Trẻ ngủ ngáy: Nguyên nhân và cách khắc phục

Giấc ngủ có vai trò quan trọng đối với đời sống thể chất cũng như tinh thần. Giấc ngủ càng đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ. Bất kỳ tác động nào đến giấc ngủ của trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Ví dụ như tình trạng trẻ ngủ ngáy. Ngáy khi ngủ không phải là hiện tượng phổ biến và cũng không quá nguy hiểm. Trong bài viết này, Bác sĩ Nguyễn Lâm Giang sẽ cung cấp thông tin cho các bậc phụ huynh về nguyên nhân cũng như cách khắc phục tình trạng ngủ ngáy ở trẻ.

Nguyên nhân khiến trẻ ngủ ngáy

Ngáy là tình trạng xảy ra khi không khí không thể lưu thông tự do qua đường thở. Do đó, khi hít vào hoặc thở ra, mô xung quanh đường thở rung động, tạo ra tiếng ồn có thể nghe được, gọi là tiếng ngáy.

Có nhiều yếu tố làm tắc nghẽn đường thở và khiến một người ngủ ngáy. Ở trẻ em, các yếu tố nguy cơ phổ biến nhất của chứng ngủ ngáy như:¹

Viêm amidan

Amidan là tổ chức bạch huyết nằm phía sau hầu họng. Đây là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đường hô hấp. Khi bị viêm, amidan sưng to hơn bình thường và có thể gây cản trở đường thở lưu thông và gây ra tiếng ngáy. Đây là một nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ngủ ngáy.

Béo phì

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trẻ em thừa cân có nhiều khả năng ngủ ngáy hơn.² Béo phì có thể làm đường thở bị thu hẹp và làm tăng nguy cơ mắc rối loạn thở khi ngủ, bao gồm cả chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive sleep apnea; OSA)

Tình trạng dị ứng

Dị ứng bùng phát có thể gây viêm mũi và cổ họng khiến trẻ khó thở và tăng nguy cơ khiến bé ngủ ngáy.

Bệnh hen suyễn

Giống dị ứng, bệnh hen suyễn có thể ức chế nhịp thở bình thường. Khi bệnh gây tắc nghẽn một phần đường thở, có thể khiến trẻ ngủ ngáy.

Môi trường

• Hít thuốc lá thụ động có thể ảnh hưởng đến hô hấp và có liên quan đến nguy cơ mắc chứng ngủ ngáy cao hơn ở trẻ em.
• Không khí bị ô nhiễm. Ô nhiễm có thể gây khó khăn cho quá trình hô hấp bình thường và có thể ảnh hưởng đến khả năng thở của trẻ em.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive sleep apnea, OSA)

Đây là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với chứng ngáy ngủ ở trẻ em. Trẻ mắc chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ thường ngáy, bao gồm cả những khoảng ngừng thở giống như thở hổn hển. Hầu hết trẻ em mắc chứng OSA sẽ ngáy khi ngủ. Nhưng không phải tất cả trẻ em ngủ ngáy đều mắc chứng OSA.

Tác hại của tình trạng ngủ ngáy đến sức khỏe của trẻ

Ngủ ngáy thường xuyên ở trẻ em thường không nguy hiểm. Nhưng tình trạng ngáy nghiêm trọng có thể là dấu hiệu của rối loạn nhịp thở khi ngủ. Tình trạng này có thể gây ra những hậu quả đáng kể cho sức khỏe.

Mối quan tâm lớn nhất về vấn đề trẻ ngáy là trẻ có mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn hay không? OSA gây ra rối loạn giấc ngủ lớn và ảnh hưởng đến lượng oxy mà trẻ nhận được trong khi ngủ. Nó cũng có liên quan đến việc suy giảm sự phát triển của não, giảm hiệu suất học tập, các vấn đề tim mạch.¹

Ngoài những ảnh hưởng đến sức khỏe, trẻ ngủ ngáy còn gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của cha mẹ hoặc anh chị em ở chung phòng. Nếu tiếng ngáy đặc biệt lớn có thể khiến những người khác thức giấc.

Khi nào trẻ ngủ ngáy thì đáng lo?

Nếu cha mẹ lo lắng về chứng ngủ ngáy của con mình thì nên nói chuyện với bác sĩ nhi khoa. Mặc dù một số tình trạng ngáy khi ngủ có thể là bình thường. Nhưng có một số dấu hiệu có thể cho thấy khả năng bé bị rối loạn nhịp thở khi ngủ:¹

• Ngáy thường xuyên, lớn hơn ba đêm mỗi tuần.
• Thở hổn hển hoặc khó thở khi ngủ.

Các dấu hiệu khác đi kèm với ngủ ngáy có thể là dấu hiệu cảnh báo:¹

• Trẻ đái dầm không có nguyên nhân nào khác có thể giải thích được.
• Da, niêm hơi xanh xao.
• Trẻ hay bị nhức đầu vào buổi sáng.
• Trẻ có hiện tượng ngủ ngày.
• Trẻ khó tập trung, giảm trí nhớ.
• Trẻ thừa cân, trẻ béo phì.

Cách khắc phục cho trẻ ngủ ngáy

Bạn đọc có thể tham khảo một số cách dưới đây, nhằm khắc phục tình trạng ngủ ngáy ở trẻ:³

Thay đổi tư thế ngủ

Thay đổi tư thế ngủ có thể giúp khắc phục tình trạng ngủ ngáy. Bé nằm ngửa thì nguy cơ ngủ ngáy sẽ tăng lên. Mẹ có thể nâng cao vai và đầu trẻ hơn bằng cách đặt một chiếc gối lớn dưới vai. Tư thế này giúp con bạn có thể thở thoải mái hơn khi ngủ.

Tinh dầu tràm trà

Tinh dầu tràm trà có thể khắc phục tình trạng ngủ ngáy cho con hiệu quả. Tuy nhiên, loại tinh dầu này không dùng để bôi ngoài da. Mẹ có thể chấm một chút dầu lên miếng bông gòn và cho trẻ ngửi trước khi đi ngủ.

Giữ độ ẩm không khí trong phòng ngủ tối ưu

Đôi khi sự khô hanh của không khí trong phòng làm cho trẻ ngáy. Mẹ có thể sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ của con để khắc phục tình trạng này. Hoặc cũng có thể sử dụng các loại tinh dầu thảo dược để đường thở của trẻ thông thoáng hơn.

Bổ sung vitamin K

Nếu con bạn thường xuyên bị ngáy mỗi đêm, hãy bổ sung cho trẻ những thực phẩm giàu vitamin K. Lúa mạch, yến mạch cùng với các loại rau lá sẫm màu rất giàu vitamin K. Vitamin K hỗ trợ quá trình làm cho các mô mềm của mũi khỏe hơn. Điều này giúp hỗ trợ quá trình thở. Đồng thời cũng làm cho đường hô hấp khỏe mạnh và giúp con bạn thở thông suốt hơn khi ngủ.

Cách biện pháp khác

• Giảm cân nếu trẻ có tình trạng thừa cân, béo phì.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm để không khí trong phòng giúp thông thoáng hơn khiến bé dễ thở hơn khi ngủ.
• Cho trẻ ngủ nghiêng.
• Dọn dẹp phòng các vật dụng như chăn ga gối thường xuyên, tránh tác nhân gây dị ứng cho bé.

Trên đây là bài viết về vấn đề trẻ ngủ ngáy. Bài viết đã đề cập đến nguyên nhân và một số cách khắc phục cho tình trạng ngủ ngáy của bé. Hy vọng qua bài viết này, cha mẹ đã hiểu rõ hơn về tình trạng của con mình và có biện pháp khắc phục thích hợp. Nếu phát hiện trẻ có bất kỳ dấu hiệu đáng lo nào, cha mẹ hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay.