Xét nghiệm CA 125 là gì? Ý nghĩa chỉ số CA 125 đối với bệnh ung thư buồng trứng

Ung thư buồng trứng là căn bệnh không hiếm ở phụ nữ hiện nay. Để tầm soát, kiểm tra trước và sau khi điều trị ung thư buồng trứng, xét nghiệm CA 125 thường được chỉ định thực hiện. Xét nghiệm CA 125 là gì? Quy trình thực hiện gồm những bước nào? Chỉ số CA 125 ở người bệnh ung thư buồng trứng như thế nào? Bài viết sau đây của Bác sĩ Phan Văn Giáo sẽ cung cấp thông tin về những vấn đề trên. Mời bạn đọc cùng theo dõi nhé!

CA 125 là gì? Xét nghiệm CA 125 là gì?

CA 125 là viết tắt của Cancer Antigen 125, đây là một loại protein có thể được tìm thấy với số lượng lớn trong máu của bệnh nhân ung thư buồng trứng. CA 125 được tạo ra trên bề mặt tế bào và được giải phóng trong máu.¹

Buồng trứng là một cặp tuyến sinh sản của phụ nữ có chức năng lưu trữ noãn (trứng) và tạo ra nội tiết tố nữ. Ung thư buồng trứng xảy ra khi các tế bào trong buồng trứng bắt đầu phát triển ngoài tầm kiểm soát.²Protein CA 125 tăng cao ở hơn 80% phụ nữ bị ung thư buồng trứng giai đoạn muộn và 50% ở những người bị ung thư giai đoạn đầu.¹

Xét nghiệm CA 125 là một xét nghiệm máu nhằm đo nồng độ CA 125 có trong máu.³

Mục đích của việc xét nghiệm chỉ số CA 125

Xét nghiệm này có thể được sử dụng để theo dõi một số bệnh ung thư trong và sau khi điều trị. Trong một số tình huống, xét nghiệm có thể được sử dụng để tầm soát ung thư buồng trứng ở những người có nguy cơ mắc bệnh rất cao.³

Người bệnh nên đến khám bác sĩ khi nào?

Khi có những triệu chứng của ung thư buồng trứng và nghi ngờ mắc bệnh này, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ để xem xét và chẩn đoán. Tùy vào lịch sử sức khỏe của bệnh nhân, các dấu hiệu bệnh nhân gặp phải và những nguy cơ từ di truyền mà bác sĩ sẽ có quyết định có nên thực hiện xét nghiệm CA 125 hay không.⁴

Các triệu chứng ung thư buồng trứng cần chú ý bao gồm:⁴

• Đau vùng xương chậu.
• Sưng bụng.
• Thèm ăn những món khác trước đây.
• Sụt cân không có nguyên nhân rõ ràng.
• Đi tiểu nhiều hơn bình thường.
• Táo bón hoặc tiêu chảy.
• Những thay đổi trong kỳ kinh nguyệt.

Đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao bị ung thư buồng trứng cũng nên đến gặp bác sĩ để có những tư vấn kịp thời. Đối tượng nguy cơ cao là người:²

• Có mẹ hoặc chị gái, hoặc hai hay nhiều người thân khác bị ung thư buồng trứng.
• Có thành viên trong gia đình bị ung thư vú hoặc ung thư đại trực tràng (ung thư ruột kết).
• Đã di truyền một số biển đổi gen hoặc các tình trạng làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng, chẳng hạn như: những thay đổi trong gen (bao gồm gen BRCA 1, gen BRCA 2), hội chứng Lynch (ung thư đại trực tràng không đa polyp di truyền).
• Đã từng bị ung thư vú, ung thư tử cung hoặc đại trực tràng.

Khi này, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện xét nghiệm CA 125. Nếu cho kết quả cao, người bệnh có thể sẽ cần thêm các xét nghiệm để biết mình có bị ung thư hay không.²

Khi nào xét nghiệm CA 125 được chỉ định?

Bác sĩ thường sẽ chỉ định xét nghiệm CA 125 trong các trường hợp sau:^{3 5}

Theo dõi điều trị ung thư

Đối với bệnh nhân ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, phúc mạc hoặc ống dẫn trứng, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm CA 125 thường xuyên để theo dõi tình trạng và quá trị điều trị.

Nhưng theo dõi như vậy không được chứng minh giúp cải thiện kết quả ở bệnh nhân ung thư buồng trứng.

Tầm soát ung thư buồng trứng ở nhóm đối tượng nguy cơ cao

Phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư buồng trứng hoặc có gen di truyền sẽ tăng nguy cơ mắc ung thư buồng trứng. Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm CA 125 như một cách để tầm soát bệnh ung thư này.

Một số trường hợp, xét nghiệm CA 125 có thể được chỉ định kết hợp với siêu âm qua ngã âm đạo với tần suất mỗi 6 đến 12 tháng cho những người có nguy cơ rất cao.

Tuy nhiên, một số bệnh nhân ung thư buồng trứng có thể không tăng nồng độ CA 125. Bên cạnh đó, không có bằng chứng nào cho thấy việc xét nghiệm này làm giảm nguy cơ tử vong bởi ung thư buồng trứng.

Kiểm tra tái phát bệnh ung thư

Sau khi kết thúc điều trị, nồng độ CA 125 tăng cao có thể cho thấy ung thư buồng trứng đã tái phát.

Chẩn đoán khối u vùng chậu

Xét nghiệm CA 125 có thể được sử dụng để giúp xác định xem khối u ở vùng chậu được nhìn thấy trên xét nghiệm hình ảnh có thể liên quan đến ung thư buồng trứng hay không.

Ước tính tiên lượng

Xét nghiệm CA 125 được khuyến nghị để giúp ước tính tiên lượng của bệnh nhân hoặc cơ hội phục hồi sau ung thư buồng trứng. Tuy nhiên, không phải tất cả các nhóm chuyên gia và bác sĩ đều đồng thuận với khuyến nghị này.

Cách thực hiện xét nghiệm CA 125

Xét nghiệm CA 125 là xét nghiệm lấy máu đường tĩnh mạch. Các bước lấy mẫu được thực hiện lần lượt như sau:⁶

• Đầu tiên, kỹ thuật viên sẽ làm sạch và khử trùng khu vực lấy máu bằng thuốc sát trùng.
• Sau đó, họ sẽ quấn một sợi garo y tế quanh cánh tay của bạn để tĩnh mạch hiện rõ.
• Sau khi tìm thấy tĩnh mạch, kỹ thuật viên sẽ nhẹ nhàng đưa kim vào tĩnh mạch. Máu sẽ được thu vào một ống nhỏ gắn với kim.
• Sau khi đã lấy được lượng máu thử vừa đủ, kim sẽ được rút ra.
• Sau đó, mẫu máu sẽ được phân tích bởi cơ sở xét nghiệm.
• Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ lên lịch hẹn để thảo luận với bạn.

Thông thường kết quả xét nghiệm CA 125 sẽ có sau vài ngày làm việc kể từ lúc cơ sở xét nghiệm nhận được mẫu máu thử. Thời gian trả kết quả có thể chênh lệch tùy theo đơn vị xét nghiệm. Bác sĩ có thể liên hệ với bạn hoặc lên lịch hẹn trực tiếp để đọc và trao đổi kết quả với người bệnh.⁵

Kết quả xét nghiệm CA 125 bao nhiêu là bình thường?

Phạm vi bình thường của CA 125 là từ 0 đến 35 đơn vị/mL (U/mL), mức trên 35 đơn vị/mL được coi là mức CA 125 cao.¹

Ý nghĩa chỉ số CA 125 huyết tương đối với bệnh ung thư buồng trứng

Mức độ CA 125 có thể khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Vì vậy, bác sĩ sẽ xem xét đến tình trạng riêng của từng bệnh nhân khi giải thích kết quả xét nghiệm.⁵

Nếu bệnh nhân đang điều trị ung thư buồng trứng, các bác sĩ sẽ so sánh mức CA 125 trước khi điều trị với các kết quả xét nghiệm tiếp theo. Nếu kết quả cho thấy mức CA 125 đang giảm xuống, điều đó thường có nghĩa là việc điều trị đang có kết quả. Nếu mức độ CA 125 tăng lên hoặc giữ nguyên theo thời gian, có thể là phương pháp điều trị không hiệu quả.^{2 5}

Với người bệnh đã kết thúc quá trình điều trị ung thư buồng trứng, họ vẫn có thể thực hiện xét nghiệm CA 125 theo định kỳ. Nếu mức CA 125 bắt đầu tăng lên theo thời gian, thì bệnh ung thư có thể đang tái phát trở lại.^{2 5}

Đối với nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị ung thư buồng trứng hoặc có khối u đáng ngờ ở vùng chậu, mức CA 125 cao có thể là dấu hiệu của ung thư. Bác sĩ thường sẽ chỉnh định thêm xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác. Chẳng hạn như: xét nghiệm máu, xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết.^{2 5}

Ý nghĩa và kết quả xét nghiệm ca 125 đối với một số bệnh ung thư khác

Ngoài ung thư buồng trứng, nồng độ CA 125 trong máu có thể tăng trong các bệnh ung thư khác, bao gồm:⁷

• Ung thư tử cung.
• Ung thư ống dẫn trứng.
• Ung thư tuyến tụy.
• Ung thư vú.
• Ung thư đại trực tràng.
• Ung thư phổi.
• Ung thư dạ dày.

Một số tình trạng không phải ung thư có thể gây ra mức CA 125 cao, bao gồm:⁸

• Viêm túi thừa.
• Lạc nội mạc tử cung.
• U xơ tử cung.
• Bệnh viêm ruột.
• Bệnh gan.
• Kỳ kinh nguyệt.
• Bệnh viêm vùng chậu.
• Viêm phúc mạc.
• Thai kỳ.
• Phẫu thuật gần đây.
• U nang buồng trứng vỡ.

Chỉ số xét nghiệm CA 125 cao phải làm sao?

Nếu kết quả xét nghiệm cho chỉ số CA 125 cao, bác sĩ có thể sẽ chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm để chắc chắn. Các xét nghiệm này có thể là siêu âm qua đường âm đạo hoặc chụp cộng hưởng từ MRI. Hoặc, xét nghiệm CA 125 có thể được chỉ định một lần nữa để xem xét kết quả có thay đổi hay không.⁹

Như đã đề cập phía trên, mức CA 125 cao không nhất thiết là bạn bị ung thư buồng trứng hoặc bất kỳ loại ung thư nào khác. Nó có thể tăng do một vấn đề sức khỏe khác, như: viêm vùng chậu, u xơ tử cung, thai kỳ, kinh nguyệt,…⁶

Một số loại thuốc điều trị ung thư và phẫu thuật cũng có thể làm thay đổi chỉ số CA 125. Bệnh nhân nên trao đổi cụ thể với bác sĩ về kết quả của mình để xác định xem có cần xét nghiệm bổ sung hay không.⁶

Khi xét nghiệm máu CA 125 được sử dụng để theo dõi hiệu quả của việc điều trị ung thư buồng trứng, nồng độ CA 125 cao thường cho thấy rằng bệnh nhân không đáp ứng với điều trị. Nếu điều này xảy ra, người bệnh có thể cần phải có các phương pháp điều trị thay thế để chống lại căn bệnh này.⁶

Ngoài ra, một bộ phận nữ giới mắc ung thư buồng trứng lại có mức CA 125 bình thường. Điều này là do họ có khối u không sản xuất protein CA 125. Trong trường hợp này, xét nghiệm máu CA 125 sẽ không giúp bác sĩ theo dõi sự tiến triển của ung thư buồng trứng.⁶

Từ những trường hợp trên cho thấy, nếu kết quả xét nghiệm cho biết mức độ CA 125 cao, người bệnh cũng không nên quá hoang mang, lo lắng. Hãy lắng nghe tư vấn của bác sĩ và thực hiện thêm các xét nghiệm khác nếu cần.

Xét nghiệm CA 125 có chính xác không?

Trừ khi đối tượng có nguy cơ cao, bác sĩ có thể sẽ không sử dụng xét nghiệm CA 125 để tầm soát ung thư buồng trứng. Lý do là vì bệnh ung thư buồng trứng không phải lúc nào cũng làm tăng mức CA 125. Người khỏe mạnh cũng có thể có mức độ CA 125 cao hơn phạm vi bình thường.⁸

Xét nghiệm CA 125 không đủ chính xác để sử dụng cho việc tầm soát ung thư buồng trứng nói chung vì nhiều tình trạng có thể làm tăng mức độ của protein này.³

Theo nghiên cứu năm 2021, kết quả xét nghiệm CA 125 ít cụ thể hơn ở phụ nữ tiền mãn kinh. Vì vậy, xét nghiệm hữu ích hơn cho những người sau mãn kinh.¹⁰

Theo Ovarian Cancer Research Alliance (OCRA), xét nghiệm CA 125 cho kết quả chính xác nhất khi kiểm tra những người sau mãn kinh và có khối u ở vùng chậu.¹

Canadian social cancer (Hiệp hội Ung thư Canada) cho rằng xét nghiệm CA 125 không phải là xét nghiệm được khuyến nghị để tầm soát ung thư buồng trứng. Điều này là do mức CA 125 có thể bình thường ở những người bị ung thư buồng trứng giai đoạn đầu. Ngoài ra, một số nguyên nhân lành tính có thể làm tăng CA 125.⁷

Cần lưu ý gì khi xét nghiệm CA 125?

Thông thường, không cần chuẩn bị đặc biệt gì trước khi thử nghiệm CA 125. Để đảm bảo xét nghiệm chính xác nhất có thể, bạn nên trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc đang dùng.⁵

Nếu mẫu máu chỉ được dùng cho xét nghiệm CA 125, bạn có thể ăn uống như bình thường trước khi xét nghiệm.³

Xét nghiệm CA 125 là một xét nghiệm máu cơ bản và có rất ít rủi ro. Người xét nghiệm có thể bị đau nhẹ hoặc bầm tím tại vị trí kim đâm. Tuy nhiên, hầu hết các triệu chứng sẽ biến mất nhanh chóng.²

Các đơn vị xét nghiệm khác nhau có thể sử dụng các phương pháp xét nghiệm CA 125 khác nhau. Vì thế, nếu phải thực hiện xét nghiệm để theo dõi mức độ CA 125 trong khoảng thời gian nhất định, bệnh nhân nên thực hiện xét nghiệm tại cùng một cơ sở. Các kết quả thu được từ các cơ sở xét nghiệm khác nhau có thể không được so sánh trực tiếp.⁵

Nên xét nghiệm CA 125 ở đâu?

Khi thấy có những dấu hiệu bất thường hoặc nằm trong nhóm có nguy cơ cao, người bệnh nên đến các cơ sở uy tín để thăm khám. Từ đây, bác sĩ sẽ có tư vấn hoặc chỉ định xét nghiệm tiếp theo để chẩn đoán bệnh.

Để đảm bảo độ chính xác, cũng như phát hiện các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, người bệnh nên nên lựa chọn các cơ sở uy tín. Có thể dựa vào các tiêu chí:

• Các bệnh viện, trung tâm xét nghiệm được cấp giấy phép từ cơ quan y tế.
• Các đơn vị có thương hiệu được người bệnh đánh giá cao.
• Đơn vị có trang bị kỹ thuật và máy móc hiện đại.
• Đơn vị có đội ngũ kỹ thuật viên, y bác sĩ giàu kinh nghiệm.
• Người bệnh cũng có thể đến các cơ sở được bác sĩ tham khám chỉ định.

Dưới đây là một số đơn vị thực hiện xét nghiệm CA 125 mà bạn đọc có thể tham khảo.

Cơ sở xét nghiệm tại miền Bắc

Bệnh viện Bạch Mai: 78 Giải Phóng, Phương Đình, Đống Đa, Hà Nội.

Bệnh viện Phụ sản Trung ương: 43 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội: Số 1 Tôn Thất Tùng, phường Trung Tự, quận Đống Đa, Hà Nội.

Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên: 479 Lương Ngọc Quyến, Phan Đình Phùng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Bệnh viện K:

• Cơ sở 1: Số 43 Quán Sứ và số 9A – 9B Phan Chu Trinh, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
• Cơ sở 2: Tựu Liệt, Tam Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội.
• Cơ sở 3: Số 30 đường Cầu Bươu, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội.

Bệnh viện – Phòng khám Đa khoa Medlatec:

• Cơ sở 1: 42 – 44 Nghĩa Dũng, Phúc xá, Ba Đình, Hà Nội.
• Cơ sở 2: Số 99 Trích Sài, Tây Hồ, Hà Nội.
• Cơ sở 3: Số 3 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội.

Cơ sở xét nghiệm tại miền Trung

Bệnh viện Đà Nẵng: 124 Hải Phòng, Thạch Thang, thành phố Đà Nẵng.

Bệnh viện Đa khoa Cửa Đông: 143 Nguyễn Phong Sắc, Hưng Dũng, Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.

Phòng khám Đa khoa Medlatec Thanh Hóa: Số 12-14 Phạm Ngũ Lão, phường Đông Sơn, thành phố Thanh Hoá, tỉnh Thanh Hoá.

Cơ sở xét nghiệm tại miền Nam

Bệnh viện Ung bướu TP.HCM:

• Cơ sở 1: Số 3 Nơ Trang Long, phường 7, quận Bình Thạnh, TP.HCM.
• Cơ sở 2: Số 6 Nguyễn Huy Lượng, phường 14, quận Bình Thạnh, TP.HCM.
• Cơ sở 3: Số 47 Nguyễn Huy Lượng, phường 14, quận Bình Thạnh, TP.HCM.
• Cơ sở 4: Đường 400, ấp Cây Dầu, phường Tân Phú, quận 9, TP.HCM.

Bệnh viện Từ Dũ:

• Cổng 1: 284 Cống Quỳnh, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP.HCM.
• Cổng 2: 227 Cống Quỳnh, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, TP.HCM.
• Cổng 3: 191 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1, TP.HCM.

Bệnh viện Chợ Rẫy: 201B Nguyễn Chí Thanh, phường 12, quận 5, TP.HCM.

Bệnh viện Hùng Vương: 128 Hồng Bàng, phường 12, quận 5, TP.HCM.

Bệnh viện Quân y 175: 786 Nguyễn Kiệm, phường 3, quận Gò Vấp, TP.HCM.

Bệnh viện Nhân dân 115: 527 Sư Vạn Hạnh, phường 12, quận 10, TP.HCM.

Xét nghiệm CA 125 bao nhiêu tiền?

Xét nghiệm CA 125 giá bao nhiêu? là câu hỏi thường được quan tâm.

YouMed đã tổng hợp chi phí xét nghiệm CA 125 từ một vài cơ sở xét nghiệm trong bảng dưới đây. Bạn đọc có thể tham khảo.

Tên cơ sở	Giá tham khảo
Bệnh viện Bạch Mai	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125): 139.000 VNĐ – 187.000 VNĐ. Định lượng CA 125 bằng kỹ thuật miễn dịch phóng xạ: 284.000 VNĐ.
Bệnh viện K	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125): 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Phụ sản Trung ương	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): 200.000 VNĐ – 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): 187.000 VNĐ.
Bệnh viện – Phòng khám Đa khoa Madlatec	Giá dịch vụ: 249.000 VNĐ. Giá BHYT: 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): Giá dịch vụ: 200.000 VNĐ. Giá BHYT: 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Đà Nẵng	138.000 VNĐ
Bệnh viện Đa khoa Cửa Đông	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Ung bướu TP.HCM	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Chợ Rẫy	Định lượng CA 125 bằng kỹ thuật miễn dịch phóng xạ: 284.000 VNĐ. Định lượng CA 125 (cancer antigen 125): 139.000 VNĐ.
Bệnh viện Từ Dũ	CA 125 (Khám Phụ sản N): 195.000 VNĐ. CA 125 (Phòng khám VIP Phụ sản N): 210.000 VNĐ.
Bệnh viện Hùng Vương	Định lượng CA 125 (cancer antigen 125) (máu): Giá dịch vụ: 200.000 VNĐ. Giá BHYT: 139.000 VNĐ. Giá nước ngoài: 240.000 VNĐ.
Bệnh viện Quân y 175	Giá BHYT: 130.000 VNĐ. Giá ngoài giờ: 90.000 VNĐ.
Bệnh viện Nhân dân 115	CA 125: 139.000 VNĐ. Định lượng CA 125 bằng kỹ thuật miễn dịch phóng xạ: 284.000 VNĐ.

Lưu ý, bảng giá trên chỉ mang tính chất tham khảo. Chi phí xét nghiệm có thể thay đổi tùy theo tình hình thực tế.

Qua bài viết trên đây, YouMed hy vọng bạn đọc đã có thêm những thông tin cần thiết về xét nghiệm CA 125. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ ung thư buồng trứng hoặc những bệnh ung thư khác, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để có tư vấn và chỉ định kịp thời. Để đảm bảo độ an toàn và chính xác, bạn đọc nếu có nhu cầu xét nghiệm CA 125 nên đến những cơ sở xét nghiệm uy tín nhé!