Rối loạn ái vật: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Một người có xu hướng tìm kiếm một số loại đồ vật như đồ lót, giày dép, găng tay, đồ cao su để đạt được hứng thú trong tình dục. Đôi khi hứng thú tình dục này còn gây hưng phấn cho họ hơn là một bạn tình. Trong một số trường hợp được xem như là một hành vi tình dục khác thường, nhưng một số trường hợp khác lại được xác định là một rối loạn sức khỏe tâm thần. 

Rối loạn ái vật là gì?

Đầu tiên để nói về rối loạn ái vật hay loạn dục đồ vật đều là những tên gọi để chỉ một sự hấp dẫn tình dục mãnh liệt đối với các vật thể vô tri hoặc các bộ phận cơ thể không được xem là bộ phận sinh dục. Những đồ vật này được coi như công cụ hỗ trợ để đạt cảm hứng tình dục. Nó có thể trở thành rối loạn tâm thần nếu nó gây ra những đau khổ đáng kể về mặt tâm lý cho người mắc và gây hại cho bản thân, người khác.

Đặc điểm chẩn đoán của rối loạn ái vật

Theo sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn sức khỏe tâm thần Hoa Kỳ (DSM-5). Ái vật được đặc trưng bởi một tình trạng trong đó có:

• Sử dụng hoặc lệ thuộc liên tục và lặp đi lặp lại vào các vật thể không sinh sống (như quần lót hoặc giày cao gót).
• Tập trung đặc biệt vào một bộ phận cơ thể (không phải bộ phận sinh dục, chẳng hạn như bàn chân).

Để đạt được hưng phấn tình dục. Chỉ thông qua việc sử dụng vật thể này, hoặc tập trung vào bộ phận cơ thể này, cá nhân mới có thể có được sự thỏa mãn về tình dục.

• Trong khoảng thời gian ít nhất là sáu tháng, tình trạng này lặp đi lặp lại, mãnh liệt, kích thích trí tưởng tượng, sự thúc giục các hành vi liên quan đến các vật thể đó.
• Những tưởng tượng, thôi thúc tình dục hành vi tình dục này gây ra đau khổ đáng kể hoặc làm suy giảm chức năng xã hội.

Một số đặc điểm khác như:

• Những người mắc chứng bệnh này có thể xuất hiện hành vi trộm cắp để đạt được đồ vật mà họ ưa thích.
• Ngoài ra, họ khó có được những giây phút quan hệ tình dục thực sự cùng bạn tình.
• Họ có xu hướng thích ở nhà một mình làm chuyện ấy cùng với đồ vật – ngay cả khi họ đang trong một mối quan hệ với người khác.

Những đồ vật được sử dụng phổ biến

Các đồ vật phổ biến bao gồm đồ lót, giày dép, găng tay, đồ cao su và quần áo da. Một nghiên cứu tương tự cho thấy những loại quần áo giúp che đậy đi phần hông và chân của cơ thể (như tất và váy) được nhiều người mắc rối loạn ái vật hứng thú.

Các bộ phận cơ thể liên quan đến rối loạn ái vật bao gồm bàn chân, ngón chân và tóc. Người mắc chứng ái vật thường giữ, xoa, nếm hoặc ngửi vật đó để thỏa mãn tình dục hoặc yêu cầu bạn tình của họ mặc đồ vật đó trong lúc quan hệ tình dục. Những người ái vật thường có xu hương sưu tập những đồ vât mang lại cảm giác hưng phấn cho họ.

Nguyên nhân của rối loạn ái vật

Rối loạn ái vật thường khởi phát ở tuổi dậy thì, thậm chí có thể phát triển trước tuổi thiếu niên. Không có nguyên nhân cụ thể cho rối loạn ái vật. Một số tác giả cho rằng rằng ái vật phát triển từ những trải nghiệm thời thơ ấu, trong đó một vật thể được liên kết với một hình thức kích thích hoặc thỏa mãn tình dục đặc biệt mạnh mẽ. Các lý thuyết khác tập trung vào thời thơ ấu và thanh thiếu niên liên quan đến thủ dâm và dậy thì.

Thủ dâm nhiều có phải nghiện tình dục? Nhận biết người nghiện tình dục như thế nào? Xem ngay video dưới đây để tìm câu trả lời.

Các mô hình học tập hành vi cho thấy rằng: một đứa trẻ sẽ là “nạn nhân” khi thấy các hành vi tình dục không phù hợp. Chúng có thể học cách bắt chước hoặc sau đó được củng cố hành vi đó. 

Trong các trường hợp liên quan đến nam giới, một số chuyên gia cho rằng rối loạn ái vật có thể xuất phát từ sự nghi ngờ về bản thân mình của nam giới hoặc sợ bị từ chối và sỉ nhục khi quan hệ tình dục theo cách thông thường với đối tác. Bằng cách sử dụng các đồ vật vô tri để dễ dàng kiểm soát, cá nhân có thể tự bảo vệ mình khỏi cảm giác bị sỉ nhục hoặc bù đắp cho cảm giác không thỏa mãn.

Điều trị rối loạn ái vật

Rối loạn ái vật có xu hướng dao động về cường độ và tần suất của sự thôi thúc hoặc hành vi trong suốt cuộc đời của một cá nhân. Do đó, điều trị hiệu quả thường là phải lâu dài.

Một số loại thuốc có thể giúp giảm suy nghĩ ám ảnh liên quan đến rối loạn ái vật. Bên cạnh là nhóm thuốc được gọi là antiandrogens có thể làm giảm đáng kể nồng độ testosterone tạm thời và đã được sử dụng cùng với các hình thức điều trị rối loạn ái vật khác. Thuốc này làm giảm ham muốn tình dục ở nam giới và do đó có thể làm giảm tần suất kích thích thôi thúc tình dục.

Những liệu pháp tâm lý đặc biệt là trị liệu nhận thức hành vi sẽ làm việc tập trung với hệ thống những suy nghĩ của người mắc. Dần dần giúp họ xây dựng hành vi mới thích nghi hơn.

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng việc kết hợp điều trị bằng thuốc với liệu pháp nhận thức hành vi có thể đem lại hiệu quả.

Phân biệt ái vật là hành vi tình dục khác thường

Ái vật như là một hành vi tình dục khác thường là phổ biến và trong nhiều trường hợp nó là vô hại. Theo định nghĩa DSM-5, chỉ nên coi ái vật là một rối loạn khi nó gây ra đau khổ hoặc làm suy giảm khả năng hoạt động bình thường của một người trong cuộc sống hàng ngày.

Xem thêm: Đàn ông và những vấn đề tình dục thường gặp