Bấm huyệt giải độc gan có thật sự hiệu quả?

Từ xa xưa, các tài liệu đã ghi nhận tầm quan trọng của gan đối với sự sống con người. Vì vậy, nhiều nghiên cứu về các phương pháp giúp bồi bổ và tăng cường chức năng của gan ngày càng được quan tâm. Trong đó, bấm huyệt với những tác dụng tốt cho gan dần được nhân dân công nhận và ứng dụng rộng rãi. Sau đây, mời các bạn cùng Bác sĩ Y học cổ truyền Phạm Lê Phương Mai tìm hiểu thêm thông tin về cách thức bấm huyệt giải độc gan đúng và hiệu quả.

Những vấn đề về gan thường gặp

Theo Y học hiện đại

Gan là một trong nội tạng chính của cơ thể, với nhiều vai trò và chức năng quan trọng. Khi cơ quan này bị tổn thương, các rối loạn chức năng sẽ xuất hiện như:

• Ảnh hưởng đến khả năng lọc độc tố và cặn bã do chuyển hóa chất trong cơ thể tạo nên.
• Hạn chế quá trình tiết mật và tích trữ chất dinh dưỡng như vitamin, sắt, máu…
• Rối loạn quá trình chuyển hóa các chất cơ bản của cơ thể như protid, glucid, lipid…
• Giảm khả năng điều hòa các hormone, yếu tố miễn dịch, sức đề kháng giảm…
• Rối loạn tiêu hóa, chán ăn, mệt mỏi, đau bụng, đau tức ngực, vàng da niêm,…
• Gây nên tình trạng nóng gan, tính tình dễ nóng giận, cáu gắt, tình trạng mụn nhọt…

Theo Y học cổ truyền

Lý luận đông y tồn tại khái niệm tạng “Can” với nhiều nét tương đồng về chức năng với gan. Theo đó, nguyên nhân gây nên tổn thương Can thường do khí huyết nuôi dưỡng kém, kinh mạch bế tắc, khí huyết ứ trệ do tà khí xâm phạm…¹Một số rối loạn của tạng Can như:

• Can chủ tàng huyết kém gây da niêm nhợt, mất ngủ, kinh nguyệt ít, thống kinh, hoa mắt, chóng mặt…
• Can chủ sơ tiết rối loạn gây tình khí uất ức, hay nóng giận, đau tức ngực sườn, ăn kém…
• Tay chân co quắp, gân cốt yếu mỏi, teo cơ, mắt mờ, mắt đỏ, móng tay chân nhợt nhạt…

Từ những yếu tố trên, có thể thấy rằng muốn tăng cường chức năng gan, ta cần phải dùng các liệu pháp tốt cho gan, hạn chế tổn thương… Các kỹ thuật này hỗ trợ đào thải độc tố, tăng lưu thông tuần hoàn nuôi dưỡng, loại bỏ các cặn bã, mạnh sức đề kháng…

Tuy nhiên, giải pháp tốt nhất chính là phòng ngừa và nâng cao sức khỏe thông qua chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý, tránh các thói quen xấu như rượu bia, lười vận động…

Bấm huyệt giải độc gan có hiệu quả không?

Bấm huyệt là liệu pháp mang đến nhiều ưu điểm cũng như lợi ích đối với con người. Đây là liệu pháp cơ học, sử dụng đôi tay của thầy thuốc để kích thích huyệt đạo. Bởi nơi này là vị trí hội tụ kinh lạc và khí huyết, chứa nguồn năng lượng dồi dào giúp xua tan các vấn đề bệnh tật.

Ngoài ra, kỹ thuật này còn hỗ trợ đánh tan ứ trệ, bồi bổ tạng phủ, âm dương cân bằng, thư giãn tinh thần, phục hồi tổn thương, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể…

Một ưu điểm khác được công nhận đó là liệu pháp hầu như không gây đau đớn, không chảy máu… Cũng như các rủi ro nguy hiểm khác nếu được thực hiện đúng cách và bài bản.

Bấm huyệt tốt cho gan đều có tất cả các lợi ích kể trên. Đây là lựa chọn khả quan khi muốn bổ gan, giải quyết các vấn đề rối loạn chức năng tạng phủ…

Xem thêm: Liệu bạn đã biết vì sao bấm huyệt có thể chữa bệnh?

Cách bấm huyệt giải độc gan

Bấm huyệt giải độc gan thường được phối hợp với các liệu pháp khác nhằm tăng hiệu quả trị bệnh. Thế nhưng, ta phải nắm rõ rằng không phải bất cứ ai cũng có thể áp dụng phương pháp này. Vì vậy, vai trò của thầy thuốc trong chẩn đoán và chỉ định hợp lý rất quan trọng.

Chỉ định và chống chỉ định

Hầu hết các trường hợp muốn tăng cường chức năng gan, bồi bổ tạng Can… đều có thể sử dụng phương pháp này.

Mặt khác, bấm huyệt tốt cho gan không nên được chỉ định ở các trường hợp sau:

• Đối tượng phải được cấp cứu, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tính mạng như tri giác không tỉnh táo, mất máu quá nhiều, bệnh lý ngoại khoa, chấn thương nặng,…
• Trường hợp đang có trạng thái bất thường, không thoải mái như quá đói, say xỉn, ăn quá no… Hoặc vùng cơ thể tiến hành thao tác không lành lặn do có khối u, mụn, nhọt, lở, loét….
• Các bệnh lý truyền nhiễm như viêm gan B, HIV/AIDS,…cần phải thông báo với thầy thuốc để được tư vấn.

Một số huyệt đạo điều hòa chức năng gan

Theo tài liệu, tại mỗi huyệt đạo có thể thực hiện khoảng 1 – 2 phút/lần, lặp lại 2 – 3 lần/ngày. Tiếp theo, thầy thuốc sẽ đánh giá khả năng phục hồi và hiệu quả điều trị mà hoàn tất liệu trình trong 15 – 20 ngày hoặc kéo dài thêm 2 – 3 đợt nữa.

Thông thường, nguyên tắc là chọn huyệt tại chỗ, huyệt đặc hiệu và huyệt theo đường kinh Can. Dưới đây là một số huyệt đạo có công dụng bổ gan, điều hòa chức năng gan, hỗ trợ các rối loạn do tạng này bị tổn thương…

Huyệt Can du

Vị trí: Huyệt nằm giữa đốt sống lưng thứ 9 và 10 đo ra 2 bên, mỗi bên 1,5 thốn.

Công dụng: Bổ khí huyết, trừ ứ trệ, trừ thấp nhiệt ở Can Đởm, giảm các triệu chứng như đau tại chỗ, hoa mắt, chóng mặt, tức ngực sườn, vàng da…²

Huyệt Đởm du

Vị trí: Ở đốt sống lưng thứ 10 và 11 đo ra 2 bên, mỗi bên 1,5 thốn.

Công dụng: Thanh nhiệt ở Can Đởm, điều hòa lý khí, giảm các triệu chứng như đau thần kinh liên sườn, nôn mửa, đầy bụng, miệng đắng, vàng da,…²

Huyệt Hành gian

Vị trí huyệt: Ở đầu nếp gấp khi ép ngón chân 1 và 2 lại.

Công dụng: Thanh nhiệt, điều khí, làm mát huyết, trị triệu chứng đau vùng sinh dục ngoài, đau ngực sườn, đau mắt đỏ, mất ngủ, tiêu hóa kém…

Huyệt Thái xung

Vị trí: Ở mặt trên bàn chân, nơi kẽ xương bàn ngón 1-2, tiếp nối đầu và thân xương bàn chân.

Công dụng: Cân bằng chức năng tạng Can, thông kinh lạc, điều khí huyết, thanh nhiệt, trị triệu chứng như đau tại chỗ, rong kinh, tăng huyết áp…²

Huyệt Trung phong

Vị trí huyệt: Nằm ở trước mắt cá trong 1 thốn, ngay hõm sát bờ trong gân cơ chày trước.

Công dụng: Điều hòa chức năng gan, thông kinh lạc…²

Huyệt Kỳ môn

Vị trí: Huyệt nằm ở giao điểm của liên sườn 6 (kẽ sườn 6 – 7) với đường trung đòn.

Công dụng: Cân bằng chức năng Can, lợi khí huyết, tiêu ứ trệ, hóa đờm, trừ nhiệt tà ở phần huyết, giảm triệu chứng như đau hạ sườn, mắt mờ, nôn ói, ăn uống kém…²

Huyệt Tam âm giao

Vị trí: Từ đỉnh cao nhất của mắt cá trong đo lên 3 thốn, bờ sau trong xương chày.

Công dụng: Bổ Tỳ, sơ Can, ích Thận, điều hòa khí huyết, an thần, giảm triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, tiêu hóa kém, rong kinh, mất ngủ…

Ngoài ra, thầy thuốc có thể gia thêm huyệt như Quang minh, Túc lâm khấp, Túc khiếu âm, Khâu khư,… Nhằm tăng cường sơ Can, lợi Đởm, thanh nhiệt giải độc…

Lưu ý khi bấm huyệt giải độc gan

Có thể tự bấm huyệt tại nhà không?

Trên thực tế, thao tác bấm huyệt bổ gan khá đơn giản, không quá cầu kỳ. Tuy nhiên, người thực hiện cũng cần phải có kiến thức chuyên môn; thì mới đạt được độ chính xác trong kỹ thuật và hiệu quả như mong muốn. Các trường hợp muốn tiến hành liệu pháp này tại nhà nên tham khảo sự tư vấn của y bác sĩ, nhằm tránh những rủi ro phát sinh.

Một số điều cần chú ý khi bấm huyệt giải độc gan

Một vài bệnh lý về gan như viêm gan B, C… có thể lây nhiễm. Vì vậy, thầy thuốc cần khai thác kĩ càng tiền sử và triệu chứng để đưa ra chỉ định phù hợp.

Các thao tác tiến hành không nên quá thô bạo, áp lực bấm thay đổi tùy theo từng đối tượng. Lúc này, bệnh nhân sẽ cảm thấy ấm nóng, căng tức nhẹ vùng huyệt nhưng vẫn thư giãn, dễ chịu.³

Trong toàn bộ quá trình, nếu như đối tượng có bất kỳ trạng thái bất thường nào như thay đổi sắc mặt, đau khó chịu, căng thẳng, lo lắng… cần phải điều chỉnh nhanh chóng hoặc ngừng lại.

Người bệnh cần hiểu rằng, bấm huyệt tốt cho gan là phương pháp bổ trợ, cần phải kiên trì thực hiện. Hơn nữa, bệnh nhân cần kết hợp nhiều liệu pháp để điều trị nguyên nhân và triệu chứng bệnh. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý, vận động khoa học… cũng góp phần ngăn ngừa và cải thiện các rối loạn của gan.

Các phương pháp đông y khác giúp giải độc gan

Xoa bóp, châm cứu

Theo nghiên cứu, xoa bóp là phương pháp được khuyến cáo nên kết hợp với động tác bấm huyệt. Điều này sẽ giúp rút ngắn thời gian liệu trình trị bệnh do tăng lợi ích và hiệu quả.³

Bên cạnh đó, châm cứu cũng là liệu pháp được thầy thuốc cân nhắc trong các vấn đề điều trị rối loạn chức năng gan. Tuy nhiên, kỹ thuật này có xâm lấn, có thể chảy máu… Nên những bệnh lý mang tính chất truyền nhiễm cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Dưỡng sinh, yoga, khí công

Nhiều tài liệu đã ghi nhận lợi ích từ những trị liệu này với tình trạng rối loạn cơ thể. Các ưu điểm của chúng như điều hòa khí huyết, thuận lợi cho chuyển hóa, thư giãn tinh thần… Góp công lớn trong phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh lý về gan.

Dược liệu

Từ xa xưa, thiên nhiên đã ban tặng cho con người nhiều dược liệu đa dạng và quý báu. Trong đó, một số vị thuốc bổ gan, hạn chế tổn thương gan, thanh nhiệt giải độc gan như: Nhân trần, diệp hạ châu, actiso… Tuy nhiên, việc dùng thuốc ở người bệnh gan cần được sự theo dõi kĩ càng từ y bác sĩ.

Xem thêm: Thực phẩm giải độc gan: Liệu bạn đã biết những loại này

Quả thực, liệu pháp bấm huyệt giải độc gan có thể mang đến nhiều lợi ích. Phương pháp này không chỉ hạn chế các triệu chứng do tổn thương gan; mà còn phòng ngừa bệnh tật, nâng cao sức khỏe con người. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã có thêm nhiều thông tin về phương pháp bấm huyệt tốt cho gan. Để giảm thiểu tối đa các rủi ro không mong muốn, người bệnh có nhu cầu cần tham khảo ý kiến từ thầy thuốc; để nhận được các tư vấn và chỉ định hợp lý.