Nổi hạch dưới cằm có phải là dấu hiệu của ung thư?

Bỗng một ngày bạn thức dậy và phát hiện khối sưng hạch bất thường. Bạn lo lắng và hoang mang không biết nổi hạch dưới cằm có nguy hiểm không? Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng này là gì? Có phải do ung thư hay một bệnh lý nào khác không? Tất cả những thắc mắc này của bạn sẽ được Bác sĩ Phan Văn Giáo giải đáp trong bài viết sau đây.

Nổi hạch ở dưới cằm là gì?

Cơ thể chúng ta được duy trì khỏe mạnh nhờ vào sự vận hành tuyệt vời của hệ thống miễn dịch, bao gồm cả hệ thống bạch huyết gồm: hạch bạch huyết và hệ thống mạch bạch huyết vận chuyển.

Các hạch bạch huyết là những tuyến nhỏ, đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dòng lưu thông dịch bạch huyết. Dịch bạch huyết từ khắp cắc nơi trong cơ thể lưu thông qua hệ thống bạch huyết và các hạch – nơi lưu trữ các tế bào bạch cầu. Đây là những “nhân vật” đóng vai trò tiêu diệt vật lạ xâm nhập vào cơ thể.

Do vậy hạch bạch huyết được ví như một “trạm kiểm soát quân sự” của cơ thể. Khi vi khuẩn, vi rút hay tế bào bất thường xuất hiện, chúng sẽ nhanh chóng bị giữ lại tại đây. Sự tích tụ các vật thể lạ này sẽ gây ra các phản ứng sưng hạch.

Các hạch bạch huyết phân bố ở khắp nơi trong cơ thể chúng ta: ở nách, dưới hàm, dưới cằm, hai bên cổ, trên xương đòn… Thông thường phản ứng sưng lên của hạch là biểu hiện của nhiễm trùng tại vị trí hoặc vùng lân cận nơi nó phân bố. Do đó, nổi hạch ở dưới cằm là tình trạng sưng lên của các hạch bạch huyết vùng dưới cằm mà chúng ta có thể sờ hoặc nhìn thấy được.

Nổi hạch dưới cằm có phải là dấu hiệu của ung thư?

Đây có lẽ là vấn đề được nhiều người quan tâm và lo lắng nhất! Khi nổi hạch ở cổ dưới cằm, bạn sẽ tự hỏi liệu đây có phải ung thư? Tuy nhiên đa số các trường hợp nổi hạch chủ yếu là do phản ứng viêm nhiễm. Mặc dù ung thư vẫn có khả năng xuất hiện nhưng với tỉ lệ rất thấp.

• Ung thư di căn đến hạch: Các tế bào ung thư ở vùng lân cận như: miệng, họng, tuyến giáp, tuyến nước bọt..; hoặc từ cơ quan xa cũng có thể di căn (lây lan) đến các hạch bạch huyết. Đó là do có sự thông thương của hệ thống máu – bạch huyết trong cơ thể.
• Bệnh bạch cầu.
• Ung thư tại hạch bạch huyết: Bệnh Hodgkin.

Đặc điểm của hạch hodgkin là: hạch nổi to, cứng chắc như đá, không đau. Hạch xuất hiện từ thượng đòn trái, lan lên cổ rồi sang hai bên nách. Người mắc bệnh sẽ xuất hiện những đợt sốt, đi kèm với nổi thêm hạch. Bệnh có nguy cơ gây tử vong nếu không điều trị.

Trong trường hợp nổi hạch ở dưới cằm do ung thư bạn cần chú ý các dấu hiệu cảnh báo sau:

• Khối sưng hạch không mềm, có cảm giác cứng, không đau khi sờ chạm.
• Khối sưng hạch tồn tại lâu ngày trên vài tuần.

Các triệu chứng liên quan có thể thay đổi tùy vào loại ung thư như:

• Vết loét không lành tại các vị trí khác trên cơ thể.
• Khó nuốt.
• Các thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc của mụn cóc, nốt ruồi, vết loét miệng.
• Ho dai dẳng.
• Giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Sốt, đổ mồ hôi đêm.
• Suy nhược cơ thể.

Triệu chứng nổi hạch ở dưới cằm

Tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng bị nổi hạch ở dưới cằm mà triệu chứng có thể thay đổi. Các hạch ở cằm khi sưng lên có thể có kích thước từ bé như hạt đậu cho đến lớn hơn quả ô liu. Hạch sờ mềm hoặc dai, cứng. Nổi hạch dưới cằm và đau hoặc không. Nổi hạch ở cằm có thể khiến bạn gặp khó khăn trong vận động cổ; gây đau khi nhai hoặc quay đầu.

Bạn cũng có thể gặp các triệu chứng khác kèm theo như:

• Nổi các hạch bạch huyết khác kèm theo như: hạch ở bẹn, dưới cánh tay.
• Các triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp trên: Ho, hắt hơi, sổ mũi, đau họng…
• Sốt, mệt mỏi.
• Đau tai.
• Đau răng.
• Sưng nướu.
• Các dấu hiệu thay đổi ở da.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Nguyên nhân nổi hạch ở dưới cằm

Có rất nhiều nguyên nhân lành tính hoặc ác tính gây nổi hạch ở dưới cằm. Các nguyên nhân đó có thể bắt nguồn tại chỗ hoặc toàn thân. Nguyên nhân lành tính thường gặp đó là do tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể (tại chỗ hoặc toàn thân). Các hạch bạch huyết thường sưng lên khi bị nhiễm trùng, hay có sự xâm nhập của tế bào lạ; hoặc do căng thẳng. Khi hạch nổi nghĩa là hệ thống miễn dịch của bạn đang hoạt động hiệu quả để loại bỏ tác nhân gây hại.

Các nguyên nhân chính

Nổi hạch ở dưới cằm có thể là do các nguyên nhân sau đây:

• Cảm cúm.
• Nhiễm vi khuẩn, virus gây hại.
• Nhiễm trùng răng.
• Nhiễm trùng đường hô hấp trên.
• Viêm xoang.
• Nhiễm trùng tai.
• Viêm họng, viêm amidan.
• Mọc răng ở trẻ nhỏ.
• Nhiễm trùng da.
• Viêm mô tế bào vùng mặt.
• Người mắc bệnh sởi, thủy đậu.
• Người mắc HIV, giang mai, lậu, chlamydia hoặc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Bệnh bạch cầu đơn nhân.
• Lao hạch.

Các nguyên nhân nghiêm trọng khác

Một số tình trạng nghiêm trọng hơn có thể khiến các hạch toàn thân sưng lên, trong đó có hạch dưới cằm. Ví dụ:

• Rối loạn hệ thống miễn dịch (lupus, viêm khớp dạng thấp): Các rối loạn miễn dịch làm thay đổi đáp ứng của hệ miễn dịch cơ thể đối với các tác nhân. Hệ miễn dịch có thể nhận biết sai các thành phần trong cơ thể và phản ứng chống lại; gây ra triệu chứng hạch nổi ở dưới cằm và nhiều vị trí khác nhau trong cơ thể. Trong những bệnh lý này, bệnh nhân thường có nhiều triệu chứng ở các cơ quan khác nhau chứ không phải chỉ ở các hạch bạch huyết.
• Ung thư: các tế bào ung thư lây lan trong cơ thể đến các hạch bạch huyết dưới cằm cũng có thể gây ra triệu chứng nổi hạch dưới cằm như: ung thư vòm họng, ung thư tuyến giáp. Ngoài ra, ung thư cũng có thể xuất phát từ ngay trong các hạch bạch huyết (Lymphoma).
• Một số loại thuốc và phản ứng dị ứng thuốc có thể gây nổi hạch dưới cằm như: thuốc chống sốt rét.

Các nguyên nhân không phổ biến

Các nguyên nhân khác gây sưng hạch bạch huyết nhưng không phổ biến gồm:

• Sốt mèo cào.
• Viêm nướu.
• Bệnh bạch cầu.
• Lở miệng.
• Bệnh toxoplasmosis.
• Bệnh lao.
• Hội chứng Sezary.
• Bệnh zona.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Tình trạng nổi hạch dưới cằm có thể do nguyên nhân lành tính hoặc ác tính; trong đó đa phần là do viêm nhiễm tại chỗ. Trường hợp hạch viêm, bạn cũng cần được điều trị triệt để. Nếu không, hạch viêm cũng có thể gây sưng nề mặt hoặc nổi hạch dưới cằm và đau; đi kèm với phản ứng của các hạch khác vùng đầu cổ; gây khó khăn trong việc cử động, nhai, nuốt, nói chuyện. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sốt cao, mệt mỏi, ảnh hưởng đến sức khỏe và công việc.

Bên cạnh đó, vị trí dưới cằm cũng khiến nhiều người nhầm lẫn với tình trạng nổi hạch dưới hàm. Vì vậy, việc thăm khám sẽ giúp người bệnh xác định rõ vị trí của hạch và có hướng điều trị kịp thời.

Chúng ta không nên chủ quan nhất là khi khối sưng hạch tồn tại lâu mà không gây đau. Đây có thể là biểu hiện của bệnh lý ác tính như đã kể trên. Nếu không được điều trị kịp thời các bệnh lý này, khả năng tử vong rất cao. Tốt nhất khi phát hiện nổi hạch ở cằm, bạn nên đi khám chuyên khoa và thực hiện các kiểm tra, đánh giá để tìm rõ nguyên nhân.

Bị nổi hạch ở dưới cằm đóng vai trò quan trọng trong việc báo hiệu cũng như tham gia miễn dịch cho cơ thể, đặc biệt là ở vùng đầu cổ. Các tình trạng viêm nhiễm tại chỗ hay toàn thân, cũng như tình trạng ung thư đều có thể gây nổi hạch ở dưới cằm.

Đối với viêm nhiễm, hạch sưng sẽ biến mất khi tình trạng thuyên giảm. Trong khi đó, tình trạng hạch ung thư cần được phát hiện sớm để có hướng điều trị kịp thời. Bạn tuyệt đối không nên chủ quan khi phát hiện các triệu chứng nổi hạch dưới cằm và nên đi khám để được điều trị thích hợp.