Ung thư tế bào hắc tố có thể phòng ngừa được không?

Ung thư tế bào hắc tố (Melanoma) là 1 loại ung thư ở da. Đây không phải loại thường gặp nhất nhưng là loại nguy hiểm nhất do nó thường di căn. Ung thư xảy ra khi các tế bào tạo sắc tố (Melanocyte) đột biến và tăng sinh không kiểm soát. Hầu hết các tế bào sắc tố hiện diện ở da. Tuy nhiên, ung thư có thể gặp ở mắt và các cơ quan khác. Các yếu tố dễ mắc ung thư gồm tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, có làn da sáng màu, người thân trong gia đình bị ung thư tế bào hắc tố và một số yếu tố khác.

Nguyên nhân gây ung thư tế bào hắc tố

Ung thư xảy ra khi có bất thường ở các tế bào tạo sắc tố melanin cho da. Bình thường, các tế bào da phát triển có kiểm soát và theo trật tự. Các tế bào mới khỏe mạnh sẽ đẩy những tế bào già hơn lên trên bề mặt da. Ở đây, tế bào già sẽ chết và cuối cùng bong tróc ra. Khi có tổn thương DNA, các tế bào mới bắt đầu phát triển mất kiểm soát và cuối cùng tạo thành 1 khối các tế bào ung thư.

Điều gì gây tổn thương DNA và nó dẫn đến ung thư như thế nào vẫn chưa được làm rõ. Sự kết hợp nhiều yếu tố, gồm yếu tố môi trường và gen, được cho là gây ra ung thư. Các bác sĩ vẫn tin rằng tiếp xúc nhiều với tia cực tím từ mặt trời hoặc các loại đèn nhuộm da là nguyên nhân dẫn đến ung thư tế bào hắc tố.

Tia cực tím không gây ra tất cả các loại ung thư tế bào hắc tố. Có những loại ung thư tế bào hắc tố gặp ở những vị trí không tiếp xúc với ánh sáng. Điều này có nghĩa là còn có các yếu tố khác làm bạn có nguy cơ mắc ung thư.

Các yếu tố nguy cơ dễ làm bạn dễ mắc ung thư tế bào hắc tố

Có làn da sáng màu

Có ít sắc tố (melanin) ở da nghĩa là da bạn ít được bảo vệ khỏi tia cực tím hơn. Nếu tóc bạn màu vàng hoặc đỏ, màu mắt sáng, dễ bị tàn nhang hoặc cháy nắng, bạn dễ bị ung thư tế bào hắc tố hơn người có nước da sậm màu hơn. Tuy nhiên, ung thư vẫn có thể gặp ở những người có nước da sậm màu hơn.

Có tiền sử bị cháy nắng

Cháy nắng nặng gây nổi bóng nước có thể tăng nguy cơ bị ung thư cho bạn.

Tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím

Tiếp xúc với tia cực tím từ mặt trời hoặc các loại đèn nhuộm da có thể tăng nguy cơ ung thư da cho bạn, bao gồm cả ung thư tế bào hắc tố.

Sống gần đường xích đạo hoặc ở vùng cao

Những người sống ở gần đường xích đạo của Trái đất, nơi các tia mặt trời chiếu trực tiếp hơn, sẽ tiếp xúc với 1 lượng lớn tia cực tím hơn là những người sống ở vùng gần cực nam và cực bắc. Hơn thế nữa, nếu bạn sống ở vùng cao, bạn sẽ tiếp xúc nhiều tia cực tím hơn.

Có nhiều nốt ruồi hoặc các nốt ruồi bất thường

Có trên 50 nốt ruồi bình thường trên cơ thể tăng nguy cơ bị ung thư. Mặt khác, có các nốt ruồi bất thường cũng tăng nguy cơ ung thư của bạn. Các nốt ruồi này lớn hơn nốt ruồi bình thường, giới hạn không đều và có sự trộn lẫn nhiều màu sắc.

Gia đình có người thân bị ung thư tế bào hắc tố

Nếu người thân như bố mẹ, con cái hoặc anh chị em ruột bị ung thư tế bào hắc tố, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc ung thư.

Suy giảm hệ miễn dịch

Những người bị suy giảm hệ miễn dịch tăng nguy cơ bị ung thư tế bào hắc tố và các loại ung thư khác. Hệ miễn dịch bị suy giảm khi bạn uống 1 loại thuốc ức chế hệ miễn dịch như sau khi được ghép cơ quan hoặc bạn mắc 1 loại bệnh gây suy giảm hệ miễn dịch như HIV/AIDS.

Các biện pháp phòng ngừa

Tránh tiếp xúc ánh sáng mặt trời

Nhiều vùng có tia cực tím mạnh nhất từ 10 giờ đến 16 giờ. Do đó, hãy sắp xếp các hoạt động ngoài vào các thời gian khác so với khung giờ trên.

Tránh tia cực tím vào lúc nó mạnh nhất giúp bạn tránh được tình trạng cháy da và sạm da. Hai tình trạng này gây tổn thương da và tăng nguy cơ bị ung thư da cho bạn. Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời tích tụ dần theo thời gian cũng có thể gây ung thư da.   

Sử dụng kem chống nắng

Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với chỉ số SPF ít nhất là 30. Thoa lại kem chống nắng mỗi 2 giờ, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đi bơi hoặc đổ mồ hôi.

Mặc quần áo bảo hộ

Mặc quần áo dài tay, có lỗ dệt nhỏ và tối màu che được cả chân tay. Thêm vào đó, đội mũ rộng vành sẽ che chắn tốt hơn là mũ lưỡi trai. Đừng quên mang kính mát, hãy chọn loại chống được cả tia UVA và UVB. Sử dụng ô dù khi đi dưới trời nắng.

Tránh các loại đèn nhuộm da

Tia cực tím từ các loại đèn nhuộm da có thể tăng nguy cơ bị ung thư cho bạn.

Tập thói quen quan sát da hằng ngày để dễ nhận biết khi có thay đổi ở da

Kiểm tra da thường xuyên xem có thay đổi ở nốt ruồi hoặc có khối gì mới ở da không. Đồng thời cũng kiểm tra cả các thay đổi ở tàng nhan và các vết bớt.

Tóm lại, ung thư tế bào hắc tố là 1 loại ung thư ở da. Có nhiều yếu tố thuận lợi làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Trong đó, tiếp xúc với tia cực tím được cho là nguyên nhân chính gây nên ung thư. Có nhiều phương pháp bạn có thể áp dụng để phòng ngừa tránh bị ung thư tế bào hắc tố. Nếu còn điều gì chưa rõ bạn hãy liên hệ ngay với bác sĩ của bạn nhé.