Các loại thuốc điều trị ung thư thực quản phổ biến hiện nay

Ung thư thực quản rất nguy hiểm, bên cạnh các phương pháp chữa trị không dùng thuốc, thuốc điều trị ung thư cũng có những đặc điểm riêng biệt và được bác sĩ sử dụng tuỳ theo mục đích cũng như các giai đoạn khác nhau. Vậy các loại thuốc điều trị ung thư thực quản phổ biến hiện nay là gì? Có những lưu ý gì khi sử dụng thuốc? Hãy cùng Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa 1 Phan Lương Huy tìm hiểu qua bài viết sau.

Tổng quan về các loại thuốc điều trị ung thư thực quản

Ung thư thực quản là một loại ung thư phổ biến trong hệ tiêu hóa và có nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Tùy vào trường hợp mà bệnh nhân được chỉ định: phẫu thuật hay xạ trị, kỹ thuật cắt bóc tách dưới niêm mạc qua nội soi (ESD) hay kỹ thuật cắt hớt niêm mạc nội soi (EMR) hay liệu pháp laser nội soi…¹

Bên cạnh đó, việc điều trị bằng thuốc được nhiều người quan tâm. Các loại thuốc điều trị ung thư thực quản được phân loại và sử dụng tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Dưới đây là một số loại thuốc phổ biến được sử dụng trong điều trị ung thư thực quản hiện nay.

1. Thuốc hóa trị ung thư thực quản

Cách thức hoạt động và một số thuốc trong hoá trị ung thư

Hóa trị liên quan đến việc sử dụng thuốc để tấn công các tế bào ung thư. Hóa trị có thể được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật, đôi khi hoá trị có thể đi kèm với việc sử dụng xạ trị.

Tuỳ thuộc vào từng loại thuốc sẽ hoạt động hiệu quả nhất trong các giai đoạn cụ thể của chu kỳ tế bào. Trong khi những loại khác tiêu diệt tế bào ung thư ở tất cả các giai đoạn.

Một số thuốc được sử dụng như:²

1. Nhóm các chất alkyl hóa

Các tác nhân alkyl hóa làm hỏng DNA của tế bào để ngăn chặn các tế bào ung thư phân chia như Cisplatin, Carboplatin,…

2. Nhóm các chất chống chuyển hóa

Các chất chống chuyển hóa ngăn chặn các tế bào ung thư tạo ra vật liệu di truyền mà chúng cần để tạo ra các tế bào mới, các loại thuốc được sử dụng như 5-fluorouracil, Capecitabine.

3. Nhóm kháng sinh chống ung thư (bao gồm cả anthracycline)

Kháng sinh chống khối u ngăn DNA bên trong tế bào ung thư tự sao chép. Đôi khi, chúng làm hỏng DNA của tế bào, thuốc được sử dụng trong ung thư thực quản là Epirubicin, Doxorubicin,…

4. Nhóm chất ức chế phân bào (alkaloid thực vật)

Những loại thuốc này hoạt động bằng cách can thiệp vào khả năng phân chia và tạo tế bào mới của tế bào ung thư, hay còn gọi là quá trình nguyên phân; Docetaxel, Paclitaxel, Vinorelbine,… là thuốc hoạt động theo cơ chế này.

Lưu ý:

• Người bệnh có thể được điều trị phác đồ đơn trị một loại thuốc hóa trị hoặc kết hợp các loại thuốc hay còn gọi là hóa trị liệu kết hợp.
• Sử dụng nhiều loại thuốc hóa trị có thể làm tăng hiệu quả điều trị, vì các loại thuốc khác nhau nhắm mục tiêu các tế bào ung thư khác nhau.
• Ngoài ra, sử dụng thuốc kết hợp có thể làm giảm khả năng cơ thể bạn trở nên kháng một loại thuốc cụ thể. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng bệnh của bạn để đưa ra thuốc sử dụng hiệu quả nhất.²

Tác dụng phụ của các thuốc hoá trị

Tác dụng phụ do hoá trị đa số phát sinh vì sử dụng thuốc. Nguyên nhân có thể bởi vì thuốc hóa trị cũng giết chết các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể.

Tuy nhiên, tác dụng phụ của người bệnh sẽ phụ thuộc vào loại thuốc mà bác sĩ sử dụng. Những tác dụng phụ này có thể bao gồm:²

• Mệt mỏi.
• Tiêu chảy.
• Táo bón.
• Rụng tóc.
• Lở miệng.
• Ăn mất ngon.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Nguy có thiếu máu và giảm bạch cầu trung tính.

2. Điều trị nhắm trúng đích

Cách thức hoạt động và một số thuốc trong liệu pháp miễn dịch³

Một số bệnh ung thư thực quản có quá nhiều protein HER2 trên bề mặt tế bào. Đây là một loại protein có thể giúp tế bào ung thư phát triển. Các thuốc được sử dụng để nhắm mục tiêu vào protein HER2 ngăn sự nhân lên của các tế bào ung thư.

Các loại thuốc nhắm trúng đích có thể sử dụng điều trị ung thư thực quản là:

1. Trastuzumab

Trastuzumab là một kháng thể đơn dòng, đây là protein nhân tạo của hệ thống miễn dịch, nhắm tới mục tiêu HER2. Thuốc này thường không được chỉ định kết hợp với các thuốc hóa trị nhóm anthracyclin như Epirubicin hoặc Doxorubicin, vì nó có thể làm tăng thêm nguy cơ tổn thương tim.

2. Fam-trastuzumab deruxtecan

Đây là một liên hợp giữa một kháng thể đơn dòng liên kết với một loại thuốc hóa trị. Trong trường hợp này, kháng thể kháng HER2 hoạt động giống như tín hiệu dẫn đường bằng cách gắn vào protein HER2 trên tế bào ung thư, đưa hóa trị trực tiếp đến tế bào ung thư.

3. Ramucirumab

Để ung thư phát triển và lan rộng, chúng cần tạo ra các mạch máu mới để các khối u nhận được máu và chất dinh dưỡng. Ramucirumab là một kháng thể đơn dòng ngăn chặn quá trình tạo mạch máu mới. Điều này có thể giúp làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của ung thư. Ramucirumab có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với thuốc hóa trị Paclitaxel.

4. Entrectinib và Larotrectinib

Đây là các loại thuốc nhắm vào các tế bào có sự kết hợp gen bất thường gây ung thư. Entrectinib và Larotrectinib là một trong những loại thuốc này có thể được sử dụng để điều trị ung thư thực quản nếu ung thư không thể phẫu thuật, hoặc đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể, hoặc đã thất bại với các điều trị thuốc trước đó.

Tác dụng phụ của các thuốc nhắm trúng đích³

Tuỳ theo từng loại thuốc được sử dụng, chúng có thể gây ra các ảnh hưởng khác nhau trên cơ thể:

1. Trastuzumab

Có thể bị sốt và ớn lạnh, ho và nhức đầu khi dùng thuốc này. Trastuzumab đôi khi cũng có thể gây tổn thương tim, dẫn đến cơ tim trở nên yếu. Vì vậy, trước khi bắt đầu điều trị, bác sĩ có thể kiểm tra chức năng tim của bạn bằng siêu âm tim.

2. Fam-trastuzumab deruxtecan

Có thể làm giảm số lượng tế bào máu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và chảy máu. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể nôn, tiêu chảy hoặc táo bón, chán ăn, sốt, cảm thấy mệt mỏi và rụng tóc. Đặc biệt là thuốc này có thể gây ra bệnh phổi nghiêm trọng, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, hãy báo cho bác sĩ biết ngay nếu người bệnh có các triệu chứng như ho, thở khò khè, khó thở hoặc sốt.

3. Ramucirumab

Các tác dụng phụ phổ biến nhất của thuốc này là huyết áp cao, sưng tay hoặc chân, đạm niệu và mệt mỏi. Người bệnh cũng có thể gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn nhưng hiếm khi xảy ra như cục máu đông, chảy máu nghiêm trọng, thủng ruột hay dạ dày, và các vấn đề về lành vết thương.

4. Entrectinib và larotrectinib

Khi sử dụng thuốc này, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, nôn, chóng mặt, ho, tiêu chảy và táo bón. Các tác dụng phụ ít phổ biến hơn bao có thể là các vấn đề về gan hoặc lú lẫn.

3. Liệu pháp miễn dịch

Cách thức hoạt động và một số thuốc trong liệu pháp miễn dịch⁴

Phương pháp điều trị này bao gồm các chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch. Những loại thuốc này giúp khôi phục phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với các tế bào ung thư thực quản, bao gồm các nhóm thuốc như:

1. Chất ức chế PD-1

Như thuốc Pembrolizumab và Nivolumab là những loại thuốc nhắm vào PD-1, Protein PD-1 thường giúp giữ cho các tế bào T tấn công các tế bào khác trong cơ thể. Bằng cách ngăn chặn PD-1, những loại thuốc này tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại các tế bào ung thư. Điều này có thể thu nhỏ một số khối u hoặc làm chậm sự phát triển của chúng.

2. Chất ức chế CTLA-4

Ipilimumab là một loại thuốc khác giúp tăng cường phản ứng miễn dịch, tương tự như Pembrolizumab nhưng nó có mục tiêu là chặn CTLA-4.  CTLA-4 là một loại protein khác trên tế bào T.

Ipilimumab có thể được sử dụng cùng với Nivolumab như là lựa chọn đầu tiên để điều trị ung thư tế bào vảy tiến triển của thực quản, khi không thể cắt bỏ bằng phẫu thuật hoặc đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Tác dụng phụ của các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch⁴

Các tác dụng phụ thường gặp như:

• Mệt mỏi.
• Ho, sốt.
• Buồn nôn.
• Ngứa, phát ban da.
• Chán ăn.
• Táo bón, tiêu chảy.
• Đau cơ hoặc khớp.

Các tác dụng phụ nghiêm trọng khác ít xảy ra hơn, có thể là:

• Phản ứng khi truyền như: sốt, ớn lạnh, đỏ bừng mặt, phát ban, ngứa da, cảm thấy chóng mặt, thở khò khè và khó thở.
• Phản ứng tự miễn: các thuốc liệu pháp miễn dịch đôi khi có thể làm hệ thống miễn dịch bắt đầu tấn công các bộ phận khác của cơ thể. Nó có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hoặc thậm chí đe dọa tính mạng ở phổi, ruột, gan, thận, da hoặc các cơ quan khác.

Vì thế, nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra, hãy thông báo cho bác sĩ để có thể được hỗ trợ nhanh chóng và kịp thời.

Lưu ý cho người bệnh trong việc điều trị ung thư thực quản bằng thuốc

Bên cạnh các vấn đề gây bởi tác dụng phụ của thuốc, người bệnh có thể gặp một số vấn đề gây ra bởi ung thư thực quản. Do đó có một số lưu ý trong quá trình điều trị bệnh ung thư thực quản như sau:⁵

1. Đến ngay cơ sở y tế gần nhất

• Khi bắt đầu điều trị ung thư thực quản với thuốc, bệnh nhân có thể gặp một số các tác dụng phụ của thuốc. Hãy tuân thủ điều trị và có tâm thái lạc quan trong quá trình điều trị. Hơn vậy khi có bất kỳ phản ứng nghiêm trọng nào xảy ra, người bệnh nên liên hệ tới cơ quan y tế gần nhất để được hỗ trợ.
• Nếu người bệnh bị đau, hãy báo ngay cho nhân viên y tế để họ có thể giúp kiểm soát cơn đau nhanh chóng và hiệu quả.

2. Bổ sung dinh dưỡng

• Ung thư hoặc các phương pháp điều trị có thể gây ra các vấn đề khó nuốt hoặc các ảnh hưởng khác như buồn nôn, không muốn ăn. Người bệnh có thể bị sụt cân hoặc có vấn đề về vị giác trong quá trình điều trị.
• Trong trường hợp này nên ăn bất cứ thứ gì mà người bệnh muốn. Việc chia nhỏ bữa ăn như là ăn những phần nhỏ cứ sau 2 đến 3 giờ sẽ tốt hơn.
• Hơn thế nữa, bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể tư vấn các thông tin về nhu cầu dinh dưỡng. Sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng và các lời khuyên khác để giúp người bệnh duy trì cân nặng và lượng dinh dưỡng nạp vào.

Xem thêm: Lời khuyên của bác sĩ về vấn đề ung thư thực quản nên ăn gì?

Hy vọng đã cung cấp cho bạn thêm những thông tin về các loại thuốc điều trị ung thư thực quản phổ biến hiện nay. Bên cạnh đó là các lưu ý khi sử dụng thuốc trong điều trị ung thư thực quản, để có thể đạt được hiệu quả cao trong quá trình điều trị.