Những loại thảo dược trị mất ngủ phổ biến và hiệu quả

Giấc ngủ ngày càng trở nên quý giá khi xã hội hiện đại ngày càng bận rộn và càng có nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến giấc ngủ. Có tới một phần ba dân số thế giới không hài lòng với giấc ngủ của họ. Vậy thảo dược trị mất ngủ hiệu quả ra sao, sử dụng như thế nào? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Thạc sĩ Bác sĩ Y học cổ truyền Dư Thị Cẩm Quỳnh để xem những thông tin bạn cần biết.

Thế nào là chứng mất ngủ?

Theo DSM-5 phân loại chứng mất ngủ là người bệnh không hài lòng với số lượng hoặc chất lượng giấc ngủ do khó vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ hoặc không thể trở lại giấc ngủ mặc dù tạo mọi điều kiện để ngủ.

Điều này gây ra tình trạng suy giảm chức năng hoạt động ban ngày như mệt mỏi, cảm thấy thiếu năng lượng, buồn ngủ vào ban ngày, suy giảm khả năng tập trung chú ý, thay đổi tâm trạng, và một số các suy giảm khác.

Những rối loạn về giấc ngủ này không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nào, sử dụng chất kích thích, sử dụng thuốc theo toa. Các triệu chứng phải xuất hiện ít nhất ba đêm mỗi tuần, trong vòng ít nhất ba tháng.

Xem thêm: Khó ngủ: Tìm hiểu nguyên nhân và hướng điều trị

Những loại thảo dược trị mất ngủ

Những thảo dược trị mất ngủ theo Y học cổ truyền được xếp vào nhóm thuốc an thần, có tác dụng dưỡng tâm an thần là trị mất ngủ, hồi hộp, lo sợ, ra mồ hôi trộm; bình Can tiềm dương là trị các chứng chóng mặt hoa mắt, nhức đầu, mặt đỏ, tâm trạng phiền não, dễ cáu gắt, …

Toan táo nhân

Toan táo nhân là nhân phơi khô của hạt quả táo Zizyphus jujuba thuộc họ Táo ta Rhamnaceae đem sao vàng. Toan táo nhân có vị ngọt chua, tính bình, quy vào kinh Can, Tỳ, Thận, Đởm.

Tác dụng chính là Dưỡng tâm an thần, sinh tân chỉ khát. Ứng dụng toan táo nhân trong lâm sàng:

• Tác dụng an thần: trị mất ngủ, hay lo sợ, tim hồi hộp, bốc hỏa.
• Giúp giảm ra mồ hôi, kể cả tự ra mồ hôi và đổ mồ hôi trộm.
• Ngoài ra toan táo nhân còn trị khát nước do thiếu tân dịch sau âm hư, huyết hư
• Liều lượng ngày dùng từ 6 – 12 gam dưới dạng sao đen.

Bá tử nhân

Bá tử nhân là hạt của cây Trắc bá diệp, thuộc loài Thuja orientalis, thuộc họ Trắc bá. Bá tử nhân có vị ngọt tính bình quy vào kinh Tâm, Tỳ. Bá tử nhân có tác dụng bổ huyết, kiện Tỳ, an thần.

Ứng dụng bá tử nhân trong điều trị cơ thể suy nhược, thần kinh suy nhược biểu hiện ăn kém, ngủ ít, sụt cân, thiếu máu.

Liều lượng ngày dùng từ 12 – 14 gam.

Xem thêm: Rối loạn giấc ngủ và những điều nên biết

Viễn chí

Viễn chí là rễ hoặc vỏ rễ bỏ hết lõi của cây Viễn chí (Polygala tenuifolia), thuộc họ Viễn chí (Polygalaceae). Viễn chí có vị đắng tính ấm quy vào kinh Thận, Tâm, Phế.

Tác dụng bổ Tâm Thận, an thần, hóa đàm. Ứng dụng viễn chí trong lâm sàng:

• Dưỡng tâm an thần do huyết hư (thiếu máu) gây hồi hộp, trị mất ngủ, ngủ ít, hay mê.
• Chữa ho, long đàm, di tinh do Thận dương hư, mụn ngọt sưng đau.
• Giải ngộ độc Phụ tử

Liều lượng mỗi ngày dùng từ 3 – 6 gam.

Xem thêm: Có đàm nhiều trong cổ họng? Tại sao?

Lạc tiên

Lạc tiên là bộ phận trên mặt đất, đem phơi khô của cây Lạc tiên (Passiflora foetida), cây thuộc họ Lạc tiên (Passifloracea). Lạc tiên tính bình có tác dụng chính là an thần nên ứng dụng lâm sàng trị mất ngủ, di tinh ở nam giới.

Ngày dùng lạc tiên với liều từ 16 – 30 gam.

Lá vông nem

Dùng lá cây vông nem hay cây hải đồng Erythrina indica thuộc họ Đậu cánh bướm Papilionaceae Lá vong nem có vị nhạt tính bình quy vào hai kinh Can, Thận. Lá có tác dụng an thần thường ứng dụng trong điều trị mất ngủ, hạ sốt.

Xem thêm: Triệu chứng sốt: hiểu như thế nào cho đúng?

Ngày dùng lá vong nem từ 6 – 30 gam. Ngoài ra vỏ cây vông nem còn có tác dụng lợi tiểu, trị thấp khớp. kiết lỵ, với liều từ 8 – 12 gam.

Long nhãn

Long nhãn là phần cùi thịt của quả nhãn Euphoria longana thuộc họ Bồ hòn Sapindaceae đem phơi khô. Long nhãn có vị ngọt tính bình quy vào hai kinh Tâm, Tỳ

Có tác dụng bổ huyết, kiện Tỳ, bổ Thận, an thần Long nhãn được ứng dụng trong điều trị mất ngủ, thiếu máu, suy nhược cơ thể, ăn kém.

Xem thêm: Suy nhược thần kinh: Nguy cơ dẫn đến trầm cảm

Liều lượng ngày dùng từ 6 – 12 gam.

Các bài thuốc dân gian khác trị mất ngủ

Toan táo nhân thang

Bài thuốc gồm các vị thuốc Toan táo nhân, Phục linh, Cam thảo, Tri mẫu, Xuyên khung. Tác dụng dưỡng huyết an thần, thanh nhiệt trừ phiền. Thường ứng dụng trong trị mất ngủ do suy nhược thần kinh.

Xem thêm: Phục thần – Phục linh: Là 1 hay 2 vị thuốc?

Thiên vương bổ tâm đơn

Thiên vương bổ tâm đơn gồm các vị thuốc Sinh địa hoàng, Toan táo nhân, Thiên môn, Bá tử nhân, Đan sâm, Đảng sâm, Viễn chí, Ngũ vị tử, Đương quy, Mạch môn, Huyền sâm, Bạch linh, Cát cánh.

Tác dụng tư âm thanh nhiệt, bổ tâm an thần thường ứng dụng trong trường hợp chữa mất ngủ, ngủ kém, suy nhược thần kinh, tim đập hồi hộp, hay quên, mộng tinh, ra mồ hôi trộm.

Xem thêm: Mộng tinh nhiều có ảnh hưởng gì không và câu trả lời từ bác sĩ

Bài thuốc này có vị thuốc tính nê trệ nên cần thận trọng với người có Tỳ Vị hư nhược, rối loạn tiêu hóa, chán ăn.

Bá tử dưỡng tâm hoàn

Bài thuốc gồm các vị thuốc Bá tử nhân, Mạch môn, Thạch xương bồ, Huyền sâm, Cam thảo, Câu kỷ tử, Đương quy, Phục thần, Thục địa.

Bài thuốc này thường dùng để dưỡng tâm an thần, bổ thận tư âm trong các trường hợp chữa mất ngủ, suy nhược thần kinh, hay quên, hoảng sợ, tim hồi hộp.

Xem thêm: Đãng trí ở người lớn tuổi: Có phải do mắc bệnh Alzheimer?

Lưu ý khi chữa bệnh mất ngủ bằng thảo dược

Chữa bệnh mất ngủ bằng thảo dược cần có sự thăm khám kĩ càng của bác sĩ, chuyên gia đánh giá theo tiêu chí của Y học cổ truyền. Từ đó, bác sĩ lựa chọn những loại thảo dược phù hợp theo từng thể bệnh lý và thể trạng từng người. Người bệnh không nên tự ý sử dụng khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.

Các loại thảo dược có tính an thần, mặc dù an toàn nhưng cần kiểm soát và dùng đúng liều lượng cho phép. Bạn nên sử dụng các loại thảo dược có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, được bào chế và bảo quản đúng cách nhằm tránh tình trạng thảo dược chất lượng kém, không có hiệu quả điều trị.

Ngoài ra, người bệnh cần kết hợp các chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp với điều trị mất ngủ.

Mất ngủ là vấn đề sức khỏe được quan tâm trên thế giới. Các thảo dược chữa mất ngủ luôn được các bác sĩ sử dụng đầu tay. Người bệnh nếu mong muốn dùng thảo dược chữa mất ngủ nên đến các bệnh viện; phòng khám Y học cổ truyền để được khám và điều trị phù hợp.