Ung thư phổi di căn lên não: Dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị

Ung thư phổi đã và đang ngày càng trở nên phổ biến. Không chỉ khu trú ở phổi, khối u còn có khả năng di chuyển đến nhiều nơi trong cơ thể. Có hay không khả năng ung thư phổi di căn lên não? Làm cách nào để nhận biết điều đó? Bác sĩ Phan Văn Giáo sẽ cùng bạn giải đáp ngay sau đây!

Ung thư phổi di căn lên não là gì?

Ung thư bắt đầu ở một nơi trong cơ thể và lây lan sang nơi khác được gọi là di căn. Ung thư phổi di căn lên não nghĩa là ung thư phổi nguyên phát gây ra ung thư thứ phát ở não.

Theo một nghiên cứu uy tín, khoảng 20 đến 40% người trưởng thành mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) sẽ phát triển và di căn não tại một thời điểm nào đó trong thời gian mắc bệnh.¹ Ngoài não còn có các vị trí di căn thường gặp là:

• Nơi khác trong phổi và đường hô hấp.
• Gan.
• Tuyến thượng thận.
• Xương.
• Não và hệ thần kinh

Dấu hiệu ung thư phổi di căn lên não

Nếu bạn hoặc người thân được chẩn đoán ung thư phổi, hãy chú ý đến các triệu chứng di căn não, gồm:

• Giảm trí nhớ, kém tập trung và giảm khả năng suy luận.
• Đau đầu.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Đi đứng loạng choạng.
• Nói khó.
• Cảm giác tê, ngứa ran.
• Co giật.

Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán ung thư phổi di căn lên não

Bên cạnh các triệu chứng kể trên, chẩn đoán hình ảnh có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong chẩn đoán. Các phương pháp hình ảnh được sử dụng có thể gồm:

• MRI.
• CT – scan.

Đôi khi, các bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết khối u để xác định chính xác có ung thư di căn lên não hay không.

Cách điều trị ung thư phổi di căn lên não

Yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn phương pháp điều trị:

• Loại ung thư nguyên phát đã được chẩn đoán.
• Số lượng, vị trí và kích thước các khối u trong não.
• Khả năng di truyền của tế bào ung thư.
• Tuổi tác và sức khỏe.
• Thất bại trong các phương pháp điều trị khác.

Các phương pháp điều trị:

Nhìn chung, điều trị ung thư di căn não phụ thuộc vào loại ung thư phổi ban đầu. Có một điều cần lưu ý rằng khi ung thư phổi di căn lên não, nó vẫn được coi là ung thư phổi, không phải ung thư não.

Các phương pháp điều trị chính cho sự di căn não:

1. Hóa trị

Do sự hiện diện của hàng rào máu não – mạng lưới mao mạch chặt chẽ ngăn độc tố tấn công não, một số loại thuốc hóa trị không thể vượt qua. Hóa trị chỉ hỗ trợ giảm kích thước khối u trong phổi. Từ đó giảm biến chứng di căn lên não.

2. Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được lựa chọn là tuyến phòng thủ đầu tiên của di căn não nếu:

• Không có nhiều khối u.
• Bệnh được kiểm soát tốt.
• Tình trạng sức khỏe bệnh nhân tại thời điểm phát hiện bệnh tốt.

Đây là phương pháp ít được lựa chọn. Chỉ sử dụng phẫu thuật khi khối u dễ tiếp cận. Có thể lựa chọn cắt bỏ u hoàn toàn hoặc một phần để làm giảm nhẹ các triệu chứng.

3. Xạ trị toàn bộ não

Có thể xạ trị toàn bộ não nếu có khối u di căn lên não. Phương pháp này cũng có thể thực hiện kèm theo sau phẫu thuật để giảm sự lây lan ung thư. Đây có thể là một lựa chọn tốt nếu tế bào ung thư có nguy cơ lan rộng, biến chứng.

Tuy nhiên, xạ trị toàn bộ não không được thiết kế riêng để chữa ung thư. Các tác dụng phụ thường gặp là suy giảm trí nhớ, mệt mỏi, phát ban da. Các bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc làm giảm rối loạn chức năng nhận thức do phương pháp điều trị này.

4. Xạ trị vô tuyến lập thể

Đây là liệp pháp bức xạ liều cao nhắm vào một phần não cụ thể. Thường sử dụng cho bệnh nhân có ít khối u. Vì vậy, tác dụng phụ thường ít nghiêm trọng hơn, đồng thời tỷ lệ sống sót cao hơn phương pháp xạ trị toàn bộ não.

5. Liệu pháp miễn dịch

Cục Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt các thuốc ức chế chốt kiểm soát miễn dịch như Nivolumab, Ipilimumab, Pembrolizumab, Atezolimumab, Durvalumab trong điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ. Tại Việt Nam, Pembrolizumab và Atezolimumab đã được Bộ Y tế cấp phép sử dụng.²

6. Liệu pháp điều trị trúng đích

Với mục tiêu là các đột biến gây ung thư, thuốc điều trị trúng đích nhắm thẳng đến các mục tiêu này. Tương tự như hóa trị, các thuốc này kiểm soát khối u tại phổi, hạn chế ung thư phổi di căn lên não.

Xem thêm: Những phương pháp điều trị ung thư phổi mà bạn nên biết

Ung thư phổi di căn não sống được bao lâu?

Nếu ung thư phổi đã di căn lên não, tiên lượng sẽ không tốt. Thời gian sống trung bình của bệnh nhân ung thư phổi di căn não thường dưới 1 năm.³

Khi di căn được phát hiện kịp thời tại giai đoạn sớm, hơn 60% bệnh nhân có thể sống đến 2 năm hoặc lâu hơn.

Ung thư phổi di căn lên não là một biến chứng tiên lượng xấu. Khi thấy bản thân hoặc người thân được chẩn đoán ung thư phổi mà xuất hiện các triệu chứng: đau đầu, buồn nôn, giảm trí nhớ, co giật, động kinh, hãy tìm gặp bác sĩ sớm nhất có thể để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Với các phương pháp điều trị tiên tiến hiện nay cùng sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân, khả năng kéo dài thời gian sống của ung thư phổi di căn não ngày càng được nâng cao.