Những cách bấm huyệt đơn giản điều trị cảm cúm

Cảm cúm là bệnh lý xuất hiện quanh năm, thường vào xuân hè và có thể tạo thành dịch bệnh. Chính vì vậy, việc phòng ngừa cũng như điều trị cảm cúm nhận được sự quan tâm lớn. Ngày nay, y học phát triển mang đến nhiều lợi ích nhằm bảo vệ sức khỏe con người, đặc biệt là trong đông y. Trong đó, phương pháp bấm huyệt chữa cảm cúm đã được công nhận và mang tính ứng dụng cao. Bài viết dưới đây của bác sĩ Y học cổ truyền Phạm Lê Phương Mai sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về cách bấm huyệt trị cảm sao cho đạt hiệu quả nhất.

Cảm cúm là gì?

Theo Y học hiện đại

Nguyên nhân cảm cúm thường do virus, dễ lây lan, chủ yếu qua không khí. Chúng gây ra các triệu chứng chính ở đường hô hấp như: Sốt, ho, sổ mũi, nghẹt mũi, đau họng, nhức đầu, mệt mỏi…¹

Thực tế, hầu hết các trường hợp bệnh sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, đôi lúc cúm sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như khó thở, đau tức ngực, sốt co giật…

Theo Y học cổ truyền

Đông y cho rằng cảm cúm nguyên nhân do tà khí (thường là phong nhiệt) xâm phạm vào cơ thể. Điều này khiến vệ khí suy, kinh lạc tắc trở, tạng phế mất công năng tuyên giáng mà gây bệnh.²

Ngoài ra, việc chính khí suy yếu (sức đề kháng kém) cũng là một trong yếu tố nguy cơ khiến ngoại tà xâm nhập dễ dàng hơn. Có thể kể đến như người lớn tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lâu ngày, phụ nữ có thai…

Triệu chứng thường gặp như: Sốt, sợ gió, ho, ngạt mũi, mũi khô, miệng khát, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác, đau mỏi cơ thể,…²

Hướng điều trị và phòng ngừa

Thông thường, cảm cúm sẽ được điều trị theo triệu chứng như hạ sốt, giảm ho, trị nghẹt mũi,… Đặc biệt, bên cạnh dùng thuốc, Y học cổ truyền mang đến nhiều liệu pháp như giác hơi, đánh gió, xông hơi, châm cứu, hay xoa bóp bấm huyệt chữa cảm cúm…

Tuy nhiên, việc phòng ngừa vẫn nên là ưu tiên hàng đầu để hạn chế mắc bệnh:

• Tăng cường hệ thống miễn dịch và sức đề kháng bằng cách sinh hoạt lành mạnh, bổ sung vitamin, nước, khoáng chất đầy đủ, tập luyện thể dục hợp lý,…
• Hạn chế lây lan bằng cách sử dụng khẩu trang che chắn, giữ khoảng cách.
• Rửa hay sát khuẩn tay thường xuyên. cũng như những bề mặt có khả năng tiếp xúc gây lây nhiễm.
• Súc miệng, mũi bằng dung dịch muối sinh lý…

Xem thêm: Cúm mùa: Dấu hiệu, triệu chứng và cách phòng ngừa khi thời tiết se lạnh

Vì sao bấm huyệt có thể chữa cảm cúm?

Từ xa xưa, bấm huyệt được nhân dân ghi nhận là tinh hoa của Y học cổ truyền. Cách thức trị bệnh này hỗ trợ giảm các dấu hiệu khó chịu khi bị cảm, nhờ cơ chế như:

• Tăng cường lưu thông khí ở đường hô hấp, duy trì chức năng tạng phủ, đặc biệt là tạng Phế; nhờ đó mà sự hít thở dễ dàng hơn, giảm nghẹt mũi, khó thở, giảm ho…
• Kích thích tế bào thần kinh tiết các hormone như serotonin, dopamine, endorphin; nhờ vậy mà giảm mệt mỏi, cải thiện tâm trạng và giấc ngủ,…
• Thông kinh lạc, tăng cường lưu thông khí huyết giúp cải thiện tình trạng đau mỏi cơ xương, nhức đầu,…
• Cân bằng hệ nội tiết và miễn dịch, hỗ trợ điều hòa thân nhiệt, giảm sốt, tăng sức đề kháng của cơ thể.

Cách bấm huyệt chữa cảm cúm

Chỉ định và chống chỉ định

Chỉ định cho các trường hợp mắc cảm cúm với các triệu chứng như sốt, đau đầu, ho, nghẹt mũi, sổ mũi, nhức mỏi cơ thể…

Chống chỉ định:

• Các bệnh lý ngoại khoa cấp cứu, sốt cao kéo dài gây mất nước và rối loạn điện giải.
• Đối tượng tri giác không tỉnh táo hoặc đang ở trạng thái bất thường như say rượu, quá đói…
• Vùng da không lành lặn, bị lở loét, mụn nhọt, u bướu… Bởi nếu thực hiện thủ thuật có thể làm lây nhiễm, tăng tình trạng bệnh nặng hơn.

Một số huyệt đạo dùng bấm huyệt trị cảm

Phương huyệt được lựa chọn theo nguyên tắc: Huyệt đặc hiệu của triệu chứng bệnh và huyệt nằm trên đường kinh Phế. Một số huyệt đạo chính giúp hạ sốt, giải cảm như:²

• Đại chùy: Chỗ lõm dưới đốt sống cổ thứ 7. Tư thế hơi cúi đầu, cử động cổ trái phải, phần xương di động dưới tay chính là đốt sống cổ 7.
• Phong trì: Nằm dưới đáy hộp sọ 2 bên, có bờ ngoài là cơ thang và bờ trong là cơ ức đòn chũm.
• Phong môn: Nằm dưới mỏm gai đốt sống lưng thứ 2, đo ra 2 bên, mỗi bên 1,5 thốn. Ngoài hạ sốt, huyệt còn có tác dụng khu phong, giải biểu, loại trừ tà khí…
• Hợp cốc: Khi khép 2 xương ngón cái và trỏ lại, huyệt nằm ở vùng mu cao nhất.
• Khúc trì: Khi gấp cẳng tay, huyệt nằm ở phía ngoài nếp gấp khuỷu tay.
• Ngoại quan: Ở mặt sau cánh tay, từ nếp gấp cổ tay đo lên 2 thốn (giữa xương trụ và xương quay).

Ngoài ra, thầy thuốc có thể gia thêm các huyệt đạo tùy tình trạng bệnh nhân như:

• Nghẹt mũi, sổ mũi: Nghinh hương…²
• Ho: Dũng tuyền, Xích trạch, Khổng tối, Trung phủ, Thái uyên…
• Đau đầu: Thái dương, Bách hội, A thị huyệt…²
• Đau họng: Xích trạch, Thiếu thương, Thiên dung…
• Mồ hôi ra ít: Phục lưu, Khổng tối…
• Đàm: Phong long…

Quy trình điều trị trong bao lâu?

Đối với cảm cúm, bấm huyệt chỉ là thủ thuật trị triệu chứng bệnh. Cho nên, khi các dấu hiệu thuyên giảm, bệnh ổn định; thầy thuốc sẽ ngừng chỉ định phương pháp.

Trong quá trình điều trị, mỗi huyệt kích thích trong 1 – 2 phút/lần, rồi di chuyển vị trí khác. Trị liệu nên được kéo dài trong 15 – 20 phút/lần, có thể lặp lại 2 – 3 lần/ngày. Với một số triệu chứng dai dẳng, liệu trình có thể tăng lên khoảng 20 ngày.

Lưu ý khi bấm huyệt chữa cảm cúm

Bệnh lý thường ở trạng thái mới mắc, biểu hiện rõ, thực chứng. Vì vậy, thao tác kích thích sẽ có xu hướng “tả”, với lực day ấn vừa phải hoặc mạnh tùy theo đối tượng, không nên quá nhẹ.

Thế nhưng, áp lực từ tay không nên quá thô bạo, đột ngột; mà hãy theo dõi phản ứng và trạng thái của người bệnh, tạo cảm giác “đắc khí”. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy vùng huyệt tê, nặng, ấm nóng lên nhưng vẫn thoải mái.³

Cố gắng xác định chính xác huyệt đạo cụ thể, để tăng hiệu quả điều trị cũng như hạn chế những rủi ro không đáng có.

Nếu đang tiến hành kỹ thuật mà người bệnh khó chịu, rát da, sưng đau nhiều… thì nên dừng lại, cho đối tượng nghỉ ngơi.

Phụ nữ có thai, hoặc những người cơ địa nhạy cảm,… cần được tư vấn và theo dõi kỹ càng từ thầy thuốc.

Nên phối hợp bấm huyệt chữa cảm cúm với các phương pháp khác để nhanh khỏi bệnh hơn. Điều này nên được thực hiện dưới sự chỉ định, thăm khám của người có chuyên môn.

Những phương pháp đông y khác điều trị cảm cúm

Xoa bóp bấm huyệt

Nhiều lợi ích đã được ghi nhận khi kết hợp đồng thời xoa bóp với bấm huyệt chữa cảm cúm.⁴ Một số động tác xoa bóp có thể áp dụng, nhằm giải cảm, thông kinh lạc, khí huyết… như sau:

• Vuốt trán: Ngón tay vuốt từ giữa sang 2 bên, đến huyệt Thái dương day nhẹ, thực hiện 20 – 30 lần.
• Dùng ngón tay vuốt từ ấn đường đến đỉnh trán, thực hiện 20 – 30 lần.
• Xoa vùng mắt 2 bên nhẹ nhàng, rồi vuốt dọc mũi, day huyệt Nghinh hương, thực hiện 20 – 30 lần.
• Vỗ (gõ) đầu, xoa bóp vùng cổ gáy…

Châm cứu

Châm là dùng kim châm vào những điểm trên cơ thể (huyệt) với mục đích phòng và trị bệnh. Ngày nay, kỹ thuật châm cứu với tác dụng giải cảm được ứng dụng rộng rãi hơn. Bên cạnh đó, liệu pháp này khá đa dạng như hào châm, điện châm, thủy châm… có công thức huyệt điều trị tương tự như bấm huyệt chữa cảm cúm, tiến hành 30 phút/ngày.⁵

Giác hơi

Đây là kỹ thuật sử dụng ống giác, tạo một áp lực âm so với áp suất không khí. Sau đó đặt lên vùng huyệt như vùng kinh Phế, vai, lưng, cổ gáy… Mục đích điều trị cảm cúm. Liệu trình khoảng 10 phút/lần/ngày, mỗi lần là 15 – 20 ống giác.⁵

Vị thuốc

Kinh nghiệm dân gian sử dụng hiệu quả các dược liệu cổ truyền để giải cảm bằng nhiều cách. Nổi bật như xông hơi hay các bài thuốc, món ăn chứa tinh dầu như gừng, tỏi, sả, bạc hà, lá bưởi, chanh, hương nhu, tía tô, ngải cứu…⁴

Khi dùng, người bệnh sẽ ra mồ hôi, cảm thấy dễ chịu, sau đó nên giữ ấm để tăng hiệu quả hơn. Tuy nhiên, lưu ý không nên dùng phương pháp này kéo dài dễ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.³

Xem thêm: “Thần dược” chanh, sả, gừng trong việc giúp ngừa và điều trị Covid-19

Có thể thấy, cảm cúm là bệnh dễ mắc phải bởi các yếu tố môi trường và sức đề kháng kém. Thế nhưng hiện nay, sự phát triển của y học đã ghi nhận nhiều cách thức hỗ trợ điều trị triệu chứng bệnh khá hiệu quả. Trong đó, bấm huyệt chữa cảm cúm là liệu pháp dễ thực hiện, an toàn, không xâm lấn, và ít rủi ro,… được nhân dân tin cậy. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn thêm nhiều thông tin về liệu pháp này. Nếu các bạn có bất kỳ thắc mắc hay câu hỏi cần tư vấn thì hãy liên hệ với chúng tôi nhé.