coi là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác nhau. Người đang hút thuốc lá có khả năng mắc ung thư thận cao gấp 1.3 lần. Người từng hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc bệnh gấp 1.15 lần so với người chưa từng hút thuốc lá.

Ở các nước phát triển, 6% trường hợp tử vong do ung thư thận được quy kết là do thuốc lá gây ra.

Béo phì

Nhiều nghiên cứu chỉ ra thừa cân làm tăng 27% nguy cơ ung thư thận và béo phì tăng 77% khi so sánh khả năng mắc bệnh giữa những đối tượng có cân nặng bình thường (BMI < 25) và những người bị thừa cân (BMI 25 – 30), béo phì (BMI>30).

Tăng huyết áp

Mặc dù chưa rõ nguyên nhân nhưng nhiều người bệnh mắc ung thư thận được chẩn đoán có liên quan đến bệnh tăng huyết áp.

Đái tháo đường

Tình trạng insulin có nhiều trong máu ở bệnh nhân đái tháo đường type 2 làm tăng nguy cơ ung thư thận. Tỷ lệ những người bị đái tháo đường mắc ung thư thận lên đến 40%.

Triệu chứng ung thư thận

Hình minh hoạ ung thư thận
Hình minh hoạ ung thư thận (bên phải)

Dấu hiệu ung thư thận tại chỗ

Tiểu ra máu

Đây là triệu chứng ung thư thận gây ra nhiều lo âu nhất cho bệnh nhân. Người bệnh phát hiện tình trạng nước tiểu đặc như nước trà, thậm chí có màu đỏ, vẩn đục. Tuy nhiên, không dễ để xác định màu sắc và trạng thái của nước tiểu bằng mắt thường. Do đó cần tiến hành xét nghiệm nước tiểu khi cần thiết. 

18% bệnh nhân bị ung thư thận tiểu ra máu. Tuy nhiên, đa số trường hợp tiểu máu không phải là dấu hiệu ung thư thận mà liên quan đến các bệnh như sỏi thận hoặc nhiễm trùng bàng quang. Đôi khi, chấn thương ở bụng dưới, gây chấn thương bàng quang cũng có thể tiểu ra máu.

Đau hông lưng

Đau hông lưng là một triệu chứng ung thư thận gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Khoảng 10% bệnh nhân bị ung thư thận mắc triệu chứng này. Tuy vậy, dấu hiệu đau hông lưng có thể bắt gặp ở nhiều bệnh lý khác như:

  • Đau cơ do tập luyện, nằm ngủ sai tư thế cũng gây ra đau hông lưng.
  • Sỏi thận kẹt ở niệu quản – ống dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang. Bệnh lý sỏi kẹt niệu quản này có tên gọi khác là cơn đau quặn thận. Thông thường sẽ đau rất dữ dội.

Đau bụng

10% trường hợp ung thư thận có triệu chứng đau bụng.

Tuy nhiên, rất nhiều bệnh lý khác có thể gây ra đau bụng. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ có thể sờ nắn thấy một khối u khu vực hông lưng. Khối ung thư thận thường cứng chắc, không u gồ nhiều, trơn láng, ấn bóp không đau và sẽ di động lên xuống khi bệnh nhân hít vào thở ra.

Đối với những dấu hiệu khó xác định như thế này, bác sĩ cần tiến hành các xét nghiệm liên quan để loại trừ các bệnh nguy hiểm tức thời như: viêm tụy cấp, tắc mạch máu ruột, phình động mạch chủ bụng. Thông thường, siêu âm bụng có thể góp phần gợi ý chẩn đoán bệnh trong trường hợp này.

Mệt mỏi, sụt cân

Không chỉ là triệu chứng ung thư thận mà rất nhiều loại ung thư khác cũng có triệu chứng này. Tình trạng sụt cân không tự chủ có thể gặp ở người mất khả năng vận động như gãy xương, người già yếu, ăn uống kém, bệnh dạ dày, hoặc suy giảm miễn dịch.

Táo bón, buồn nôn

Triệu chứng này không chỉ nằm trong nhóm dấu hiệu ung thư thận mà có vô vàn nguyên nhân khác gây ra. Vì vậy, bạn cần quan tâm đến bản thân và khám sức khỏe định kỳ hàng năm hoặc mỗi 6 tháng để được siêu âm bụng và chụp X-quang ngực kiểm tra.

Trong các dấu hiệu ung thư thận này, 3 dấu hiệu điển hình triệu chứng ung thư thận là:

  • Tiểu ra máu.
  • Đau hông lưng.
  • Sờ thấy khối u ở hông lưng.

Khi một bệnh nhân có cả 3 triệu chứng này, khả năng cao là đang mắc ung thư thận. Tuy nhiên, tỉ lệ một bệnh nhân ung thư thận có đầy đủ cả 3 dấu hiệu chỉ khoảng 9%.

Các biểu hiện do di căn

Dấu hiệu ung thư thận đã di căn cũng được xem là triệu chứng ung thư thận mà bạn cần quan tâm. Các cơ quan thường bị di căn do ung thư thận là:

  • Phổi: Bệnh nhân có thể khó thở, bị tràn dịch phổi, ho khan kéo dài.
  • Xương: Xương bị di căn thường đau nhiều, không giảm dù uống thuốc giảm đau. Vị trí di căn thường dễ bị gẫy xương.

Đôi khi các biểu hiện di căn lại là triệu chứng đầu tiên xuất hiện trước các dấu hiệu ung thư thận tại chỗ.

Hội chứng cận ung

Do ung thư thận có khả năng gây tiết ra nhiều loại nội tiết tố trong cơ thể. Các chất nội tiết này quá nhiều sẽ dẫn đến rối loạn chức năng cơ thể nói chung. Tập hợp các biểu hiện triệu chứng rối loạn nội tiết cơ thể do khối u tiết ra được gọi là hội chứng cận ung.

  • Thiếu máu: Thường gặp ở các trường hợp ung thư thận kéo dài nhiều tháng, khoảng 29 – 88% trường hợp.
  • Rối loạn chức năng gan: Gan có thể bị suy, tổn thương dù chưa bị di căn đến. Gan suy yếu dẫn đến mệt mỏi, uể oải, sụt cân.
  • Sốt: Chiếm khoảng 20% trường hợp bệnh, thường đi kèm với rối loạn chức năng gan.
  • Suy mòn, suy yếu.
  • Cục máu đông: Có thể dẫn đến tắc mạch, do khối u tiết ra các yếu tố tăng đông máu.

Kết luận

Ung thư thận không thường gặp ở nước ta. Tuy nhiên những đối tượng nam giới hút thuốc lá, béo phì thường dễ mắc bệnh lý này. Ung thư thận có 3 triệu chứng điển hình: Tiểu máu, đau hông lưng và sờ thấy khối u thận. Ngoài biểu hiện do khối u thận tại chỗ thì có thể có các triệu chứng do nội tiết tố bất thường mà nó tiết ra. Đôi khi biểu hiện của triệu chứng di căn là triệu chứng đầu tiên của ung thư. Bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra sức khoẻ định kỳ hoặc gặp bác sĩ để được tư vấn những câu hỏi như ung thư thận có chữa được không hoặc những vấn đề liên quan.

Đặt khám tiện lợi cùng YouMed

+25 Bệnh viện
+700 Bác sĩ
+89 Phòng khám
Đặt khám không chờ đợi

Đặt khám
không chờ đợi

Nhắn tin với bác sĩ

Nhắn tin
với bác sĩ

Gọi video với bác sĩ

Gọi video
với bác sĩ

Mua sản phẩm y tế giá tốt

Mua sản phẩm
y tế giá tốt

Lưu trữ hồ sơ y tế

Lưu trữ
hồ sơ y tế

Đọc tin y tế chính thống

Đọc tin y tế
chính thống

Tải ứng dụng YouMed

Nguồn tham khảo / Source

Trang tin y tế YouMed chỉ sử dụng các nguồn tham khảo có độ uy tín cao, các tổ chức y dược, học thuật chính thống, tài liệu từ các cơ quan chính phủ để hỗ trợ các thông tin trong bài viết của chúng tôi. Tìm hiểu về Quy trình biên tập để hiểu rõ hơn cách chúng tôi đảm bảo nội dung luôn chính xác, minh bạch và tin cậy.

  1. Ghislaine Scelo và Tricia L. Larose, Epidemiology and Risk Factors for Kidney Cancer, American Society of Clinical Oncology, 2018 Dec 20; 36(36): 3574–3581

  2. Elizabeth Shephard, Richard Neal, Peter Rose, Clinical features of kidney cancer in primary care: a case-control study using primary care records, British Journal of General Practice, April 2013; 63(609): e250–e255

Chia sẻ thông tin hữu ích này cho mọi người