Có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella cho phụ nữ đang cho con bú?

Sởi, quai bị, rubella đều là những bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp nếu chưa tiêm ngừa vắc-xin phòng bệnh. Hiện nay đã có vắc-xin phối hợp phòng được cả 3 loại bệnh trong cùng 1 mũi tiêm. Vậy, phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella hay không? Cùng tìm hiểu câu trả lời với Dược Nguyễn Hoàng Duy Bảo nào!

Tìm hiểu chung về sởi, quai bị, rubella

Phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella? Trước khi tìm hiểu vấn đề này, thì việc quan tâm đến thông tin chung về 3 bệnh lý này là điều cần thiết.

Sởi, quai bị, rubella đều là những bệnh rất dễ lây qua đường hô hấp. Đặc biệt là nếu chưa tiêm ngừa vắc-xin phòng bệnh. Bệnh lây lan rất nhanh và để lại các biến chứng nguy hiểm về sau, thậm chí là tử vong. Phụ nữ đang mang thai bị nhiễm bệnh có nguy cơ hình thành dị tật bẩm sinh cho thai nhi; sinh non hoặc thai chết lưu. Vì vậy, việc tiêm phòng sởi – quai bị – rubella cho người lớn và cho trẻ em là hết sức cần thiết.

Bệnh sởi

Trong vòng 10 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với ca nhiễm, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng sốt cao, ho, hắt hơi.

Sau mắc bệnh sởi, do sức đề kháng của cơ thể bị suy giảm, bệnh nhân rất dễ bị các biến chứng như: tiêu chảy, nôn mữa, nhiễm trùng tai, viêm phế quản, viêm phổi,…

Nếu phụ nữ mang thai mắc phải bệnh sởi có thể nguy cơ sinh non, trẻ nhẹ cân hoặc tử vong ở thai nhi.¹

Bệnh quai bị

Bệnh quai bị có triệu chứng điển hình khi mắc là sưng và đau ở vùng mang tai, đau đầu, đau nhức cơ, sốt, khó nhai nuốt,… Bệnh quai bị có thể dẫn đến biến chứng điếc, viêm màng não, sưng đau vùng tinh hoàn hoặc buồng trứng, dẫn đến vô sinh.²

Bệnh rubella

Bệnh rubella gây phát ban toàn thân, sốt nhẹ và đau khớp. Phụ nữ mang thai khi nhiễm rubella thì trẻ sinh ra có nguy cơ cao mắc rubella bẩm sinh dẫn đến chậm phát triển trí tuệ và dễ bị dị tật bẩm sinh.³

Vắc-xin phòng sởi – quai bị – rubella

Hiện nay, đã có vắc-xin kết hợp giúp phòng cùng lúc cả 3 bệnh sởi, quai bị, rubella chỉ trong 1 mũi tiêm. Phổ biến nhất là vắc-xin MMR II được sản xuất tại Mỹ.

Lịch tiêm chủng của vắc-xin này như sau:⁴

• Tiêm mũi một vào bất cứ thời gian nào nếu chưa được tiêm ngừa.
• Mũi 2 tiêm cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.
• Riêng với phụ nữ trưởng thành, nên hoàn tất phác đồ tiêm chủng vắc xin phòng 3 bệnh sởi, quai bị, rubella trước khi mang thai ít nhất là 3 tháng.

Giá 1 mũi tiêm theo VNVC Việt Nam hiện nay là 305.000 VNĐ. Tùy theo nơi tiêm dịch vụ mà giá tiêm sẽ có sự chênh lệch.

Phụ nữ đang cho con bú bị sởi – quai bị – rubella nguy hiểm không?

Khi mẹ bị nhiễm các bệnh kể trên, mẹ nên tham vấn ý kiến từ chuyên gia hoặc bác sĩ về những cách tốt nhất để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh cho em bé bú sữa mẹ.⁵

Trong trường hợp này, mẹ có thể vắt sữa của mình ra bình sạch cho con bú. Tuy nhiên, việc này khó đảm bảo 100% không làm lây truyền vi-rút cho bé. Có thể dịch tiết hô hấp mang mầm bệnh đã dính trên tay bà mẹ, trên dụng cụ cho trẻ bú. Vậy, phụ nữ đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella hay không?

Tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella cho phụ nữ đang cho con bú được không?

Phụ nữ đang cho con bú có thể được xem xét tiêm ngừa vắc-xin trên.⁵ Điều này thường xảy ra đối với những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm bệnh. Bao gồm đang ở nơi có nguy cơ bùng phát dịch và chưa từng tiêm vắc-xin này trước đó.

Phụ nữ đang cho con bú có thể tiêm vắc-xin nhưng cần thận trọng. Bạn phải được cán bộ y tế khám, tư vấn, chỉ định tiêm vắc-xin. Hiệu quả của vắc-xin thường bắt đầu xuất hiện sau khoảng từ 2 đến 4 tuần sau khi sử dụng.

Thận trọng khi sử dụng

• Luôn sẵn có dụng cụ cấp cứu tình trạng sốc phản vệ khi tiêm phòng sởi-quai bị-rubella cho người lớn.
• Cần thận trọng với người có tiền sử bị co giật và tổn thương não.
• Quá mẫn với trứng vì vắc-xin sống phòng bệnh sởi và quai bị được nuôi cấy trên phôi gà.
• Giảm tiểu cầu: Gây trầm trọng thêm tình trạng giảm tiểu cầu ở người đang mắc. Mức độ giảm tiểu cầu sẽ tăng khi tiêm nhắc lại lần sau.
• Đối với những trẻ có nhiễm virus HIV nhưng chưa có triệu chứng suy giảm miễn dịch. Vẫn có thể tiêm vắc-xin ở những đối tượng này. Tuy nhiên cần phải theo dõi chặt chẽ bởi khả năng đáp ứng miễn dịch có thể sẽ không bằng so với các trẻ bình thường khác.
• Phải thực hiện test tuberculin trước hoặc đồng thời trong lúc tiêm vắc-xin. Đã có nghiên cứu cho thấy ức chế tạm thời tính nhạy cảm của da với tuberculin.
• Cũng như những loại vắc-xin khác, MMR-II không gây được đáp ứng 100% trên người đã được tiêm chủng.

Tác dụng không mong muốn

Các tác dụng phụ có thể gặp sau khi tiêm vắc-xin ngừa sởi – quai bị – rubella:^{6 7}

• Cảm giác nóng rát hoặc đau nhói ngay tại vùng tiêm.
• Triệu chứng sốt (từ 38°C trở lên), xung quanh vùng tiêm hoặc toàn thân xuất hiện ban đỏ nhưng thường nhẹ.
• Phát ban nhẹ.
• Đau và cứng khớp tạm thời, chủ yếu ở thiếu nữ hoặc phụ nữ trưởng thành chưa có miễn dịch với thành phần rubella của vắc-xin.
• Nguy cơ co giật do sốt.
• Bị sưng má hoặc cổ.
• Vắc-xin MMR hiếm khi gây ra tình trạng số lượng tiểu cầu thấp tạm thời, có thể gây ra chứng rối loạn chảy máu. Triệu chứng thường tự khỏi mà không cần điều trị và không đe dọa đến tính mạng.

Trên đây là những điều lưu ý mà YouMed cung cấp cho bạn về vấn đề đang cho con bú có nên tiêm vắc-xin sởi – quai bị – rubella hay không? Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vắc-xin này, hãy liên hệ ngay với nhân viên y tế để được giải đáp bạn nhé!