Một số loại thực phẩm có nguy cơ gây sảy thai mẹ bầu cần tránh

Hành trình làm mẹ bắt đầu khi chúng ta biết mình mang thai. Trong quá trình mang thai, chúng ta cần phải học hỏi và quan tâm nhiều thứ. Đặc biệt nhất là phải luôn giữ cho mình một sức khỏe tốt, chế độ ăn uống cân bằng và dinh dưỡng để con yêu cũng được khỏe mạnh. Tuy nhiên, có một số loại thực phẩm có nguy cơ gây sảy thai mà mẹ cần biết để tránh, nhất là trong 3 tháng đầu thai kỳ.

Thịt sống

Nên tránh sử dụng các loại thịt chưa được nấu chín, kể cả thịt bò và gia cầm. Ăn thịt sống có nguy cơ khiến mẹ nhiễm các loại vi khuẩn: Coliform, Toxoplasma và Salmonella. Thịt sống là thực phẩm cần tránh khi mang thai vì mẹ cũng có thể nhiễm vi khuẩn Listeria, vi khuẩn có khả năng gây sảy thai.^{1 2}

Listeria có khả năng xâm nhập qua nhau thai gây nhiễm trùng và nhiễm độc máu cho thai. Điều này cũng có nguy cơ ảnh hưởng đe dọa tính mạng của mẹ. Vì vậy khi chế biến các thực phẩm thịt phải nấu chín kỹ cho đến khi thịt không còn màu hồng.¹ 

Xem thêm: Listeria và những điều cần biết

Các loại cá sống (Sushi, Sashimi, gỏi cá…)

Các loại cá sống (trong sushi hoặc sashimi) có thể chứa các chất độc đặc biệt là thủy ngân. Đây là loại độc tố có nguy cơ gây tổn thương hệ thần kinh, hệ miễn dịch và thận. Một số loại cá sống ở những vùng biển nhiễm độc thủy ngân cao cần tránh sử dụng; ví dụ: cá mập, cá thu vua và cá ngói. Một số loại cá được sử dụng trong sushi như cá ngừ, rất dễ nhiễm thủy ngân, cũng nên tránh sử dụng.

Nhiễm độc thủy ngân trong thai kỳ có thể khiến thai chậm phát triển và gây tổn thương não. Do đó, phụ nữ mang thai nên hạn chế tiêu thụ cá có hàm lượng thủy ngân cao, ở mức không quá 1 – 2 lần mỗi tháng.^{3 4 5}

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là không phải tất cả các loại cá đều có hàm lượng thủy ngân cao, chỉ có một số loại nhất định. Việc tiêu thụ cá ít thủy ngân khi mang thai rất tốt. Bạn có thể ăn tới 2 lần mỗi tuần. Các loại cá béo có nhiều axit béo omega-3, rất quan trọng cho sự phát triển của em bé. 

Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao mà phụ nữ mang thai nên tránh:⁶ 

• Cá kiếm (swordfish). 
• Cá kình (tilefish).
• Cá thu vua (king mackerel).
• Cá marlin xanh (marlin). 
• Cá tráp cam (orange roughy).
• Cá mập (shark).
• Cá ngừ mắt to (bigeye tuna). 

Hải sản hun khói

Ăn hải sản hun khói cũng có khả năng nhiễm Listeria gây sảy thai. Các mẹ nên tránh sử dụng. Khi sử dụng hải sản, mẹ cần chế biến kỹ lưỡng và đảm bảo thực phẩm hoàn toàn chín.² 

Cua

Mặc dù cua là một nguồn canxi phong phú, nhưng chúng cũng chứa hàm lượng cholesterol cao. Điều này có thể gây co thắt tử cung dẫn đến chảy máu trong và sẩy thai. Vì vậy, cần tránh ăn quá nhiều cua trong khi mang thai. Tuy nhiên, bạn có thể ăn cua với điều kiện cua phải được xử lý sạch sẽ, nấu chín trước khi ăn.⁷ 

.Để đảm bảo an toàn sức khỏe cho cả mẹ và bé, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thêm cua vào chế độ ăn trước khi sinh của mình. 

Các loại cá ướp đông lạnh, cá nhiễm độc

Các loại cá đã qua xử lý công nghiệp và được đông lạnh có thể sử dụng một số hóa chất bảo quản nguy hiểm cho thai nhi. Một số cá được bắt từ sông hồ nhiễm bẩn có thể phơi nhiễm với nồng độ polychlorinated biphenyls cao. Do đó, khi sử dụng thực phẩm cần xác định nguồn gốc và cách bảo quản thực phẩm, tránh gây hại cho mẹ và bé.

Hàu sống

Ăn các các loài động vật có vỏ như: trai, sò, nghêu, hàu sống có khả năng nhiễm các loại virus, vi khuẩn và ký sinh trùng. Một trong những bệnh nhiễm trùng này có thể chỉ ảnh hưởng đến mẹ khiến người mất nước, mệt mỏi. Các bệnh nhiễm trùng khác có thể được truyền sang thai nhi với các hậu quả nghiêm trọng, hoặc thậm chí gây tử vong. Chính vì vậy, phụ nữ đang mang thai không được ăn hàu sống.⁸

Chúng ta rất khó để phân biệt bằng mắt thường giữa hàu không bị nhiễm khuẩn và hàu bị nhiễm. Trong thời kỳ mang thai, hệ thống miễn dịch của bạn bị suy giảm và bạn đặc biệt dễ bị nhiễm tất cả các loại vi khuẩn và vi rút trong thực phẩm. Do đó, bạn cần xử lý và nấu chín hàu trước khi ăn trong thời kỳ mang thai.^{8 9}

Gan động vật

Mặc dù chứa đầy đủ chất dinh dưỡng, nhưng gan lại chứa hàm lượng cao một số loại vitamin A nhất định có thể gây sẩy thai và dị tật bẩm sinh ở trẻ đang phát triển, đặc biệt là trong vài tháng đầu của thai kỳ.¹⁰

Có hai loại vitamin A trong thực phẩm:

• Vitamin A đã được định dạng sẵn (retinol) , được tìm thấy trong các sản phẩm động vật như gan, trứng, sữa và pho mát.
• Các carotenoid cung cấp vitamin A , bao gồm beta-carotene, một sắc tố thực vật được tìm thấy trong trái cây và rau quả mà có thể chuyển hóa thành vitamin A.

Sản phẩm từ sữa tươi chưa tiệt trùng

Sữa chưa được tiệt trùng và các loại phô mai như: gorgonzola, mozzarella,… có thể chứa vi khuẩn mang mầm bệnh như Listeria monocytogenes, gây hại cho thai kỳ. Sử dụng các sản phẩm từ sữa chưa tiệt khuẩn có thể dẫn đến các biến chứng thai kỳ.¹¹

Khá dễ dàng để tránh sữa chưa được tiệt trùng, vì các sản phẩm sữa chưa được tiệt trùng thường được dán nhãn tương ứng. Các sản phẩm chưa được khử trùng có thể được gọi là “sữa tươi” hoặc “pho mát nhẹ thô”. Chính vì vậy, khi mua sữa tươi hoặc các sản phẩm làm từ sữa, mẹ bầu cần chú ý bao bì và nhãn xác nhận sữa tiệt trùng.¹¹

Trứng sống

Ăn trứng sống có thể bị nhiễm Salmonella. Các triệu chứng nhiễm khuẩn Salmonella thường chỉ biểu hiện ở mẹ bao gồm sốt, buồn nôn, nôn, co thắt dạ dày và tiêu chảy. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, nhiễm trùng có thể gây ra co thắt tử cung, dẫn đến sinh non hoặc thai chết lưu.^{2 12}

Các món trứng sống bao gồm:^{2 12}

• Trứng chiên nhẹ.
• Trứng chần.
• Sốt trứng gà làm tại nhà.
• Salad.
• Kem tự làm.
• Bánh kem.

Hầu hết các sản phẩm thương mại có chứa trứng sống được làm bằng trứng tiệt trùng và an toàn. Tuy nhiên, bạn nên đọc kĩ nhãn mác để đảm bảo chất lượng. Mẹ bầu nên nấu chín trứng kỹ hoặc sử dụng trứng tiệt trùng.

Xem thêm: Mẹ bầu nên ăn gì để tốt cho bé?

Nha đam

Nha đam được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Có những trường hợp mẹ bầu cố ăn nha đam khi mang thai vì nghĩ tốt cho con. Đây là một điều hoàn toàn sai lầm vì nha đam chứa anthraquinone, một loại chất gây nhuận tràng tạo các cơn co thắt tử cung và chảy máu vùng chậu, dẫn đến sẩy thai. Do đó ngay cả khi thoa gel nha đam lên mặt cũng có thể không an toàn khi mang thai.

Đu đủ sống

Đu đủ chín là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, đây là chất dinh dưỡng quan trọng trong thời kỳ mang thai. Trung bình 1 quả đu đủ nhỏ có thể cung cấp khoảng 95 mg vitamin C, cao hơn giá trị khuyến nghị hàng ngày là 85 mg cho người mang thai. Quả đu đủ cũng chứa chất xơ, giúp tránh hoặc giảm táo bón khi mang thai.^{13 14 15}

Tuy nhiên, đu đủ chưa chín thì lại là chuyện khác, vì có nhiều đồn đoán rằng nó có thể dẫn đến sẩy thai. Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu khẳng định chính xác vấn đề này. Nhưng đu đủ chưa chín có chứa nhựa mủ, có thể gây nguy hiểm. Một nghiên cứu được thực hiện trên chuột mang thai cho thấy rằng tiêu thụ đu đủ chưa chín sẽ gây ra các cơn co thắt sớm, dẫn đến sảy thai.¹⁶

Caffeine

Theo nghiên cứu, caffeine khi được tiêu thụ ở mức độ vừa phải vẫn khá an toàn khi mang thai. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai vẫn nên hạn chế sử dụng, vì mức độ caffeine tăng lên trong thai kỳ có thể dẫn đến sẩy thai hoặc em bé sinh nhẹ cân. Hơn nữa, caffeine có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Vì vậy nên dùng với lượng hạn chế. Caffeine không chỉ có trong cà phê, mà còn có trong trà, sôcôla và một số đồ uống năng lượng.¹²

Xem thêm: Dinh dưỡng khi mang thai như thế nào cho hợp lý?

Rau sống và rau chưa được rửa sạch

Các loại rau sống

Rau xanh mang nhiều lợi ích cho mẹ bầu. Nhưng rau sống hoặc chưa nấu chín có chứa toxoplasma gondii, là một loại ký sinh trùng phổ biến gây ra bệnh toxoplasmosis. Khi phụ nữ mang thai bị nhiễm bệnh, có thể truyền cho thai nhi. Do đó, bắt buộc phải ngâm rau trong nước muối sạch và rửa chúng dưới vòi nước chảy trước khi dùng.

Mẹ bầu nên rửa sạch, gọt vỏ và nấu chín. Ngoài ra, đảm bảo rằng các dụng cụ dùng để nấu ăn cũng được rửa và lau chùi sạch.

Rau mầm sống

Rau mầm sống, bao gồm cỏ linh lăng, cỏ ba lá, củ cải và giá đỗ xanh, có thể bị nhiễm vi khuẩn Salmonella . Các loại mầm này thường phát triển trong môi trường ẩm ướt. Đây cũng là nơi ở lý tưởng của những loại vi khuẩn này và chúng hầu như không thể bị rửa trôi.¹²

Vì lý do này, bạn nên tránh hoàn toàn các loại rau mầm sống. Tuy nhiên, rau mầm vẫn an toàn để ăn sau khi chúng đã được nấu chín.¹⁷

Rau sam

Rau sam là loại thức ăn dân dã được nhiều người sử dụng như một bài thuốc thảo dược. Tuy nhiên việc ăn rau sam nhiều sẽ kích thích tử cung mạnh, có thể dẫn đến sảy thai.

Rau ngót

Rau ngót thường được sử dụng để nấu canh vì tính bổ dưỡng và mát của nó. Tuy nhiên rau ngót lại chứa nhiều chất papaverin, gây giãn cơ trơn tử cung. Mẹ bầu nên hạn chế ăn quá nhiều rau ngọt, đặc biệt là rau chưa qua chế biến.

Rau răm

Rau răm là loại rau gia vị thường được ăn kèm trong nhiều món ăn. Tuy nhiên rau răm có nguy cơ gây co bóp tử cung, dẫn đến mất máu, sảy thai. Ăn nhiều rau răm trong 3 tháng đầu thai kỳ rất nguy hiểm. Các mẹ cần chú ý!

Rau chùm ngây

Rau chùm ngây chứa lượng vitamin A, C và kali rất cao so với các loại rau trái khác. Tuy nhiên, chùm ngây chứa một lượng alpha-sitosterol có cấu trúc tương tự như estrogen. Alpha-sitosterol trong loại rau này làm cho cơ trơn của tử cung co lại và sẽ dẫn đến sảy thai.

Ngải cứu

Ngải cứu được xem như là một phương thuốc dân gian giúp điều trị các tình trạng nhức mỏi, đau bụng. Một số nghiên cứu cho thấy: Nếu sử dụng ngải cứu nhiều trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể gây chảy máu tử cung, co thắt, dẫn đến sảy thai, sanh non. Do đó các mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi có ý định sử dụng ngải cứu để điều trị.

Các loại gia vị đặc biệt

Gia vị giúp tạo thêm hương vị cho món ăn. Nhưng một số loại gia vị như cây hồ đào, asafoetida, tỏi, bạch chỉ và bạc hà tốt nhất nên tránh khi mang thai. Những gia vị này có thể kích thích tử cung, và dẫn đến co thắt, sinh non, sảy thai. Chúng cũng có thể gây loãng máu và chảy máu khi mang thai.

Khoai tây mọc mầm

Thực phẩm này không chỉ gây hại cho bà bầu mà mọi người cũng không nên sử dụng. Vì khoai tây mọc chồi xanh có thể chứa độc tố có hại cho sức khỏe. Khoai tây mọc mầm chứa solanine. Đây là chất gây trở sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh. Do đó, bà bầu nên tránh các loại thực phẩm chế biến có chứa khoai tây mọc chồi này.^{18 19 20}

Rượu

Phụ nữ nghiện rượu bắt buộc phải bỏ rượu khi mang thai. Rượu tác động xấu đến sự phát triển não bộ của thai nhi. Đồng thời, nó làm tăng khả năng sảy thai và thai chết lưu. Ngay cả một lượng nhỏ cũng có thể dẫn đến các bất thường.^{12 21} 

Không những vậy, em bé sinh ra có thể bị dị tật ở mặt, dị tật tim và thiểu năng trí tuệ.²²

Đồ ăn vặt

Đồ ăn vặt chứa nhiều calo, chất béo và đường. Tiêu thụ quá nhiều đường khi mang thai có thể dẫn đến bệnh tiểu đường thai kỳ. Ngoài ra có thể gây tăng cân và bệnh tim và làm tăng nguy cơ trẻ sinh thừa cân.¹²

Cá đóng hộp

Nếu mẹ bầu thích cá, nên hạn chế tiêu thụ cá đóng hộp. Cá là một nguồn protein và vitamin phong phú. Tuy nhiên không nên ăn cá đóng hộp vì chúng có chứa chất bảo quản, muối và một số hóa chất có thể gây tăng huyết áp cho mẹ. Đồng thời nó có thể gây giữ nước, gây hại cho sức khỏe của mẹ bầu.

Nước ép đóng hộp

Khi sử dụng nước ép đóng hộp mẹ nên kiểm tra nhãn mác. Điều này giúp đảm bảo sản phẩm đã được tiệt trùng kĩ. Bản thân vi khuẩn E.coli có thể được tìm thấy trong nước ép trái cây đóng hộp. Vì vậy bà bầu nên hạn chế uống những thực phẩm này để tránh sảy thai. Khi mang thai, tốt nhất là mẹ nên uống nước trái cây ép tại nhà. Điều này sẽ giúp đảm bảo được sự an toàn chất lượng của những thực phẩm mẹ sử dụng.

Khổ qua (Mướp đắng)

Khổ qua là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, có chứa nhiều vitamin B,C, acid folic cũng như các dưỡng chất khác. Việc ăn khổ qua cũng góp phần cung cấp chất dinh dưỡng cho mẹ và bé. Tuy nhiên, khi ăn quá nhiều mướp đắng sẽ gây kích thích co bóp dạ dày và tử cung, có thể gây sảy thai. Ngoài ra trong hạt mướp đắng có chứa chất Vicine gây dị ứng cho người nhạy cảm. Do đó, mẹ không nên ăn nhiều mướp đắng và cần bỏ sạch hột khi ăn.²³

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng là điều cần thiết trong thai kỳ. Điều này có nghĩa là mẹ phải luôn đảm bảo cung cấp đầy đủ các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết. Bất cứ thực phẩm nào sử dụng quá mức đều có thể gây hại cho cả mẹ và bé. Đặc biệt là cần lưu ý những thực phẩm có nguy cơ gây sảy thai trên. Do đó tốt nhất bạn nên tham khảo và xin ý kiến bác sĩ sản khoa cũng như chuyên gia dinh dưỡng về chế độ ăn và cách sử dụng các loại thực phẩm cho hợp lý.